Kalendarium kaliskie

Tydzień 26: 27 czerwca – 3 lipca 2022 r. Wsch. sł. (3 lipca) w Kaliszu.: 4.33 Zach. sł.: 21.09

Swego czasu działo się:
1842 – Powstała Rada Opiekuńcza Zakładów Dobroczynnych Powiatu Kaliskiego, która przejęła większość funkcji Towarzystwa Dobroczynności. Przewodniczącym Rady został książę Radoliński a z inicjatywy tej pożytecznej organizacji m.in. powołano w 1843 r. Salę Ochrony Małych Dzieci. 

1862 – dzięki staraniom Ludwika Mamrotha, wybitnego działacza żydowskiego w Kaliszu powstała trzyklasowa szkoła żydowska. 

1862 – Julia Gessner z domu Jaensch (za cenę 5 tys. rubli wraz ze swoim mężem Emilem nabyła od Augusta Repphana (któremu, czyżby z żalu, zmarło się równo 10 lat później) znaną parkową kawiarnię (dziś restauracja KTW). Więcej o historii tego lokalu piszemy w dziale historia.

1872.07.02 – Urodził się Karol Otton Fibiger, budowniczy instrumentów. O nim jak i pozostałych członkach tej zasłużonej dla Kalisza rodziny pisaliśmy kilka miesięcy temu obszerniej w dziale historia. Karol zmarł w grudniu 1942 r. w Kaliszu, pochowany jest na cmentarzu ewangelickim– bardziej z tyłu, przy granicznym murze z nekropolią katolicką. 

1932.06.28 – w Kaliszu urodził się Andrzej Edward Androchowicz, dziennikarz, reżyser, dokumentalista, aktor i publicysta. Uczęszczał do kaliskich szkół: powszechnej przy ul. Teatralnej i Liceum TPD. Był autorem i realizatorem telewizyjnych programów artystycznych, publicystycznych, reportaży i filmów dokumentalnych o tematyce społecznej, kulturalnej, morskiej oraz dotyczących również historii Kalisza. Wśród tych ostatnich – dokument o znanej kaliskiej aktorce Kai Starzyckiej-Kubalskiej pt. „Mój teatr nad Prosną”, „Album ziemian kaliskich”, „Judaica kaliskie”, „Tragedia w lesie skarszewskim” i in. Zmarł we wrześniu 2006 r. w Środzie Wlkp. A pochowany jest w pobliskich Koszutach.

1932.07.02 – w Radomiu umiera Wincenty Borreti, jeden z najlepszych fotografów Kalisza. Urodził się w kwietniu 1859 r. w Warszawie. Już jako 23-latek uzyskał za swe fotografie medal na wystawie w Moskwie. W 1891 r. przeniósł się do Kalisza, gdzie powołał do życia swój zakład fotograficzny przy ulicy Niecałej 12 pod nazwą „Warszawski Zakład Fotograficzny Wincentego Boretti”, a potem otworzył filię „Fotografia Artystyczna W. Boretti” przy pl. św. Józefa 10. Posiadał także w Kaliszu inny zakład „Dyzma” przy ulicy Warszawskiej 17. Wydał składający się z 17 fotografii, album fotograficzny o Kaliszu. W 1900 r. powstał kolejny album – dla wystawy archeologicznej i dzieł sztuki a dwa lata później – dla Marii Konopnickiej. Prace Wincentego znaleźć można w wielu, nie tylko kaliskich domach. 

1952.06.28 – Państwowe Zakłady Samochodowe, istniejące pod taką postacią od 1945 r., a kilka lat wcześniej  w czasie II wojny tworzone przez Niemców jako  fabryka zbrojeniowa Zollern-Werke-Weserflug przekształcono w Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego WSK-PZL, która wkrótce stała się największym zakładem przemysłowym Kalisza zatrudniającym w najlepszych czasach ponad 5,5 tys. pracowników. W latach transformacji doszło do kryzysu tej zacnej fabryki, obecnie funkcjonuje w znacznie skromniejszej postaci z wyodrębnionymi mniejszymi jednostkami produkcyjnymi.

1872 – Na katolickim cmentarzu przy Rogatce Erazm Załuskowski funduje okazałą kaplicę. Fundator był uczestnikiem powstania listopadowego, w Kaliszu pracował jako Radca Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. Załuskowski wyłożył też pieniądze na restaurację pomnika arcybiskupa Stanisława Karnkowskiego w ob. kościele Garnizonowym.  Kaplica na skrzyżowaniu głównych alei powstała po śmierci żony Joanny a pochowany również tam fundator zmarł w 1888 r. Prace wykonane współcześnie pod nadzorem konserwatorskim pozwoliły przywrócić wygląd niszczejącemu obiektowi, choć obecny wygląd grobowca nie jest identyczny z pierwotnym. Ale i tak kaplica to wspaniały przykład sztuki sepulkralnej.