Kalendarium

Przed laty w Kaliszu działo się...

1604 – pisarz ziemski kaliski Marcin Żeromski zapisał szpitalowi św. Ducha 100 złotych polskich zabezpieczonych na folwarkach Lewkowo i Gremblewo. Przypomnijmy, że istniejąca już od XIII w. kaliska placówka stanowiła filię szpitala krakowskiego, o jej znaczeniu świadczył fakt uwolnienia posiadłości od wszelkich podatków po wsze czasy. Choć za bogato u kaliskich Duchaków nigdy nie było. Być może wspomniana darowizna – jeśli procentowała jeszcze przez pewien czas – pomogła im odbudować spalony kilka lat później kościółek i przy okazji szpital a może pokryć bieżące wydatki szpitala – przytułku, jak choćby taki za jeden z pogrzebów: za tronię stolarzowi, ludziom od niesienia co nieśli ciało, od kopania grobu, na świece do kościoła łojowe, śpiewaczom od chowania, na mąkę na opłatki, za płótno na czachuł, a także za stąszki do zawiczowania i na wódkę dla ludzi po pogrzebie.

1604 – kaliscy jezuici rosną w liczebną siłę – w tymże roku było ich w Kaliszu już 61 ale jednocześnie już dziesięć lat później związany z Kaliszem Hieronim Zahorowski ogłosił drukiem antyjezuicki panflet Monita privata Societatis jesu.

1614 – w kościele franciszkańskim założono arcybractwo Męki Pańskiej. Jego członkowie zwykle towarzyszyli na szafot skazanym na śmierć, a w niektóre dni obnażeni do pasa, przy pokutnym śpiewie, biczowali się publicznie. W czasie wystąpień publicznych ubierali się w czarne togi z kapturami zakrywającymi twarz, w procesjach nosili piszczele i czaszki.  Przez długie lata pokazanie się arcybraci na ulicach miasta stanowiło dla mieszkańców sporą atrakcję ale w epoce oświeceniowej cokolwiek archaiczne obrzędy były już jednak odbierane z mieszanymi uczuciami. Zniesione wówczas bractwo odrodzi się jeszcze w Kaliszu w XIX w. ale nigdy już nie powróci do dawnych form kultowych. Wspomnieniem istnienia i miejscem modlitwy arcybraci jest znajdująca się od strony parkingu na św. Stanisława barokowa kaplica franciszkańskiej świątyni a także umieszczony nad wejściem do niej napis: Dzwonię  za konających z odpustami. 

1614 – nastąpiło rozwiązanie parafii kalwińskiej w Koźminku. Pół wieku wcześniej Koźminek stał się jednym z ważniejszych ośrodków dysydenckich w Polsce, powstaje zbór a kościół miejski przechodzi w ręce braci czeskich. Starosta Jakub z Ostroroga przy wsparciu Braci Czeskich założył tam nawet szkołę wyższą i drukarnię. W 1555 – na synodzie w Koźminku doszło do zjednoczenia kalwinistów i braci czeskich. Był to doniosły moment w dziejach polskiego protestantyzmu, ale unia okazała się krótkotrwała. W 1607 r, fara wróciła do katolików a kilka lat później parafia została rozwiązana.

1624 – urodził się Rabi Jehudah, pseud. Riban, rektor jesziwy, rabin, kaznodzieja, autor nowel komentatorskich do Tory Talmudu oraz kilkudziesięciu kazań. W Kaliszu kierował średnią uczelnią talmudyczną, w której wykładał Gemarę (aramejskojęzyczny zbiór rabinicznych komentarzy i objaśnień uzupełniających Misznę, czyli kodeks prawa obyczajowego w judaizmie). Zmarł w 1696 r. w Kaliszu. 

1874.03.26 – w Niedzielsku pod Wieluniem urodziła się Felicja Morzycka. Ukończyła pensję sióstr Urszulanek w Krakowie, po wyjściu za mąż za adwokata Kazimierza  Rymarkiewicza przeniosła się do Kalisza, w którym rozwinęła szeroką działalność społeczną. Zasiadała w zarządzie Muzeum Ziemi Kaliskiej, Towarzystwa Biblioteki im. Adama Mickiewicza, Kaliskiego Towarzystwa Oświatowego oraz Towarzystwa Dobroczynności. Razem z mężem działała w Towarzystwie Krajoznawczym. Publikowała w „Gazecie Kaliskiej”. W 1914 r. opuściła miasto i związała się z Wieluniem gdzie zorganizował m.in. Szkołę Handlową, ochronkę dla dzieci, sierociniec a także bibliotekę publiczną. Lata okupacji spędziła w Warszawie, Pruszkowie i Milanówku. Zmarła w styczniu 1947 r. pochowana jest w Wieluniu.

1944.03.25 – zmarł Alfred Edward Dreszer. Po ukończeniu szkoły średniej w Kaliszu studiował medycynę w Wojskowej Akademii Medyko-Chirurgicznej w Petersburgu. Od 1913 z przerwami pełnił funkcję naczelnego lekarza szpitala św. Trójcy. Był współzałożycielem Kaliskiego Towarzystwa do Walki z Gruźlicą oraz wiceprezesem Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego. Urodził się w marcu 1871 w Tyńcu pod Kaliszem.

2014.03.31 – w bazylice kolegiackiej p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kaliszu miało miejsce poświęcenie i otwarcie Skarbca Sanktuarium św. Józefa. Znajduje się on w „gotyckiej” części świątyni, do najcenniejszych jego eksponatów należy oryginał obrazu Matki Boskiej od ognia (kopia w ołtarzu głównym bazyliki), Kodeks kantora Łaskiego z 1529 r. a ponadto kopie pateny kaliskiej i kielicha kazimierzowskiego.