Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się

Ok. 1564 – w Grójcu urodził się Grzegorz Knapiusz (Cnapius, Knapiusz, Knapski), jezuita, filolog, poeta. Z Kaliszem związany w latach 1584-87. Tutaj złożył śluby zakonne, a także prowadził zajęcia z retoryki w miejscowym kolegium. Autor m.in. trzytomowego słownika Thesaurus Polono-Latino-Graecus, który długo był podstawowym podręcznikiem ówczesnego szkolnictwa. Był autorem wielu dramatów dla szkolnych teatrów jezuickich, w Kaliszu organizował takie widowiska szkolne, których tzw. argumenta, czyli streszczenia zastępujące afisze, pisał po polsku. Później pracował w Poznaniu a następnie w Krakowie. Tam też zmarł  w listopadzie 1639.

1564 – król Zygmunt August wydał oo. Bernardynom zgodę na budowę w Kaliszu nowego kościoła. Kaliska historia tych zakonników sięga roku 1465, kiedy zostali oni sprowadzeni do Kalisza. Koszty budowy drewniano-murowanego obiektu poniósł prymas Jan Gruszczyński i mieszkańcy miasta, którzy otrzymali 40-dniowy odpust w zamian za złożone ofiary na budowę. W 1489 r. fundację zatwierdził  król Kazimierz Jagiellończyk. Zabudowania nie okazały się zbyt trwałe (o trwałości odpustu nic nie wiemy), toteż w październiku 1594 r. bernardyni, otrzymawszy specjalny przywilej już od kolejnego władcy – Zygmunta III Wazy, rozpoczęli pracę nad nową, murowaną świątynią. Natomiast zabudowania klasztorne powstawały stopniowo – etapami od 1604 r. 

1564  – Jakub Uchański, arcybiskup gnieźnieński, sprowadził do kaliskiej kolonii akademickiej, którą nazwano wówczas „kolegium arcybiskupim” Adama Almana i Marcina Laternę, nauczycieli z Akademii Krakowskiej. Praktyka zasilania rodzimej kadry akademickiej dydaktykami z innych ośrodków naukowych trwa do dziś.

1564 – spłonął zamek kaliski. Jego odbudowa objęła już tylko korpus główny pomijając skrzydło zachodnie i południowe z wieżą. Sprzed pożaru pochodzi sporządzony tuż przed pożogą przez lustratorów dóbr królewskich opis zamku. Przed pożarem mieściło się w nim 45 komnat, ok. 2 tys. m² powierzchni. Wspomniana lustracja podaje, że zamek był budowlą czteroskrzydłową, zabudowaną w kwadrat z dziedzińcami pośrodku. Prowadziła do niego brama wjazdowa, która znajdowała się od strony miasta w skrzydle północnym. Od przygródka, w skrzydle zachodnim umieszczona była druga brama, przypuszczalnie gospodarcza. Od strony miasta do głównej bramy zamkowej prowadził przez fosę most zwodzony. Odbudowane czterokondygnacyjne północne skrzydło główne zamku znajdowało się naprzeciwko bramy głównej, na linii murów miejskich.

1914.03 – na kilka miesięcy przed wybuchem wojny otwarto w Kaliszu oddział warszawskiego Banku Handlowego. Kaliska filia należała do najwspanialszych w mieście. Projektant – warszawski architekt Hugo Kuder, twórca m.in. dworku Sienkiewicza w Oblęgorku sięgnął po wzory neobaroku niemieckiego nazywanym stylem wilhelmińskim.  W fundamentach tej solidnej pod każdym względem budowli wykorzystano – podobnie jak w przypadku kaliskiego Trybunału) pale, mające zapobiec zapadaniu się obiektu. Natomiast  za sprawą rzeźbiarza Leona Wiśniewskiego (znanego m.in. z realizacji rzeźbiarskich na łódzkim pałacu Poznańskich) naczółek narożnikowej fasady banku zdobią alegoryczne wyobrażenia nagich bóstw handlu i bogactwa. 

1934.03 – ukazał się w Kaliszu pierwszy numer żydowskiego dziennika „Kališer Tag”.

1944.03 – w wyniku dekonspiracji w Kaliszu nastąpiły masowe aresztowania AK-owców. Ich tragiczną konsekwencją był głośny proces w grudniu tego roku i egzekucje w skarszewskim lesie w styczniu 1945 r. 

1974.03.14 – zapadła decyzja o utworzeniu w Kaliszu Miejskiej Orkiestry Symfonicznej. Jej współtwórcą i pierwszym dyrygentem został Andrzej Bujakiewicz. Pół roku później orkiestrę przejął pod swe opiekuńcze skrzydła kaliski Urząd Miasta i Powiatu, nadając jej nazwę Miejska Orkiestra Symfoniczna w Kaliszu. Inauguracyjny koncert Orkiestra, przekształcona już później w Filharmonię Kaliską dała w październiku tego roku. 

2014.03  – otwarto, powstałą na terenach dawnego dworca autobusowego galerię „Amber”. To największa, nie tylko w Kaliszu, ale i w całej Południowej Wielkopolsce, galeria handlowa. Budowa, realizowana według projektu Marcina Pawłowskiego i Artura Jasińskiego z Krakowa, rozpoczęła się w roku 2011. Na obejmującym 33.830 m² powierzchni terenie stanął – kosztem 260 mln zł. obiekt o powierzchni użytkowej 51.843 m² i imponującej powierzchni całkowitej (wliczając w to m.in. parking na niemal 1000 stanowisk), ponad 87 tys. m². Ofertą kusi tam około 100 sklepów ale oprócz placówek handlowych reprezentujących wiele uznanych marek znalazło się miejsce i dla gastronomii i dla kultury (multikina na 1472 miejsca) i dla kultury fizycznej (zespół siłowni). 

Foto: makieta zamku kaliskiego