Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się...

1584.05.10 – w Kaliszu odbyła się kongregacja prowincjonalna z udziałem prowincjała oo. Jezuitów Jana Pawła Compano. Jej celem był wybór delegata prowincji do Rzymu oraz sprawa uruchomienia kolegium. Po jej zakończeniu zostaje w mieście kilku jezuitów i pierwszy rektor Kasper Sawicki a po kilku miesiącach kolegium rozpoczęło działalność dydaktyczną w klasie gramatyki i syntaksy. Chwalebny i korzystny dla miasta, trwający niemal dwa wieki jezuicki okres w dziejach naszego miasta rozpoczął się na dobre.

1764 – z tego roku pochodzi opis kaliskiej poczty opis siedziby poczty. Budynek położony był na niedalekiej od Rynku parceli w połowie długości ulicy Mariańskiej. Nad jego wejściem umieszczone było godło państwowe i znak poczty polskiej z rysunkiem korony królewskiej, trąbki oraz napis „Poczta Polska”. W budynku znajdowały się pomieszczenia biurowe, noclegowe, a także gospoda z trunkami, na dziedzińcu zaś wozownia i stajnia. Budynek spalił się w czasie pożaru w 1792 r. Z tego samego roku pochodzi też pierwszy odcisk pieczęci poczty kaliskiej przedstawiający orła polskiego a w otoku napis Kalisz, a poniżej trąbkę.

1764  – kościele oo. Bernardynów rozpoczęto prace nad polichromią  – teatrum sacrum, które  wypełniło całą powierzchnię sklepienia i ścian prezbiterium i nawy kościoła. Późnobarokowa, iluzjonistyczna, jednolita stylistycznie o tematyce bogatej, zawiłej, pełnej symboli, metafor i alegorii – podporządkowana została ogólnym podziałom architektonicznym wnętrza. Bernardyński artysta stworzył w kaliskim kościele dzieło monumentalne, unikalne pod względem artystycznym i ikonograficznym. W większości przypadków (33?) artysta zastosował „trójkowe” przedstawienie elementów dzieła. Powstała też polichromia w kruchcie, namalowana, być może według projektów o. Anzelma Kiełbasiewicza,  przez kolejnego zakonnego artystę, ucznia Walentego Żebrowskiego, brata Paschalisa Wołosa.

1794.05 – przyjechał do Kalisza pruski burmistrz Krumrey. Przestały obowiązywać wszelkie prawa polityczne, jakie uzyskano podczas Sejmu Czteroletniego i już na dobre realizowane były pruskie rządy w naszym mieście.

1854 – z tego roku pochodzi kaplica p.w. św. Franciszki Rzymskiej znajdująca się na cmentarzu w Chełmcach. Posiada ona starsze, zabytkowe drzwi pochodzącymi z klasztoru cysterek w Ołoboku.

1854  – w Kaliszu powstał Komitet Zupy Rumfordzkiej, posiłku ratującego biednych przed głodem. Pomaganie im było bliskie kaliszanom już o wiele wcześniej – choćby pierwsze takie zupy wydawał  już w 1831 aptekarz Stanisław Kaas.

1914.05.10 – ukazał się ostatni numer pisma „Dziennik Gubernialny Kaliski” będącego kontynuacją ukazującego się do roku 1844 „Dziennika Urzędowego Guberni Kaliskiej”.

1924.05.09 – w Kaliszu urodziła się Halina Pilawska, lekarka pediatra, profesor nauk medycznych, nauczyciel akademicki Pomorskiej Akademii Medycznej, działaczka społeczna, podczas II wojny była żołnierzem Szarych Szeregów, w czasie  powstania warszawskiego – łączniczką (ps. Hala) w kompanii „Lewara”. Ranna po wybuchu „goliata” w budynku Banku Handlowego, uratowano ją, przeprowadzając w szpitalu powstańczym trepanację czaszki.  Zmarła w Szczecinie w 2017 r., pochowana jest na tamtejszym cmentarzu centralnym.

1944.05 – w czasie walk na Polesiu zginął – urodzony w Kaliszu w 1924 r. Mojżesz Edelsztajn, pseud. Miszka, dowódca żydowsko-polskiego oddziału partyzanckiego. 

1964.10.05 – w Kaliszu odbył się Zjazd Pisarzy Ziem Zachodnich, w którym uczestniczyli m.in. Jan Dobraczyński, Edmund Osmańczyk, Wojciech Żukrowski i Wilhelm Szewczyk.

1984.05.06 – biskup włocławski Jan Zaręba wmurował kamień węgielny wznoszonego na Majkowie kościoła pw. NMP Królowej Polski a w czerwcu nominował ks. Andrzeja Gawła na proboszcza nowej parafii. Budowa trwała trzy lata – pierwsza msza św. – w kościele jeszcze bez dachu – odbyła się w  święta Bożego Narodzenia w 1987 r. Architektem tej widocznej doskonale z niemal każdego miejsca w mieście, świątyni jest Aleksander Holas, pełne symboliki wnętrza powstały zaś według projektu St. Janiszewskiego.

(ps)