Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się...

Tydzień 15: 10 kwietnia – 16 kwietnia 2023 r.
Wsch. sł. (16 kwietnia) w Kaliszu: 5.52   Zach. sł.: 19.44

1433.04.12-28 – miała miejsce ostatnia już, z ponad 20 w ogóle, wizyt na kaliskim zamku króla Władysława Jagiełły. Kontrolując stan państwa król zatrzymywał się na tzw. „stacjach”. Do nich m.in. należał zamek kaliski, w którym król bywał, począwszy od roku 1394, najczęściej w okolicach świąt Wielkiej Nocy. Król spędzał u nas ten czas bardzo pobożnie, jak to zdarzało się neofitom. Długosz tak to opisał: … „ubogim, których tam garnęło się mnóstwo, własną ręką rozdawał po jednym szerokim groszu z mieszka, który zawsze przy sobie nosił. Corocznie w Wielki Piątek dwunastu ubogim w swoim pokoju, w obecności kilku sekretarzy nogi umywał, potem każdemu z nich po dwanaście groszy dawał tudzież sukno i płótno na przyodziewek”. Czasem przy tej okazji podejmował w Kaliszu wielu znamienitych gości – m.in. wracającego z pielgrzymki do Ziemi Świętej króla duńskiego Eryka VII.

1673.04.15 – zmarł, urodzony w 1617 r., Mikołaj Jan Prażmowski herbu Belina, jeszcze jeden z wybitnych wychowanków kaliskiego Kolegium Jezuickiego. Był biskupem łuckim i warmińskim, w końcu został arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem Polski. Był także kanclerzem wielkim koronnym. jednym z najbliższych współpracowników króla Jana Kazimierza na którego dworze przewodził stronnictwu. Ale czy może to dziwić, skoro za popieranie Ludwiki Marii Gonzaga otrzymał ze skarbu francuskiego najpierw 18.000 liwrów a następnie regularnie pobierał z kasy ambasadora francuskiego w Rzeczypospolitej pensję w wysokości 15.000 franków? Uchodził za jednego z najlepszych dyplomatów polskich, dzięki którym to umiejętnościom doprowadził do kongresu pokojowego i podpisania pokoju oliwskiego w 1660 r. Z drugiej strony, mimo niechęci polskiej szlachty próbował nawet  przeforsować tzw. elekcję vivente rege czyli wybór nowego władcy (rzecz jasna Ludwiki Marii) jeszcze za miłościwego panowania króla Jana Kazimierza. Ten zamiar mu się nie udał, skończyło się jedynie na tym, że po abdykacji tego władcy został (lata 1668-69) interreksem, Później snuł z kolei plany detronizacji kolejnego króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego choć ten monarcha rzeczywiście był raczej kiepski – zniesmaczona szlachta ogłosiła Prażmowskiego zdrajcą ojczyzny i obłożyła jego dobra sekwestrem. Kontrowersyjny arcybiskup pochowany jest w łowickiej bazylice katedralnej.

1993.04.18 – Kaliskie Towarzystwo Lekarskie ufundowało kolegom pomordowanym w Kozielsku, Starobielsku, Ostaszkowie i Katyniu pamiątkowe tablice przy krzyżu katyńskim w ogrójcu kościoła oo. Jezuitów.
 
1993.04.18  – papież Jan Paweł II beatyfikował Marię Angelę Truszkowską herbu Trzaska. Urodziła się w maju 1825 r. w Kaliszu jako pierwsze z siedmiorga dzieci Józefa, podprokuratora przy Sądzie Policji Poprawczej Wydziału Kaliskiego. Na  chrzcie w bazylice kaliskiej otrzymała imiona Zofia Kamila. Później rodzina Truszkowskich przeniosła się do Warszawy, gdzie Zofia rozpoczęła naukę na pensji. Z przyczyn zdrowotnych przerwała naukę za to coraz bardziej budowała swoje życie duchowe i działalność charytatywną. Już jako tercjarska założyła zakład Św. Felikca i razem z innymi dziewczętami pomagała potrzebującym, zwłaszcza dzieciom, sierotom i staruszkom. W okresie powstania styczniowego zakładała też szpitale. Na miesiąc przed śmiercią w październiku 1899 r. biskup zatwierdził dekret tworzący Zgromadzenia Sióstr Felicjanek. 

2013.04.14 – zmarł Wiesław Andrzej Oźmina, kaliski rzeźbiarz, artysta plastyk. Był absolwentem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, autorem 18 pomników, medali, 40 płaskorzeźb oraz ponad 100 medali, medalionów i statuetek. Jego prace znajdują się w zbiorach polskich, włoskich, hiszpańskich, niemieckich, izraelskich, kanadyjskich i amerykańskich muzeów. Był laureatem nagrody za Pomnik Pokoju w Nagasaki. Tworzył w kaliskiej pracowni znajdującej się w piwnicy domu Sztylera przy Kazimierzowskiej – św. Stanisława. Wśród najczęściej wymienianych kaliskich prac artysty znajdują się tablica ku czci germanizowanych dzieci, Pomnik Katyński, popiersie patrona kaliskiej Akademii – Stanisława Wojciechowskiego, medaliony z podobiznami znanych kaliszan oraz tablica pamiątkowa poświęcona Fryderykowi Chopinowi u zbiegu Zamkowej i Rynku. 

(opr. ps)