Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się...

1594.05.15 – zmarł Stanisław Herbest, jezuita, nauczyciel, autor wydanej w Kaliszu Elegii o męce Pańskiej.

1854 – w Paryżu zmarł – prawdopodobnie na cholerę – Alojzy Prosper Biernacki, agronom, działacz społeczny i polityczny, członek opozycji sejmowej, wolnomularz, sędzia pokoju departamentu kaliskiego,  rzewodniczący Rady Obywatelskiej w Kaliszu (1820) oraz. Urodził się w 1778 w Siąszycach,  był pierwszym Polakiem, który zdobył uniwersyteckie wykształcenie rolnicze. W 1801 r. objął majątek w Sulisławicach przebudował tam dwór, w którym mieszkał do 1831 r.. Był propagatorem nowoczesnego rolnictwa i budownictwa wiejskiego. W 1816 o Sulisławicach pisano: pierwsza wieś w Polsce, którą po angielsku […] urządzono]; przemienne gospodarstwo polowe, szczególnie liczne stado merynosów.  Biernacki był Ministrem Skarbu w Rządzie Narodowym w czasie powstania listopadowego, po jego upadku  wyemigrował do Paryża i tam – na cmentarzu Montmarte – jest pochowany. 

1854 – Tytus Działyński,właściciel dóbr kórnickich, kupuje od Wincentego Kalksteina Gołuchów. To był niejako prezent (przed)ślubny Działyńskiego  dla syna Jana. Trzy lata wcześniej Jan poznał Elżbietą Czartoryską, zwaną w rodzinie Izabellą choć powiedzieć, że była to miłość od pierwszego wejrzenia to nie powiedzieć prawdy. Za to Tytus hołubił Izę.  Skojarzył więc z nią „Jasiska”  (pomagała mu w tym  babka Izy – Anna Sapieżyna). Ślub odbył się w lutym 1857 r. w Paryżu a Gołuchów stał się rezydencją młodej pary. Do schyłku XVII w. Gołuchów był jedną z siedzib rodu Leszczyńskich ale kiedy ci  sprzedali dobra gołuchowskie a wraz z nimi zamek – ten zaczął niszczeć.. W latach 30-ych XIX stulecia obiekt był już tylko malowniczą ruiną. Jan zamieszkał w zamkowych resztkach w kilku pokojach na piętrze. Nosił się nawet z zamiarem wydzierżawienia zamku ale po wyjeździe do Paryża w 1855 r. zaręczył się z Izą, z którą w przyjechali do Gołuchowa, odbudowali zamek i doprowadzili go do świetności, którą możemy cieszyć oczy do dzisiaj.

1854 ok. –  urodził się Juliusz Arendt, budowniczy fortepianów, w Kaliszu przebywał  w latach 1880-1883.

1914.05.17 – w Sali Towarzystwa  Muzycznego (dzisiaj siedziba Szkoły Muzycznej) Maria Dąbrowska (od trzech lat była już mężatką) wygłosiła odczyt pt. Miasta i ogrody w Anglii. Jego treść to efekt doświadczeń z podróży podejmowanych przez pisarkę do kilku krajów Europy Zachodniej. I choć wystąpienie nie cieszyło się aż tak szalonym powodzeniem jak wygłoszony cztery lata wcześniej – także w siedzibie KTM – odczyt o Konopnickiej pt. Pieśniarka dzieci i ludu to i on wzbudził spore zainteresowanie.

1914.05.17 – na drugim piętrze pałacu Puchalskiego przy placu Kilińskiego otwarto  siedzibę Muzeum Ziemi Kaliskiej, powstałego (miesiąc wcześniej) z połączenia zbiorów kaliskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego oraz sekcji muzealnej przy Kaliskim Oddziale Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu. Pierwszym kustoszem została mieszkająca w pałacu Halina Kożuchowska a muzeum gromadziło głównie zbiory archeologiczne i etnograficzne. Cztery miesiące później do Kalisza – w jakże tragicznych okolicznościach – wkroczyli Niemcy.  Na szczęście budynek ocalał a  okupanta udało się przekonać, że muzeum jest własnością prywatną, a więc niepodlegającą zarekwirowaniu. Zbiory szczęśliwie przetrwały lata I wojny. Jednak dopiero w 1928 r. placówka przejęta została przez władze miejskie i przeniesiona do pomieszczeń na drugim piętrze nowego ratusza.

1944.05.19 – w Kaliszu urodził się Czesław Kurzajewski dziennikarz i polityk, działacz opozycyjny. W czasie stanu wojennego ojciec został zwolniony z pracy w tygodniku „Kaliski Włókniarz”, gdzie był sekretarzem redakcji i zastępcą redaktora naczelnego. W 1989 r. został z ramienia Koalicji Obywatelskiej „Solidarności” – posłem na Sejm tzw. kontraktowy. Ojciec popularnego dziennikarza Macieja Kurzajewskiego, zmarł w 2019 r., pochowany jest w Starej Miłosnej.

1994.05.13 – do Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego „wchodzą” z udziałami  Anglicy z Southampton. Zawiązuje się  spółka join-venture Kaliskie Linie Autobusowe Sp. z o.o. Następuje redukcja zatrudnienia, powstaje nowa sieć komunikacyjna, nowoczesne systemy informacji i sprzedaży biletów. Przybywa (malowanych od tej pory w żółto-granatowe barwy) nowoczesnych autobusów: solaria urbino 12 i 18 (przegub) i Volvo 310I a potem 7700 i scanie. Miasto mniej dotuje zakład a w 2010 r. przejmuje całość udziałów a Anglicy wychodzą ze spółki.

1994.05.14  – Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk i Biblioteka Pedagogiczna zorganizowały sympozjum poświęcone Alfonsowi Parczewskiemu, którego imię otrzymuje Pedagogiczna Książnica. Wtedy też na ścianie ówczesnej siedziby biblioteki przy Nowym Świecie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Parczewskiemu.