Czy zapłacimy najwyższą w Polsce stawkę za śmieci?

Rozmowa z radną Agnieszką Konieczną

– Z analizy wydatków poniesionych przez miasto na odbiór odpadów wynika, że o ile lata 2017 – 2019 były w miarę stabilne – płaciliśmy ok. 15, 17 milionów złotych rocznie, to w roku 2020 koszt odbioru odpadów komunalnych może wynieść nawet 35 milionów. Skąd taka astronomiczna kwota?
– Miasto uzasadniało, że wyższe koszty to m.in. konsekwencja Covida – kaliszanie rzekomo więcej kupowali przez internet, było więcej opakowań, czyli produkowali więcej śmieci. Czy tak jest, nie wiem. Natomiast moja opinia jest taka, że w związku z remontem Orlego Stawu, istotnie wzrosły koszty transportu śmieci. Jak wiadomo, śmieci z Kalisza trafiają do odległego o ponad 300 kilometrów Mirosławca.   

– Nie zdziwiło Panią wyjaśnienie, że w Kaliszu, z dnia na dzień, tak gwałtownie podskoczyła „produkcja” śmieci”?
– Oczywiście, że zdziwiło. Ale w mojej ocenie pojawia się tu również kwestia niegospodarności i bałaganu – w zakresie dokumentów, przetargów, itd. Zwróćmy uwagę, że temat podwyżki cen za odbiór odpadów pojawił się w lipcu – później niż zwykle. Prawdopodobnie brakło pieniędzy i trzeba było szybko podjąć decyzję o podwyżce. Mowa była o zwyżce z 23 do 29 złotych za osobę. Problem jednak polega na tym, że nie ma na to dokumentów. Albo są, tylko ktoś z jakichś powodów nie chce ich ujawnić. To spowodowało, że część radnych nabrała wątpliwości, czy rzeczywiście kaliszanie przez koronawirusa wytworzyli więcej śmieci. 

– Dane opublikowane na stronie Orlego Stawu  pokazują zaskakującą zwyżkę ilości śmieci z Kalisza już w 2019 roku. – 43,5 tys. ton czyli 35 procent więcej niż w roku 2018! Jak to tłumaczyć?
– Słyszałam takie mało przekonujące tłumaczenie, że kiedyś odpady niesegregowane były sprzedawane i miasto odzyskiwało jakąś część kwoty a teraz podobno nie jest to możliwe. 

– Dlaczego jednak takich wzrostowych tendencji „produkcji” śmieci nie ma w innych miastach i gminach Związku?
– Tego nie wiem, dlaczego Kalisz tak miałby się wyróżniać na tle pozostałych... Nie ma na to żadnych przesłanek.

– Podczas lipcowego głosowania na sesji, Pani wstrzymanie się od głosu zablokowało uchwałę. Jakich wówczas argumentów użyły władze miasta, że stawki muszą wzrosnąć?
– Usłyszeliśmy od pana naczelnika, że jest to związane z remontem w Orlim Stawie i koniecznością wożenia śmieci do Mirosławca. 

– Nie było alternatywy dla Mirosławca?
– Była. Na przykład Jarocin czyli Wielkopolskie Centrum Recyklingu w Witaszyczkach; były też inne – Konin, Ostrów Wlkp. A tu nagle nie wiadomo skąd pojawił się Mirosławiec oddalony od Kalisza od ponad 300 kilometrów. To było bardzo dziwne. Remont miał trwać 4 miesiące, skrócił się do dwóch, więc kwoty powinny być rozsądne.  A później była sesja, wystąpienia prezydentów i pytania. Zapytałam prezydenta, jakie może dać gwarancje kaliszanom, że nie będzie kolejnych podwyżek. Czy mieszkańcy mogą spać spokojne w sytuacji, kiedy mamy kryzys?

– Uzyskała Pani satysfakcjonującą odpowiedź od prezydenta?
– Nie. Tylko wiceprezydent Grzegorz Kulawinek oświadczył, że w szkołach będzie prowadził prelekcje na temat sortowania odpadów. To nie była odpowiedź, jakiej oczekiwałam. 

– Wróćmy jeszcze na chwilę do Mirosławca. Twierdzi Pani, że była alternatywa, ale być może w ostatecznym rozrachunku, oferta Mirosławca i tak była korzystniejsza od innych?
– Pod koniec czerwca na ręce naczelnika Pawła Bąkowskiego wpłynęło pismo od prezesa zarządu ZGO Witaszyczki informujące o gotowości przyjmowania odpadów z Kalisza. Warunkiem było uzyskanie pozwolenia potwierdzającego moce przerobowe zakładu. I taki warunek został spełniony.
Z informacji, jakie uzyskaliśmy z panem posłem Piotrem Kaletą wynika, że oferta była konkurencyjna cenowo a koszty transportu znacznie niższe. 

– I co na to władze miasta?
– Pan naczelnik Paweł Bąkowski upierał się, że Mirosławiec był najkorzystniejszym rozwiązaniem. Ponadto zwracał uwagę na to, że było mało czasu, że trzeba było szybko znaleźć takie rozwiązanie aby śmieci były  usuwane z miasta w sytuacji, kiedy Orli Staw ich nie przyjmował.
Ale w tym miejscu warto odnotować zdziwienie pana prezydenta tym, że oferta z Jarocina wpłynęła do kaliskiego ratusza i odbiór śmieci z tamtejszej spalarni jest możliwy. Z tego co wiem, pan prezydent był w Jarocinie, była rozmowa, prawdopodobnie były naszykowane wszystkie dokumenty ale pan naczelnik uznał, że mamy inne rozwiązanie.

