Kalendarium kaliskie

Tydzień 33: 14 sierpnia – 20 sierpnia 2023 r. Wsch. sł. (20 sierpnia) w Kaliszu: 5.38 Zach. sł.: 20.03

Swego czasu działo się:
05.08.1903 – urodził się Alfred Edward Dreszer, prawnik. Był synem takoż Alfreda Edwarda, naczelnego lekarza kaliskiego szpitala św. Trójcy i Agnieszki Fulde. Jeden z jego braci – Jerzy został rozstrzelany przez Niemców w styczniu 1945 r. Alfred dzieciństwo i młodość spędził w Kaliszu. Tu ukończył Miejskie Gimnazjum Filologiczne (dzisiejszego„Asnyka”). Aplikację sądową odbył w Sądzie Okręgowym w Kaliszu (1928-31) następnie był wiceprokuratorem Sądu Okręgowego w Warszawie. W czasie okupacji więziony w obozie jenieckim w Woldembergu, w którym był wiceprezesem tajnego Koła Jurystów. Po wojnie pracował jako adwokat w Łodzi. Zmarł w maju 1995 r.

1903.08.18 – urodził się Dominik Kazimierz Lape. Po ukończeniu studiów humanistycznych w Poznaniu pracował jako nauczyciel w Różanymstoku, Radzyniu Podlaskim, Kędzierzynie i Karpaczu. Od 1950 związany z Kaliszem. Uczył m.in. w Państwowym Liceum Ogólnokształcącym nr 1 (1950-54), Technikum Budowy Fortepianów, Szkole Towarzystwa Przyjaciół Dzieci nr 2 oraz Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki (1953-62). Pracę zawodową łączył z działalnością społeczną. Zmarł w 1993 r., pochowany jest na kaliskim cmentarzu Miejskim.

1903 – profesor Władysław Demetrykiewicz z Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie próbuje podjąć profesjonalne już badania na Zawodziu (foto). Nie jest to prosta sprawa – ówcześni właściciele pola w miejscu kaliskiego grodziska niezbyt chętnie goszczą kopiącego w ich ziemi naukowca. Ich opór próbowali łagodzić rozmiłowani w dziejach Kalisza księża Sobczyński i Szafnicki oraz mecenas Parczewski. Profesor zdołał jedynie przeprowadzić wstępny sondaż, prowadzony niemalże systemem konspiracyjnym. Demetrykiewiczowi udało się jednak odkryć fundamenty budowli, którą zidentyfikował jako zaginioną kolegiatę św. Pawła. W publikacji o badaniach pisze: „(…) natrafiłem na głębokości 1 – 1,5 m na zwalone w nieładzie piękne obrobione i profilowane ciosy, pochodzące z średniowiecznej okazałej budowli romańskiej z XII wieku, raczej kościelnej niż świeckiej”. Przy okazji Demetrykiewicz zauważył, że z grodziska miejscowi wybierali sobie kamienne ciosy i wiele zabudowań na Zawodziu wzniesiono na fundamentach z romańskich czasów. To była prostsza i tańsza alternatywa do zakupu kamienia na podmurówkę w hurtowni materiałów budowlanych, nieprawdaż? 

1903 – wydano, już po śmierci Adama Chodyńskiego (zmarł w maju rok wcześniej), ostatnią jego publikację. Była to rzecz wyjątkowo nie związana z Kaliszem a jej tytuł brzmiał: „Papieże od Piotra Ś-go aż po czas dzisiejszy: wiadomości treściwe o każdym z nich”.

1903 – Maria Konopnicka – w dowód uznania jej twórczości – otrzymała w darze narodowym dworek w Żarnowcu pod Krosnem. Po okresie biedowania, kiedy to pisarka sama chowała szóstkę dzieci dorabiając m.in. korepetycjami, nastały dla niej lepsze – przynajmniej finansowo – czasy. Ich wyrazem choćby wspomniany dworek.

1903 – i znowu, mimo wcześniejszych regulacji Prosny, spora powódź . W jej wyniku 129 rodzin (według ówczesnych wyliczeń: 2,5 tys. osób) pozostało bez dachu nad głową
 
1903 – w Kaliszu powstał oddział Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu. Towarzystwo, na czele którego jako prezes stanął mecenas Alfons Parczewski organizowało szkolnictwo, popierało ideę utworzenia a później subwencjonowało Muzeum i założoną w 1905 r. polską Szkołę Handlową.

1913.08.12 – w Kaliszu urodził się w rodzinie robotniczej Meir Pakentreger – poeta, pisarz, działacz młodzieżowy. Z wykształcenia ślusarz i tokarz choć jednocześnie już w wieku 4 lat rozpoczął naukę podstaw judaizmu w chederze. Działał w robotniczej organizacji młodzieżowej „Jugent” (Młodzież) , następnie służył w szeregach Korpusu Ochrony Pogranicza. W 1940 r. aresztowany przez NKWD i zesłany do łagru. Zwolniony, z armią Andersa dotarł do Palestyny. Tam przez 4 lata pracował w kibucu. W 1946 wydał swój pierwszy tomik poezji „Ojfn szweI fun tog” („Na progu dnia”). W sumie opublikował 3 tomiki poezji oraz liczne wiersze w czasopismach żydowskich. Był jednym z twórców klubu literatów piszących w jidysz. Zmarł w grudniu 1960 r.

p.s.