Kalendarium kaliskie

Swego czasu w Kaliszu działo się...

1913.12.05 – w Wieliczce urodziła się Wanda Karczewska pseud. i krypt. Błękitna, Pelikan, Stanisław Wilczek – eseistka, krytyk teatralny, powieściopisarka. Dzieciństwo i lata szkolne spędziła w Kaliszu (z rodziną mieszkała na Nowym Świecie), gdzie w 1931 złożyła egzamin maturalny w Gimnazjum Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu. Studiowała filologię klasyczną na Uniwersytecie Warszawskim, ukończyła też Wyższą Szkołę Dziennikarską. Pracowała w polskim radio a po wojnie w kilku polskich teatrach. Pierwsza, najbardziej „kaliska” w dorobku autorki powieść „Brzoza na ruinach” (rękopis) spłonęła w czasie wojny. W czasie okupacji straciła też w obozie w Oświęcimiu brata i matkę. Publikowała poezje, recenzje teatralne a przede wszystkim prozę psychologiczną i o tematyce marynistycznej. Tłumaczyła z języka francuskiego i czeskiego. W 1939 r. była nominowana do Nagrody Literackiej miasta Kalisza. W 1988 wyróżniona godnością Honorowego Obywatela Kalisza. Zmarła we wrześniu 1995 r. w Łodzi i tam jest pochowana.

1833.12.07 –  w Kaliszu urodził się Ignacy Jasiński, malarz. Jego ojciec był rachmistrzem w kontroli skarbowej województwa kaliskiego. Natomiast brat dziadka – generał Jakub Jasiński był bohaterem insurekcji kościuszkowskiej. Ignacy studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych i Akademii Medyko-Chirurgicznej. Był urzędnikiem Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. W 1863 r. oskarżony o przynależność do partii Mierosławskiego i udział w spisku na życie carskiego namiestnika Berga został skazany na zesłanie w głąb Rosji do Wiatki. Tam, co ciekawe, namalował portret żony Gubernatora Wiatki, Sukorowa. Poza nim pozostawił liczne inne portrety oraz pejzaże m.in.  Kieleczczyzny, Zakopanego, Ojcowa i Warszawy a także pejzaże z Włoch. Malował też sceny zesłania oraz obrazy religijne. Wielokrotnie nagradzany na pokazach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych  Chwalony za „surowość pędzla”, i dosadność. Zmarł na gruźlicę w październiku 1878 r. w Meranie (Szwajcaria) i tam został pochowany. Może kiedyś doczekamy wystawy dzieł kaliszanina w naszej galerii BWA…

1873.12.07 – otwarta została Kaliska Szkoła Niedzielno-Handlowa. Założenie szkoły poprzedziły ponad półtoraroczne starania zgromadzenia kupców  o utworzenie w mieście szkoły handlowej. W latach 1873- 84 Szkoła mieściła się w siedzibie Gimnazjum Żeńskiego na Niecałej 10, a następnie została przeniesiona do lokalu w, mieszczącej się na rogu Piekarskiej i Sukienniczej,  kamienicy Szkoły Ewangelickiej. Oprócz przedmiotów ogólnokształcących w „handlówce” uczono rachunkowości, geografii handlowej oraz prawa wekslowego i języka niemieckiego. Szkoła osiągała bardzo dobre wyniki edukacyjne, na łamach „Kaliszanina” z 1893 r. znajdujemy choćby taką wzmiankę: „2 klasowa Szkoła Niedzielno-Handlowa prezentowała najwyższy poziom nauczania, a nauka trwała 5 lat”. W roku 1889 uczęszczało tam 50 uczniów. Na początku XX stulecia powstała idea, głównie w łonie Kaliskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu, powołania nowej – już z prawdziwego zdarzenia – szkoły handlowej, służącej jednocześnie Polakom do podtrzymywania odrębności narodowej. W październiku 1904 r. to Ministerstwo Handlu i Przemysłu.  zatwierdziło „ustawę” (statut) dla Kaliskiej Szkoły Handlowej a w styczniu 1906 Szkoła – mieszcząca się pierwotnie w kamienicy Frenkla na rogu Pułaskiego i Joselewicza zainaugurowała działalność. We wrześniu 1913 r. siedzibą Szkoły stał się  postawiony dla niej budynek przy ul. Szkolnej (obecnie Liceum Kościuszki). 

1993.12.07 – w Szczecinie zmarł Andrzej May, aktor, reżyser teatralny, dyrektor i kierownik artystyczny teatrów polskich. Urodził się w Kaliszu w marcu 1934 r., u nas ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki, został absolwentem PWST w Łodzi. Występował w kilku teatrach (nagroda na X Kaliskich Spotkaniach Teatralnych), grał także w filmach m.in. „Krzyż Walecznych”, „Zamach”, „Rewizor”, „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” oraz w serialu „Rodzina Połanieckich”. Pisano o nim, iż „ miał patent na wdzięk”. Pochowany jest na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie.

1913.12.07 – w Kaliszu urodził się Eligiusz Walczak pseud. Kor-Walczak, pisarz, poeta, regionalista. Absolwent Gimnazjum im. Adama Asnyka w Kaliszu. W czasie okupacji deportowany do Bystrzycy Kłodzkiej. Po wojnie powrócił do Kalisza. Debiutował w 1935 opowiadaniem „Pamiętna noc”. Autor zbiorów opowiadań „Czas wiosennej mgły”, „Baśnie i legendy kaliskie” – wznowione jako „Opowieści Czterech Jeźdźców” oraz autobiograficznej książki „Zdarzyło się życie”. Działał w Związku Literatów Polskich i Kaliskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk. Uhonorowany m.in. Nagrodą Miasta Kalisza oraz tytułem Honorowego Obywatela miasta Kalisza. Zmarł w maju 2000 r., pochowany jest na cmentarzu przy Częstochowskiej.