Kalendarium kaliskie

Tydzień 3: 17 - 23 stycznia 2022 Wsch. sł. (23 stycznia) w Kaliszu.: 7.41 Zach. sł.: 16.17

Swego czasu działo się:
1292.01.18 – na mocy specjalnego przywileju Przemysł II uwolnił wszystkich przebywających na ziemi kaliskiej w celu osiedlenia się oraz mieszczan kaliskich od opłat cła na komorze w Ołoboku. Miasto otrzymało również prawo pobierania czynszu z dwóch postrzygalni sukna znajdujących się na jego terenie. Świadczy to o niebywałej aktywności legislacyjnej księcia, sprzyjającej tworzeniu się nowego Kalisza.

1372 – Mieszczanin Jakelin Wachsmunt ufundował i uposażył ołtarz w kościele św. Mikołaja. Oczywiście ołtarz ów miał znacznie skromniejszą postać (o wysokości uposażenia wiadomo niewiele) – znacznie bogatszy barokowy ołtarz u Mikołaja powstał w wieku XVII.

1372 – wzmianka o istnieniu w Kaliszu drewnianego ratusza, który to obiekt miał jakoby być poprzednikiem murowane budynku władz miejskich z początku XV w. Miał on być wybudowany (tryb warunkowy, bo jego istnienie to wciąż nie do końca potwierdzona hipoteza) z polecenia księcia Przemysła II jeszcze pod koniec wieku XIII i aby go postawić trzeba była zasypać, płynącą przez rynek, jedną z licznych odnóg Prosny, stanowiącą tu zresztą granicę między dwoma istniejącymi wówczas parafiami miasta. 

1402 – Władysław Jagiełło, ze względu na potrzeby miasta i zamku zezwolił, a może nawet nakazał, zbudować na Prośnie „młyn z piłą tarczową do rżnięcia drewna”. Stojąc lub pływając w rzece obok siebie, traktowane były jako jeden młyn. Wespół miały 7 kół wodnych: największy „Korczak” – 4, najmniejszy „Słodowiec” –jedno koło „do wyrobu słodu na potrzeby miejscowych browarów służące”, a pośredni, czyli „Pośledni” – 2 koła.

1422 – Kalisz dwukrotnie odwiedził tenże król Władysław. Zacny władca był u nas 600 lat temu dwa razy ale w ogóle odwiedził Kalisz dwudziestopięciokrotnie.  Po raz pierwszy miało to miejsce w kwietniu 1394 r. po raz ostatni w roku 1433. Stąd rządził Wielkopolską a miastu nadawał różne przywileje. Wizyty przypadały najczęściej w okresie Wielkiejnocy a Jan Długosz tak o nich pisał: „(…) ubogim, których tam garnęło się mnóstwo, własną ręką rozdawał po jednym szerokim groszu z mieszka, który zawsze przy sobie nosił. Corocznie w Wielki Piątek dwunastu ubogim w swoim pokoju, w obecności kilku sekretarzy nogi umywał, potem każdemu z nich po dwanaście groszy dawał tudzież sukno i płótno na przyodziewek”. Poza tym władca miał ”obsesję” czystości „co drugi dzień a nawet częściej brał gorącą kąpiel, nie znosił, gdy dotykano jego rzeczy”. 

1502 – wydano uchwałę rady miejskiej (wilkierz) nakazującą posiadanie sprzętu przeciwpożarowego przy każdym domu. Były to pierwsze, pewno nieporadne i – jak pokazała historia – mało skuteczne próby obrony przed pożarami. Na zorganizowaną formę walki z żywiołem w postaci utworzenia Straży Ogniowej przyszło Kaliszowi czekać jeszcze trzy i pół wieku. 

1842.01.21 – urodził się Jan Henryk Stanisław Herbut-Heybowicz. Asesor a później naczelnik Wydziału Izby Skarbowej w Kaliszu. Brał udział w życiu społecznym i kulturalnym Kalisza. Członek Rady Gospodarczej Kaliskiego Towarzystwa Dobroczynności i Towarzystwa Cyklistów. Publikował w „Kaliszaninie” oraz „Gazecie Kaliskiej”. Kierował kaliską Agenturą Spółki Kolportacyjnej pośredniczącej w upowszechnianiu taniej książki. Zmarł w Kaliszu w lutym 1900 r. 

1922.01.18 – na Wołyniu urodził się Edward Pastuszek. Przez wiele lat związany był zawodowo z Kaliszem jako pracownik służby więziennej. Trafił tu w roku 1950 a w 1969 został komendantem Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu. Jego nominacja zbiegła się w czasie ze zmianami w sposobie szkolenia kadry penitencjarnej. W 1984 r. otrzymał awans na stopień generała Służby Więziennej. Był też działaczem piłkarskim związanym, jeszcze w okresie międzywojennym z takimi klubami, jak Cracovia i Wisła. W Kaliszu udzielał się aktywnie w Starcie i Calisii,  piastował funkcję prezesa Kaliskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej. Zmarł 6 stycznia 2002 r. (kilkanaście dni przed 80-tymi urodzinami), pochowany został na kaliskim cmentarzu Komunalnym. Spoczywa tam w Alei będącej w pierwotnych założeniach Aleją Zasłużonych wraz z żoną – którą z kolei kaliszanie pamiętają jako wieloletnią dyrektor III Liceum a później działaczką Związku Sybiraków.

1932.01.20 – w wyniku fuzji dwóch klubów: działającego od 1913 r. Żydowskiego Towarzystwa Gimnastyczno-Sportowego oraz Ha-Koach powstało w Kaliszu Żydowskie Towarzystwo Gimnastyczno-Sportowe „Makabi” Kalisz – bardzo prężny, wielosekcyjny (m.in. boks, gimnastyka, lekkoatletyka, pływanie, piłka nożna, tenis stołowy, wioślarstwo) kaliski klub sportowy. Liczebność Towarzystwa dochodziła do ośmiuset członków, prezesem został wówczas L. Sytner, w zarządzie działali również m.in. Bielinka Messingowa, Samuel Kohn, bracia Henryk i Motek Oppenheim, Szyja Perle i inni.