Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się...

1444.07.15 – w węgierskiej Budzie Władysław Warneńczyk postanowił, aby władze Kalisza nie zezwalały żadnemu szlachcicowi na nabywanie domów w mieście dopóki ten nie zobowiąże się z tejże nieruchomości  ponosić świadczeń na rzecz miasta i państwa  a nazajutrz tenże Władysław potwierdził, iż Kalisz lokowany jest na prawie magdeburskim i zakazał sędziom prawa polskiego sądzenia spraw przeciwko miastu i jego mieszkańcom pod rygorem nieważności. No, no – decyzje dotyczące naszego miasta zapadały aż nad Dunajem. 

1814 – pracujący wówczas jeszcze w Szadku Sylwester Szpilowski przedstawił na posiedzeniu Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie pracę Zasady wyrachowania materiałów do różnych budowli z oznaczeniem sposobu dokładnego sporządzenia obrachunku kosztów. Była to pierwsza na gruncie polskim tego rodzaju publikacja, mająca niezwykle praktyczne zastosowanie. Ułatwiała ona zarówno architektom jak i potencjalnym właścicielom nowych domów sporządzanie kosztorysów nowo projektowanych budynków i kontrolę domów już wzniesionych. Praca została bardzo pozytywnie oceniona przez specjalnie powołaną do tego „Deputację”.

1814  – zmarł, urodzony w Rawiczu sześćdziesiąt lat wcześniej, Jan Karol Horning, prezydent Kalisza w latach 1806-07 oraz 1807-14. Pisaliśmy o nim więcej – z racji rocznicy urodzin – w ubiegłorocznym Kalendarium. Mimo, że był pruskim urzędnikiem cieszył się sympatią mieszkańców miasta, pochowany został na kaliskim cmentarzu ewangelickim. 

1814 – po półtorarocznej niewoli u Rosjan wraca do Opatówka gen. Józef Zajączek. Wtedy następuje u niego spektakularna wolta – z wroga na gorliwego urzędnika cara Aleksandra, okrutnie nieraz rozprawiającego się z przeciwnikami nowego zwierzchnika. Choć dobra i opatówecki pałac – „Dar wielkiego Napoleona” rzecz jasna zatrzymuje dla siebie, przyczyniając się – trzeba to powiedzieć – do rozwoju tej miejscowości.

1824.07.15  – zmarł, urodzony w 1772 r., Karol Wilhelm Mehwald, drukarz i wydawca. Przybył do Kalisza z Leszna jako Königlicher  privillegirter Buchdrucker. Jego warsztat zapoczątkował nową epokę w historii kaliskiego drukarstwa – w 1814 r. ukazał się pierwszy rocznik Kalendarza Polskiego, Ruskiego i Gospodarskiego tłoczony właśnie przez Karola Wilhelma. Po śmierci Mehwalda drukarnią zajmowała się wdowa po nim a następnie siostrzeniec Karol Wilhelm Hindemith. Według Krzysztofa Walczaka drukarnia Mehwaldów i Hindemithów, mimo iż stworzona dla umocnienia pruskiej dominacji na ziemi kaliskiej, dobrze zapisała się w dziejach miasta nad Prosną. Grobowce obu rodzin znajdują się na kaliskim cmentarzu ewangelickim.

1914.07.19 – w obliczu nieuchronnie zbliżającej się wojny rosyjskie władze gubernialne opuściły Kalisz, wywożąc mienie państwowe.

1924.07.19 – w sali Sądu Okręgowego w Kaliszu odbyło się założycielskie zebranie Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Jego powstanie było wyrazem kontynuacji przedwojennej działalności założonego w 1906 r., Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości.

1934.07.16 – w Krakowie zmarł,urodzony w 1870 r., ksiądz Michał Ciesielski, publicysta i prefekt szkół – m.in. w szkołach początkowych i w progimnazjum w Kaliszu. W naszym mieście był wicekustoszem kolegiaty i kapelanem więziennym. Przygotował uroczystości jubileuszowe 100-lecia koronacji obrazu Św. Rodziny. Później pracował w Chełmcach oraz w Częstochowie, gdzie też został pochowany. 

1974.07.21 – w Opatówku otwarto gościniec „Czarnuszka”. To jeden z kilkunastu tego typu obiektów powstałych wówczas przy głównych drogach Wielkopolski w formule zbliżonej do moteli. Oryginalny  pomysł by pokryć je strzechą dość szybko spalił (dosłownie) na panewce – większość z tych dachów wnet padła ofiarą pożarów. Ale sama „Czarnuszka” przetrwała i – w odróżnieniu od rozebranego kilka lat temu podpleszewskiego „Huberta” – ma się dobrze.

1984.07.18 – w muzeum Kaliskim otwarto stałą ekspozycję poświęconą twórczości Tadeusza Kulisiewicza, składającą się z daru, liczącego ponad 400 rysunków. Dwa lata później MOZK zorganizowało I-Triennale Rysunku pod patronatem Kulisiewicza, na które nadesłano 1764 prace z całego świata. W testamencie artysta zapisał miastu 1000 dalszych prac. W 1989 zorganizowano stałą ekspozycję w salce przy Nowym Rynku, w 1993 władze przydzieliły nowy lokal przy Łaziennej. Jego uroczyste otwarcie nastąpiło w 1994 r.

1994.07.15 – po wielu zabiegach i spełnieniu wymaganych przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji formalności Diecezja Kaliska otrzymała koncesję na nadawanie programu radiowego drogą naziemną. Mające swą redakcje w budynku Seminarium „Radio Rodzina” nadaje do dzisiaj wciąż wzbogacając swoją ofertę.

Foto: pałac Zajączków