Kalendarium kaliskie

Tydzień 30: 24 lipca  – 30 lipca 2023 r. Wsch. sł. (30 lipca) w Kaliszu: 5.05        Zach. sł.: 20.42

Swego czasu w Kaliszu działo się:
Ok. 1863 – urodził się Julian Biernacki, dentysta, dziennikarz, założyciel Towarzystwa b. Wychowańców Szkół Średnich Kaliskich. W 1873 rozpoczął naukę w Męskim Gimnazjum Klasycznym. Był członkiem Towarzystwa Muzycznego oraz redaktorem i wydawcą pisma „Gawędy Kaliskie” (1936-39). Autor Pamiętnika Zjazdu Wychowańców Szkół Kaliskich 8-9 września 1923. Data jego śmierci pozostaje nieznana.

1863 – powstaje Kaliskie Towarzystwo Kredytowe Ziemskie, którego dyrekcja Szczegółowa ma siedzibę w domu Sztylera, na Kazimierzowskiej przy kościele franciszkańskim. Później Towarzystwo – jak przystało na prestiżową instytucję mającą budzić zaufanie – trafia na Rynek.
 
1863 – trwa powstanie styczniowe. Bierze w nim także udział wielu zakonników ze wspólnoty franciszkańskiej. Dla części z nich przedsięwzięcie kończy się tragicznie: ranami, śmiercią, katorgą. Z franciszkanów kaliskich o. Euzebiusz Orzeł, kaznodzieja konwentu w partii Józefa Oksińskiego, został ranny w potyczce z rosyjskim oddziałem i wkrótce zmarł od rany. Kleryka Adama Zawadzkiego władze carskie nie dopuściły do święceń kapłańskich za udział w powstaniu w partii Władysława Taczanowskiego. Najznaczniejszy z nich, gwardian klasztoru, o. Sebastian Martyński (doktor teologii, autor kazań i pism liturgicznych, wielce też zasłużony w dziele renowacji kościoła) musiał uciekać starym podziemnym korytarzem.

1873 – w Kaliszu urodził się Aleksander Oskar Fibiger, bratanek Gustawa Arnolda I. Praktykował w Kaliszu w fabryce stryja, następnie w Niemczech, Austrii, Szwajcarii i Francji. W 1899 r. wraz z bratem Karolem Ottonem założył w Kaliszu fabrykę pianin i fortepianów Bracia K. i A. Fibiger zwaną też Apollo, istniejącą do 1939 r. Produkował głównie pianina, w mniejszej ilości fortepiany. Instrumenty z tej fabryki cieszyły się powodzeniem wśród muzyków i szerokiego grona odbiorców i  były wielokrotnie nagradzane. Zmarł w styczniu 1935 w Kaliszu pochowany jest na cmentarzu ewangelickim.

1873 – działalność rozpoczęła prywatna siedmioklasowa Szkoła Realna Edwarda Pawłowicza mieszcząca się najpierw przy ul. Nadwodnej (obecnie Wodna) a a później na rogu Wrocławskiej i Nowoogrodowej (dzisiejszych Śródmiejskiej i Kościuszki). Funkcjonowała początkowo jako progimnazjum, a następnie gimnazjum choć nie posiadała praw uczelni państwowej, a tym samym jej ukończenie nie dawało prawa do wstępu na uczelnie wyższe. Mimo tego cieszyła się sporą popularnością – atmosfera w niej była życzliwa i propolska a nauczycielami – Polacy. Po Pawłowiczu dyrektorem został Konstanty Jerzykowicz. Nacisk został położony na języki (oprócz rosyjskiego i polskiego uczono tam łaciny, greki, niemieckiego i francuskiego) oraz naukę arytmetyki i algebry. Ale owa „polskość” placówki była solą w oku władz rosyjskich, które ostatecznie zamknęły ją w 1893 r. W jej miejsce w Kaliszu pojawiła się, przeniesiona z Włocławka, bardziej już prawomyślna Rządowa Szkoła Realna, dla której wybudowano na Nowoogrodowej nowy budynek szkolny – obecnie siedzibę III Liceum im. Kopernika.

1873 – urodził się Abram Buki, przedsiębiorca, nauczyciel religii mojżeszowej ale i… właściciel sklepu winno-kolonialnego przy ul. Wrocławskiej (ob. Śródmiejskiej). Działacz Organizacji Ogólnych Syjonistów w Kaliszu, radny Rady Miejskiej (1928). A najstarsi kaliszanie jeszcze długo po II wojnie mawiali, że po zakupy idą do Bukiego.

1873 – w Azowie nad Donem urodził się Alfred Wiłkomirski – skrzypek, dyrygent i pedagog. Aż do 1916 roku mieszkał w Moskwie i okolicy. Kiedy dotarła do niego informacja o odrodzeniu się wolnej Polski, wyruszył do Warszawy a stamtąd trafił do Kalisza, w którym objął posadę nauczyciela gry na skrzypcach. Był ojcem równie wybitnych muzyków – Marii, Wandy, Józefa, Kazimierza i Michała koncertujących m.in. wspólnie w założonym przez Alfreda Trio Wiłkomirskich. Należał do organizatorów życia muzycznego w naszym mieście, kierował szkołą muzyczną i chórem. Do pracy miał blisko – rodzina mieszkała w nieistniejącym już domu w pobliżu baszty Dorotki. Później przeniósł się do Łodzi gdzie był profesorem w Konserwatorium Muzycznym i gdzie zmarł w lipcu 1950 r. Tam też został pochowany. W 1975 imię Alfreda Wiłkomirskiego nadano Kaliskiemu Towarzystwu Muzycznemu.