„X Muza. Dobre praktyki w zakresie mariażu Archiwów Państwowych ze sztuką filmową” – debata z udziałem Grażyny Schlender, dyrektor kaliskiego Archiwum Państwowego

Debatę zorganizowano w ramach 15. Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wykleci w Gdyni. Uczestniczyły w niej: dr Grażyna Schlender, dyrektor Archiwum Państwowego w Kaliszu, dr Wiesława Rutkowska dyrektor Archiwum Państwowego w Kielcach i Katarzyna Królczyk, dyrektor Archiwum Państwowego w Koszalinie.

  Uczestniczki debaty podzieliły się swoimi doświadczeniami związanymi z wykorzystaniem produkcji filmowych w statutowej działalności kierowanych przez siebie placówek. Dr Grażyna Schlender przybliżyła współprace ze stacjami telewizyjnymi z jakimi do tej pory kaliskie archiwum współpracowało, jakiego typu organizowane wydarzenia cieszyły się największym zainteresowaniem mediów, czy archiwum realizuje własne nagrania filmowe i czy lokalna społeczność włącza się aktywnie do udziału w naszych produkcjach. Omówiła wieloletnią współpracę z TV Kalisz przy promowaniu wystaw archiwalnych, on-line oraz innych form popularyzacji zasobu archiwalnego.

  - Reportaże najczęściej pojawiały się w paśmie informacyjnym. Łącznie, w latach 2006-2021 zrealizowano 46 audycji, z czego wiele było powtarzanych kilkukrotnie w przeciągu całego dnia. Do jednych z najbardziej spektakularnych audycji należała bez wątpienia relacja z wernisażu wystawy pt. „Dokumenty mówią. Curiosa w zasobach archiwów państwowych”. Przy okazji organizacji tej ekspozycji po raz pierwszy do Kalisza zawitały dokumenty pergaminowe z XIV, XV i XVI w., przechowywane na co dzień w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie i Archiwum Państwowego w Poznaniu. Dużym powodzeniem wśród dziennikarzy kaliskich cieszyły się wydarzenia organizowane w 2009 i 2010 r., dotyczące tematyki II wojny światowej i wywożenia Polaków na Sybir.

  Archiwum było partnerem TVP 3 Poznań w zakresie produkcji filmów dokumentalnych z cyklu „Nieznane historie” („Orły z Asnyka”, „Gaukinderheim w Kaliszu”). Już trzeci rok trwa współpraca z tą stacją w zakresie produkcji codziennego kalendarium „Wielkopolska Każdego Dnia” okraszonego archiwaliami z zasobu APK komentarzem eksperckim pracowników Archiwum. W I. sezonie udzielono łącznie 156 komentarzy eksperckich, w II. sezonie 197, co daje razem imponującą liczbę 353. Znaczącą większość stanowią komentarze promujące życiorysy lokalnych patriotów, których poczynania miały znaczący wpływ na dzieje Polski - mówiła Grażyna Schlender

  W wystąpieniu scharakteryzowała też różne typy własnych produkcji filmowych APK, które powstawały m. in. jako odpowiedź na trudny czas pandemii w tym: wykłady eksperckie, filmy promujący książkę pt. „Fibigerowie. Twórcy kaliskich fabryk fortepianów i pianin (1878-2016)” i akcję wspólnego śpiewania „Roty” przez uczniów kaliskich szkół. Przybliżyła też szczegóły wyjątkowego cyklu Kaliskie Archiwum Filmowe, który powstawał we współpracy z Arkadiuszem Pacholskim. Zrealizowano łącznie 7. edycji tego  projektu w latach 2013-2020, który  polegał on na zarejestrowaniu okiem kamery wywiadów ze świadkami ważnych wydarzeń historycznych. Łącznie powstało 38 filmów, z czego: 29 dotyczyło życia codziennego w latach okupacji hitlerowskiej, 4 realiów życia  w dobie PRL i 5 czasu narodzin „Solidarności”. Nagrania były i są nadal emitowane na antenie TV Kalisz.

- Do udziału w produkcjach zapraszaliśmy lokalną społeczność. Osoby starsze  chętnie udzielały wywiadów do Kaliskiego Archiwum Filmowego. Natomiast młodsi dawali upust swojej wyobraźni grając w filmach realizowanych na potrzeby konkursu „Ad fontes! Odkrywamy tajemnice Kalisza i regionu kaliskiego”.  Wszystkie zrealizowane przez kaliskie archiwum filmy można znaleźć na stronie internetowej www.archiwum.kalisz.pl. Wykłady eksperckie są dodatkowo dostępne w zakładce dla środowiska oświatowego pt. Kaliska Edukacja Archiwalna oraz na naszym profilu w serwisie Facebook – podobnie zresztą jak filmy o Fibigerach i z akcji śpiewania „Roty” - dodała dyrektor APK

  W ocenie uczestniczek debaty jak i osób jej słuchających gdyńska debata była dobrą okazją do wspólnej wymiany doświadczeń i inspiracją do dalszego współdziałania archiwistów z X Muzą.

(grz)