Kalendarium kaliskie

Swego czasu w Kaliszu działo się:

1873.10.23 – w Kaliszu w rodzinie o dużych tradycjach aktorskich urodziła się Tekla Trapszo. Należała do grona najwybitniejszych polskich aktorek-amantek przełomu XIX i XX w. Była nieślubną córką Anastazego i Anny Eugenii Walerii z Ćwiklińskich. Od dziecka występowała w zespole ojca. Po śmierci matki wraz z ojcem i rodzeństwem wyjechała do Warszawy. W latach 1891-99 była zaangażowana w Teatrze Miejskim w Krakowie (tytułowa rola w Hanusi Hauptmana i rola ślepnącej dziewczyny w „Dzikiej kaczce” Ibsena”), szybko stała się ulubienicą publiczności. Później grała w teatrach rządowych w Warszawie, m.in.w „Rozmaitościach” oraz w Teatrze Letnim. Kilkakrotnie występowała w rodzinnym Kaliszu. Po raz pierwszy w lipcu 1900, kiedy to wraz z aktorami teatru Rozmaitości wzięła udział w otwarciu nowego gmachu Teatru Miejskiego. Pod koniec lat dwudziestych XX w. zaprzestała występów na scenie. Była pierwszą kaliszanką, która wystąpiła na srebrnym ekranie – debiutowała w 1911 r. rolą Joasi w filmie „Sąd boży” według Sędziów St. Wyspiańskiego. Po kilkunastoletniej przerwie, już jako emerytka wystąpiła w filmach znanych reżyserów, wcielając się głównie w role matek, ciotek, opiekunek. Ogółem  zagrała w 15 filmach. Zmarła w październiku 1944 r. w Warszawie.

1913.10.24 – w Alei Józefiny (ob. Aleja Wolności) otwarto gmach Towarzystwa Wzajemnego Kredytu. Budynek projektował Roger Sławski z Poznania (twórca m.in. budynków Targów Poznańskich.) W chwili otwarcia kaliski gmach został uznany za obiekt, który śmiało może walczyć o lepsze z instytucjami finansowymi Warszawy, ale i stolic europejskich. Tę pełną uroku klasycystyczno – secesyjną budowlę wyposażono w najnowocześniejsze zdobycze ówczesnej techniki. W zewnętrznym stylu gmachu widać też wpływy włoskiego baroku. Architekt nad wejściem umieścił potężne posągi – personifikacje dwóch ważnych działów gospodarki – Rolnictwa i Przemysłu, których rozwój związany jest z kredytami udzielanymi przez bank. Figury są dziełem kaliskiego rzeźbiarza Juliana Krzyżanowskiego; Pierwotnie Sławski planował umieścić między posągami jeszcze nawet kamienny model okrętu. Całość fasady wieńczy kartusz z głową boga handlu i bankowości – Merkurego. Do jego atrybutów należy też charakterystyczna laska, zwana kaduceuszem, opleciona wężami i zakończona kapeluszem ze skrzydełkami. Twarzy bożkowi „użyczył” ponoć syn doktora Drozdowskiego, właściciela sąsiedniego domu, w którym natenczas rzeźbiarz miał warsztat. Ciężkie drzwi miały symbolicznie gwarantować bezpieczeństwo zdeponowanych środków. Niemal wszystkie elementy i inne udogodnienia w budynku stworzyły kaliskie firmy. Po II wojnie obiekt przed długi czas był siedzibą banku PKP BP, która to instytucja kilka lat temu przekazała go (współczesne, skomputeryzowane banki nie potrzebują już przecież tak obszernych pomieszczeń) „po sąsiedzku” Sądowi Okręgowemu.
 
1973 – w pobliżu klasycystycznego pałacu Komisji Wojewódzkiej (Gubernatora) stanął wątpliwej urody bloczek – siedziba Wojskowej Komisji Uzupełnień. Budynek zepsuł wizerunek miejsca będącego onegdaj ozdobą parku: z ozdobną „jadalnią” postawioną w związku ze zjazdem cesarzy, później rozległym kwietnikiem – „majstersztykiem sztuki ogrodniczej” i wreszcie prywatnym ogrodem gubernatora Daragana. Ileż muszą się nagimnastykować kaliscy przewodnicy próbując przenieść uwagę (i wzrok) wędrujących tym skrajem parku turystów z barokowego zaplecza pojezuickiego kościoła na klasycystyczny pałac – bez patrzenia na to cudo między tamtymi obiektami. Zdaje się, że były plany nowego zagospodarowania tego fragmentu parku przez jednego z lokalnych biznesmenów ale konsensusu w tej sprawie w negocjacjach z miastem nie wypracowano.

1983 – pod koniec sierpnia z ołtarza bł. Jolanty w kościele oo. Franciszkanów skradziono srebrną trumienkę z relikwiami księżnej (część kości miednicznej i jeden krąg). Relikwie  trafiły do Kalisza z Gniezna w czerwcu 1958 r. – dwa miesiące po kradzieży kolejne relikwie wraz z relikwiarzem pojawiły się u franciszkanów ponownie.  

1993.10.23 – w Kaliszu zmarł, urodzony w 1905 r.,  Józef Makowiec, lekarz dermatolog i wenerolog. W kampanii wrześniowej brał udział w obronie Warszawy. W kaliskiej służbie zdrowia pracował od 1948. W latach 1960-70 był ordynatorem Oddziału Dermatologicznego w Szpitalu Miejskim. Odznaczony m.in. Honorową Odznaką miasta Kalisza (1971). Pochowany jest na cmentarzu Tynieckim.