„Noc Muzeów” w Regionalnej Izbie Pamięci Gminy Lisków

17 maja 2025 r. w Regionalnej Izbie Pamięci Gminy Lisków w ramach „Nocy Muzeów” odbyła się druga z czterech zaplanowanych prelekcji Stefana Ferenca pt.: "Losy osób wysiedlonych i wywiezionych z sołectw Gminy Lisków w czasie II wojny światowej”.

  Wydarzenie zorganizowano w ramach ustanowionego przez Radę Powiatu Kaliskiego Roku Pamięci Bohaterów II Wojny Światowej.Gospodarzem spotkania była Elżbieta Aleksander, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Liskowie.

  W spotkaniu uczestniczyli: Józef Miklas, przewodniczący Rady Gminy Lisków, Tadeusz Maciejewski, radny i sołtys, Danuta Przybylska, dyrektor Gminnej Biblioteki w Liskowie, Przemysław Kawala, kierownik SPZOZ GOZ w Liskowie, Barbara Klimczak, prezes Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Liskowie, Arkadiusz Stefaniak, prezes Stowarzyszenia Regionalnej Grupy Historycznej Schondorf oraz mieszkańcy gminy i powiatu kaliskiego. Gośćmi specjalnymi prelekcji byli: Karol Kosiński wraz z rodziną, wnuk śp. Karola Kosińskiego, który w latach 1932 – 1939 był lekarzem w Liskowie i który w maju 1940 roku został zamordowany w Katyniu. Obecny był również były wiceprezydent Kalisza Bernard Popp z małżonką Stefanią powiązany z rodziną Kosińskich. W spotkaniu uczestniczył również Marek Pingot i Bożena Pingot, rodzina pilota, który 06.09.1939 roku zginął w płonącym samolocie.

    Na podstawie swojej  książki pn."Dzieje Gminy Lisków 1939 -1945" jej autor, Stefan Ferenc opowiadał o losach  osób wysiedlonych i wywiezionych z sołectw gminy Lisków w czasie II wojny światowej oraz zabitych, zamordowanych i zaginionych. W spotkaniu udział wziął również  Karol Matczak, pasjonat historii, członek Grupy Rekonstrukcji Historycznej 25 Dywizji Piechoty z Cekowa, który opowiedział o niedawnej wizycie z Grupy Rekonstrukcyjnej w obozach zagłady w Niemczech i Austrii. Informacje o losach osób wysiedlonych z gminy i zamordowanych w niemieckich obozach zagłady uzupełniła obecna na spotkaniu Dominika Pawlikowska, autorka wielu publikacji historycznych. Po wystąpieniu zaproponowała uczestnikom spotkania pomoc w poszukiwaniu zamordowanych w obozach koncentracyjnych mieszkańców gminy Lisków, dając za przykład losy swojej rodziny.

  Wielu ciekawych informacji o dziewięcioro  osobowej rodzinie  pilota Mariana  Romana Pingota przedstawił prowadzący spotkanie S. Ferenc. Podczas wystąpienia poprosił obecnego M. Pingota o przybliżenie historii związanej z powstaniem  nowej płyty nagrobnej na grobie por. Mariana Romana Pingota. Dla uczczenia pamięci młodego pilota od 2024 roku patronem liskowskiej  41 Drużyny Harcerskiej Lisie Szeregi jest Marian Roman Pingot.

   Kolejnym tematem związanym z II wojną światową były losy mieszkańców zamordowanych w obozach na terenie  Rosji Sowieckiej. Wśród zamordowanych byli  policjanci z Liskowa Miśko Stanisław i Koźba Wacław oraz lekarz Karol Kosiński.

  Po  latach gość spotkania, wnuk lekarza Karola Kosińskiego, opowiedział o losach dzieci z wielodzietnej rodziny Kosińskich (dziewięcioro z trzynastu przeżyło). Opowiedział o losy dziadka, ojca i jego rodzeństwa. Po zakończeniu sobotniego spotkania rodzina Kosińskich odwiedziła cmentarz parafialny, na którym znajdują się groby żony lekarza Karola Kosińskiego, jego matki, syna Tadeusza i symboliczny grób lekarza Katyniu), na którym widnieje fotografia i napis: W maju 1989 r. na prośbę dzieci Karola Kosińskiego na płycie nagrobnej rodziny Kosińskich został umieszczony napis:

„Zginął za Polskę. Część Jego Pamięci, hołd składają dzieci: Karol, Tadeusz, Maria, Janina, Leon, Zofia, Dionizy, Krystyna, Stanisław”

  W uznaniu zasług społecznych i zawodowych dla dobra mieszkańców Liskowa władze gminne w roku 1988 nadały jednej z ulic Liskowa nazwę Karola Kosińskiego, a w roku  2010 posadzono  dąb pamięci, przy budynku byłego gimnazjum w ramach programu „Katyń ocalić od zapomnienia”.

Po zakończeniu prelekcji uczestnicy zwiedzili sale wystawowych Regionalnej Izby Pamięci Gminy Lisków.

- W dalszych planach Gmina Lisków  ma organizację kolejnych prelekcji z udziałem S. Ferenca, a także ufundowanie tablic upamiętniających wszystkich poległych i walczących podczas II wojny światowej związanych z Gminą Lisków. Tematyka kolejnych prelekcji  S. Ferenca: - 05.09.2025 r. –„ Losy instytucji świeckich  w Gminie Lisków podczas II wojny światowej”, - 11.11.2025 r. – „ Losy obiektów sakralnych w Gminie Lisków podczas II wojny światowej (duchowieństwo, siostry zakonne).  Już dziś zapraszamy na te wydarzenia, a o szczegółach poszczególnych prelekcji będziemy informować – mówi E. Aleksander.

  Organizatorami spotkania byli: Maria Krawiec, wójt gminy Lisków, Katarzyna Włodarczyk, zastępca wójta gminy Lisków, pracownicy Gminnego Ośrodka Kultury w Liskowie na czele z dyrektorem E. Aleksander oraz członkowie  Stowarzyszenia Regionalna Grupa Historyczna Schondorf.

 (grz)