Otoczyły nas zabytki

Kalisz, obok Poznania, Gniezna i Rydzyny, wymieniany jest jako miasto o najwyższych walorach dziedzictwa kulturowego w Wielkopolsce. Cały jego historyczny układ urbanistyczny wpisany został do rejestru zabytków. Co z tego wynika, poza kłopotami dla inwestorów? Ano niewiele. Władze miasta są jednak przekonane, że zmieni to – gotowy już do uchwalenia – Program Opieki nad Zabytkami na lata 2009-2012

Dokument opracowany został przez firmę Euroart we współpracy z zespołem pod przewodnictwem wiceprezydenta Tadeusza Krawczykowskiego. W skład tego gremium weszli naczelnicy ratuszowych wydziałów i szefowie innych jednostek organizacyjnych Miasta. Konsultantami byli archeolodzy Adam Kędzierski i Leszek Ziąbka oraz historyk sztuki Ewa Andrzejewska. Oczywiście nie da się tu pominąć urzędu Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, którego opinie i decyzje dotyczące wielu starych budowli i całych obszarów są w praktyce nie do podważenia. Władze Kalisza przekonały się o tym boleśnie, choćby na przykładzie ruiny Koszar Godebskiego.
W Kaliszu jest ponad 100 obiektów i obszarów wpisanych do rejestru zabytków prowadzonego przez urząd Wojewódzkiego Konserwatora. To przede wszystkim stare kościoły, cmentarze, parki i gmachy użyteczności publicznej, ale także pojedyncze kamienice mieszkalne. O wiele dłuższa bo licząca blisko 1400 pozycji, jest gminna ewidencja zabytków, prowadzona przez Miasto. Poza tym strefą ochrony konserwatorskiej objęty jest cały Kalisz w swoich granicach z 1957 r. (a więc np. bez Szczypiorna, Dobrzeca, Winiar itp.). Mamy też liczne zabytki przyrody, m.in. 28 drzew w Parku Miejskim i dalsze poza jego obszarem.
Zdaniem autorów opracowania dotychczasowy brak takiego dokumentu i prowadzenie różnego rodzaju doraźnych i fragmentarycznych przedsięwzięć doprowadziły do wprowadzenia wysokiej zabudowy w zachodniej części miasta (Widok, Dobrzec), co wpłynęło nie tylko na krajobraz, ale przyczyniło się też do utrudnienia przewietrzania miasta i naszych dzisiejszych kłopotów ze stężeniami pyłu nad nisko położonym śródmieściem. Autorzy piszą również o degradacji przestrzeni al. Wojska Polskiego, zatraceniu charakteru osadnictwa wiejskiego na terenach przyłączonych (Zawodzie, Dobrzec, Piwonice) i częściowej degradacji gospodarczej, przestrzennej i społecznej wielu innych rejonów Kalisza. (kord)