Kalendarium kaliskie - swego czasu w Kaliszu się działo

Tydzień 34: 23 – 29 sierpnia 2021 Wsch. sł. (29 sierpnia) w Kaliszu.: 5. 52 Zach. sł.: 19.44

Swego czasu działo się:
1891 – ukazała się publikacja Adama Chodyńskiego o powstałym w początkach XIX w. cmentarzu katolickim na Rogatce. To jedna z wielu przybliżających nam zagadnienia związane z Kaliszem prace tego zasłużonego dla miasta historyka, publicysty i redaktora. Warto przy okazji przypomnieć, że współczesne publikacje poświęcone tej nekropolii są autorstwa nieocenionego Stanisława Małyszki. 

1891 - na drugim piętrze klasztoru oo. Franciszkanów ulokowano szkołę przeniesioną z domu parafialnego przy ul. Kanonickiej. Starsi kaliszanie pamiętają zapewne funkcjonującą tam jeszcze przed półwiekiem szkołę podstawową (nr 3 – przeniesiona z kolei do nowo wybudowanego budynku przy Ciasnej ), obecnie przydatność do jakiegokolwiek użytkowania zdewastowanych pomieszczeń przywraca generalny remont tej części franciszkańskiego klasztoru.

1891 - Felicja Łączkowska wraz z kilkunastoma innymi kobietami z kręgu kaliskiej inteligencji zorganizowała kółko samokształceniowe, które wnet przyjęło postać tzw.  piątków literackich. Spotkania poświęcone były najczęściej tematyce literackiej i kulturalnej spotkań kobiet  po 10 latach uczęszczało nań już ponad 50 młodych kobiet, a z dochodów z loterii dzielne kaliszanki stworzyły bibliotekę oparciu o ofiarowany przez nią księgozbiór otwarta została w 1900 r. prywatna wypożyczalnia książek Wiktorii Lewandowiczówny.

1901 - 11-letnią Marię Szumska (Dąbrowską) oddano do Kalisza na utworzoną w tymże roku – o czym pisaliśmy tydzień temu - czteroklasową pensję Heleny Semadeniowej przy ulicy Babina. O tym fakcie informuje wmurowana w ścianę istniejącego do dzisiaj (choć cokolwiek sfatygowanego) budynku stosowna tablica. Dodam, że  pierwszym roku nauki Szumska mieszkała u wuja Bronisława Gałczyńskiego w kamienicy przy Alei Józefiny. Helena i Władysław Semadeniowie pochodzili ze Szwajcarii - on był pastorem i jednocześnie nauczycielem w pensji żony. Po nich prowadzenie pensji przejęła pani Wanda Motylewska a placówkę przeniesiono do kamienicy Szrajera przy ulicy Nowoogrodowskiej (dzisiejszej Kościuszki).

1911 – przy ul. Polnej  w pobliżu skrzyżowania z dzisiejszą Górnośląską pobudowano budynek, który użytkowała Fabryka Fortepianów „Apollo” Braci Fibiger – synów Karola a bratanków Gustawa Arnolda I. Stworzyli więc stryjowi niezłą konkurencję - ich wyroby – głównie pianina – cieszyły się także dobrą opinią i dużym wzięciem. W 1912 r. w fabryce zatrudnionych było 36 robotników a w okresie międzywojennym  pracowało w niej już blisko 200 osób. Jeszcze stosunkowo niedawno na ścianie budynku fabrycznego, użytkowanego po II wojnie przez Metalwag, była widoczna reklama tej firmy.   

1921.08.23 -  w Kaliszu urodził się Jan Batory, scenarzysta i reżyser filmowy. Studiował na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi. W jego reżyserskim dorobku znalazły się takie produkcje jak, m.in.: O dwóch takich, co ukradli księżyc (przypomnę, że w tym  filmie zagrali kilkuletni wówczas bracia Kaczyńscy), Con amore, serial Karino i – jako ostatni jego film - Zapach psiej sierści (1981). Zmarł w sierpniu tego roku nie doczekawszy się premiery tego filmu.

1941.08.22 - na terenie poligonu pod Kaliszem (obecny cmentarz komunalny) hitlerowcy rozstrzelali 23 członków państwa podziemnego, żołnierzy AK. Obecnie to wydarzenie i to miejsce upamiętnia skromny obelisk.