– To znaczy, że pan naczelnik podjął decyzję za prezydenta miasta?
– To pytanie retoryczne...

– Warto przypomnieć, że ościenne gminy potrafiły znaleźć korzystniejsze rozwiązanie i woziły odpady do Jarocina, Ostrowa, Konina czy Wrocławia. Żadna nie woziła śmieci do Mirosławca, czyli ponad 600 kilometrów w obie strony. A w tym przypadku koszty muszą być ogromne.
– Oczywiście, płacimy za przejechane kilometry, tonaż w tym przypadku ma mniejsze znaczenie. Warto jeszcze dodać, że nie było umowy na transport, że pierwsza faktura z Mirosławca była o 200 tysięcy wyższa a później nagle wpłynęła korekta. 

– Powiedziała Pani, że nie było umowy?
– Dokładnie. Umowę na odbiór odpadów powinniśmy mieć podpisaną 1 lipca, a nawet wcześniej. Tymczasem stosowne dokumenty zostały podpisane dopiero 7 i 13 sierpnia. Poza tym na protokołach negocjacyjnych nie ma określonych kwot. Wogóle, na ostatniej nadzwyczajnej sesji, były dość duże rozbieżności w tym temacie. Pani skarbnik mówiła o jednych kwotach, pan naczelnik o innych. 

– Domagała się Pani dokumentów w tej sprawie. Otrzymała je Pani?
– Był z tym duży problem. Za pierwszym razem otrzymałam lakoniczną, niewiele wyjaśniającą odpowiedź prezydenta. Później otrzymałam część umów od naczelnika a dopiero po kolejnej interpelacji pozostałe aneksy datowane na 7 i 13 sierpnia. A jeszcze później poprosiłam pana naczelnika mailowo o wydanie protokołów wagowych i baz danych, które uwiarygadniałyby tak drastyczny wzrost cen. 

– I otrzymała Pani?
– Kilka dni temu otrzymałam, ale wiele czasu zajmie ich przejrzenie. Prosiłam o nie od lipca, ale albo ich nie otrzymywałam albo szczątkowo. 

– Pani domagała się wyjaśnień, dokumentów natomiast Pani klubowi koledzy nie mieli wątpliwości? 
– Już na lipcowej sesji informowałam kolegów o  swoich wątpliwościach i obawach bo chciałam i chcę być lojalna w stosunku do partii ale przede wszyskim do mieszkańców miasta, do tych którzy mnie wybrali. Dążę do ustalenia prawdy. 

– A inni?
– No cóż, odpowiedzią niech będzie sytuacja z lipcowej sesji. Kiedy schodziłam z mównicy mój klubowy kolega powiedział do mnie, że we wrześniu i tak czeka nas podwyżka do 36 złotych. Również przed ostatnią, nadzwyczajną sesją mieliśmy spotkanie klubu, przedstawiłam punkt po punkcie nieprawidłowości w dokumentach, że nie widzę podstaw do tego aby podejmować decyzję o przekazaniu ponad 9 milionów złotych, poprosiłam o wsparcie i pomoc w zawiadomieniu organów, które mogą wyjaśnić sprawę. 

– Ale pomocy Pani nie uzyskała...
– Ktoś, nie wymienię nazwiska przyznał, że wiedział o nieprawidłowościach, ale zapłacić trzeba. 

– Czy informowała Pani również kaliskich posłów PiS? Otrzymała Pani pomoc z ich strony?
– Sprawą zainteresował się pan poseł Piotr Kaleta. Razem byliśmy na interwencji poselskiej w ratuszu, gdzie podczas spotkania z panem wiceprezydentem dowiedzieliśmy się, że Jarocin był jednak gotowy na przyjęcie odpadów z Kalisza (choć pan naczelnik ocenił, że jednak nie). 
Pan poseł Kaleta przyznał, że rzeczywiście widzi nieprawidłowości, które powodują, że nie ma uzasadnienia do poparcia uchwały o przekazaniu 9,4 miliona złotych na spłatę zobowiązań śmieciowych. 

– Wysłała Pani oświadczenie do wszystkich parlamentarzystów PiS w tej sprawie. 
– Pan poseł Jan Dziedziczak poinformował mailowo, że przekazał sprawę pracownikowi Panu Wincentemu Nowakowi. Czekam na odpowiedź.

– A pozostali?
– Na razie jeszcze czekam na reakcję.

– Zaskoczyła Panią zmiana stanowiska pani Kamili Majewskiej, radnej Lewicy? 
– Bardzo. Podczas lipcowej sesji, podobnie jak cały klub, głosowała przeciw, a na ostatniej sesji zmieniła zdanie, pomimo tego, że poseł Karolina Pawliczak zapewniała, że klub w całości nie poprze uchwały. Stało się jednak inaczej. Dziwne było to, że na jednej sesji projekt nie przeszedł a na drugiej, po kilku dniach już tak, choć tak naprawdę nic w tej sprawie w tym czasie się nie zmieniło.

– Podsumujmy. Z danych wynika, że w tym roku za odbiór śmieci kaliszanie mają do zapłacenia co najmniej 35 milionów złotych. Co to oznacza dla kieszeni kaliszanina?
– Kalisz może być jednym z najdroższych systemów w kraju, ponieważ przy wydatkach w wysokości 35 mln zł będziemy musieli zapłacić 35 zł za osobę!

- Dziękuję za rozmowę

Rozmawiał Piotr Piorun