Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się...

1293.02.10  – zmarł Arkembold Sędziwój Zaremba, wojewoda gnieźnieńsko-kaliski, sędzia a potem, od 1252 r., kasztelan kaliski. Należał do bliskiego otoczenia Bolesława Pobożnego, a po jego śmierci – księcia Przemysła II. Kiedy jednak w styczniu 1284 z bliżej nieznanych przyczyn książę pozbawił go urzędu wojewody gnieźnieńsko-kaliskiego. Arkembold (w akcie zemsty?) przechwycił gród kaliski i przekazał go w ręce księcia śląskiego Henryka IV Prawego (Probusa). Na wieść o tym Przemysł zarządził oblężenie zamku (czy aby na pewno był to obiekt, którego resztki oglądamy dziś na pl. Jana Pawła II?)  i w konsekwencji odzyskał go, musiał jednak oddać księciu wrocławskiemu świeżo wybudowany zamek w Ołoboku. Okazuje się więc, że pierwsze lata tworzenia się nowego, lokacyjnego Kalisza były bardzo burzliwe co jednak nie przeszkodziło w rozwoju tego organizmu. Czy cieszyło to także na łożu śmierci także pana wojewodę Zarembę? Ten zmarł bezpotomnie a zgromadzone liczne dobra przekazał klasztorowi w Owińskach.
  
1303 – kościół Najświętszej Marii Panny na Starym Mieście (do dziś archeolodzy nie znaleźli jednak jego śladów) utracił prawa parafialne, które zostały przeniesione na drewniany (póki co, bo wkrótce przecież przemurowano go) kościół Wniebowzięcia  Najświętszej Maryi Panny powstały na terenie miasta lokacyjnego. Nowa parafia została uznana dekretem arcybiskupa Jakuba Świnki. Jednocześnie Kalisz został podzielony na dwie parafie Panny Marii oraz św. Mikołaja. Granicę stanowiła płynąca przez środek miasta – w tym, co ciekawe, dzisiejszego rynku – rzeka.

1333 – wojska małoletniego jeszcze wówczas księcia mazowieckiego Ziemowita III oblegały Kalisz, nie mogąc jednak zdobyć miasta wycofały się, paląc jednak jedną z miejskich wież. A więc znów awantura i znów kaliszanie, jakby nigdy nic, kontynuują żmudny proces budowania i rozwoju swego miasta. 

1343 – pierwsza wzmianka o Skalmierzycach, nazwanych tam „Scarbimirzyce”

1633.02.12 – Władysław IV potwierdził wszystkie dotychczasowe przywileje nadane miastu. To dobra wiadomość – cóż jednak z tego, skoro dwadzieścia lat później zawitali do nas Szwedzi powodując w czasie swego trwającego półtora roku pobytu straszne spustoszenie w mieście.

1793.02.13 – w wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej do Kalisza wkroczyły wojska pruskie pod dowództwem generałów Frankenberga i von der Trencka. Część została zakwaterowana w Kaliszu, a część pomaszerowała dalej. Każdemu z żołnierzy mieszczanie byli zobowiązani dostarczyć łóżko z pościelą i świecą, sól oraz drewno na opał. W księgach miejskich po raz ostatni dokonano wpisu: „działo się na ratuszu wolnego miasta Jego Królewskiej Mości i Rzeczypospolitej – Kalisza”. No i następnie rozpoczął się, trwający blisko dwadzieścia lat, okres pruskich rządów i porządków w naszym mieście.

1873.02.11 – zmarł Henryk Hurtig, księgarz, nakładca. W latach 1845-73 prowadził w Kaliszu na Warszawskiej 47 (53) (ob. Zamkowa) księgarnię, skład nut i materiałów piśmiennych. Księgarnia specjalizowała się w sprzedaży podręczników, wydawnictw dla dzieci, książek religijnych, map i atlasów. Funkcjonująca przy niej czytelnia liczyła kilka tysięcy dzieł polskich, francuskich i niemieckich. Za korzystanie z jej zbiorów pobierano abonament w wysokości 30 kopiejek miesięcznie. Urodził się w 1818 r.

1893.02.11 – w Gródku Jagiellońskim w pobliżu Lwowa urodził się Stanisław Zbigniew Kaliniewicz, chirurg i urolog. Ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Lwowskiego, w latach 1920-25 był lekarzem wojskowym w stopniu kapitana. Następnie pracował w Poznaniu a w latach 1925-29 pełnił funkcję ordynatora oddziału chirurgii Szpitala Miejskiego w Kaliszu. Na łamach kaliskiej prasy zarzucał władzom miasta niekompetencje w sprawach szpitalnictwa. Zarzuty popierania takiego stanu rzeczy (z finałem na sali sądowej) stawiał nawet ówczesnemu prezydentowi Kalisza – Mieczysławowi Szarrasowi. Mimo korzystnego dla siebie wyroku – wyjechał z Kalisza – od 1929 r. był dyrektorem szpitala w Nadwórnej a następnie w Kołomyi (obecnie w Ukrainie). Był Przewodniczącym Związku Lekarzy RP obwodu kołomyjskiego, opublikował kilka prac z zakresu medycyny. Zamordowany przez Ukraińców w lipcu 1943 r.

(ps)