Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się...

1744.07.29 – w Mącznikach urodził się Paweł Skórzewski herbu Drogosław. Stolnik, łowczy i wojski kaliski, konfederata barski, poseł z woj. kaliskiego na Sejm Czteroletni i członek Towarzystwa Przyjaciół Konstytucji 3-Maja, konsyliarz konfederacji targowickiej  z województwa kaliskiego ale i inicjator walk i dowódca oddziałów walczących w powstaniu kościuszkowskim w Wielkopolsce. Po jego upadku udał się zagranicę ale po zajęciu przez wojska francuskie Wielkopolski ponownie stanął na czele kilkuset ochotników, z którymi w listopadzie 1806 roku zajął Kalisz i wziął do niewoli pruską załogę. Wkrótce rozpoczął w naszym mieście tworzenie regularnych oddziałów wojskowych. W 1812 został obwołany marszałkiem pospolitego ruszenia w departamencie kaliskim – odznaczony wówczas Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari. Po upadku Napoleona car Aleksander mianował go senatorem – wojewodą kaliskim. Kariera cokolwiek przewrotna ale i przebogata. Kiedy zmarł w 1820 r. w kaliskim kościele bernardyńskim odbyły się niezwykle wystawne uroczystości pogrzebowe, w których, poza nieprzebranymi tłumami mieszkańców udział brało wielu dostojników oraz pięciu biskupów a piękny piedestał ozdobiony chorągwiami i różnymi trofeami wojskowymi ubrany, na którym stała piramida wznosząca trumnę czterema lwami podpartą, w około której cztery kolumny z broni i bagnetów związane przy rzęsistym świetle i całego kościoła zaćmieniu okazały czyniły widok. Na stronie frontalnej katafalku wsparty portret nieboszczyka na mieczu, laurem i orderami przywiązany przypominał rysy twarzy uwielbianego dobroczyńcy ludzkości, obrońcy kraju i senatora.  
 
1894.07.29 – w Kaliszu urodził się Stanisław Sułocki, dyrektor fabryki L. Geyera w Białymstoku, oficer Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej oraz kampanii wrześniowej, więzień Kozielska, zamordowany wiosną 1940 roku w Katyniu.

1914.07.30 – w kaliskim teatrze odbyło się ostatnie przed wybuchem wojny przedstawienie – operetka L. Falla Kochany Augustynek. 16 sierpnia budynek został podpalony.

1914.08.02 – wojska rosyjskie opuściły Kalisz podpalając magazyny wojskowe, dworzec kolejowy oraz niszcząc most w Piwonicach. Po ich wyjeździe całą władzę w mieście objął ówczesny prezydent Bronisław Bukowiński wspierany przez Komitet Obywatelski i zorganizowaną w celu utrzymania porządku publicznego Straż Obywatelską.

1914.08.02 – w Chełmcach na czele pruskiego zwiadu pojawił się Gustaw von Manerhaim – poźniejszy „czerwony baron” i jeden z najlepszych lotników z okresu I wojny.

1914.08.03 – w nocy do miasta wkroczyła 5. kompania 155 pułku piechoty z Ostrowa Wlkp., a następnie reszta batalionu pod dowództwem mjr. Hermana Preuskera, który objął stanowisko komendanta miasta. W nocy doszło na ulicach do strzelaniny, w której zginęło 21 osób cywilnych i 6 żołnierzy. O strzelanie do żołnierzy niesłusznie oskarżono mieszkańców Kalisza. Pruskie władze wojskowe wzięły wówczas zakładników i nałożyły na miasto kontrybucję w wysokości 50 tys. rubli. W godzinach popołudniowych wojska wycofały się z Kalisza, który następnie został ostrzelany z dział rozlokowanych na okolicznych wzgórzach. 

1924.08.01 – rozpoczęła swą działalność, powstała na terenie byłego Obóz Internowanych Nr 10 przy ul. Obozowej w Kaliszu, Stanica Ukraińska, zaliczana do najliczniejszych w Polsce. Przez cały czas jej funkcjonowania przebywało tam 800-1200 mieszkańców. Miejsce w którym stał drewniany budynek stanicy, to obecnie teren betoniarni między torami kolejowymi Obozową – fragment bliżej ulicy Zachodniej. Po budynku stanicy nie ma dzisiaj śladu. O samej instytucji napiszemy w jednym z kolejnych numerów Ż.K.

1934.08.01 – zmarł Piotr Maszyński, kompozytor, dyrygent, pedagog, dyrektor Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia. Kilkakrotnie przebywał w Kaliszu, szczególnie bliskie stosunki utrzymywał z Kaliskim Towarzystwem Muzycznym. Po zniszczeniu miasta w 1914 dał dobroczynny koncert z którego honorarium przeznaczył dla kaliszan. Urodził się w lipcu 1855 r.

1944.07.31 – w kaliskim więzieniu zmarł w wyniku odniesionych obrażeń Franciszek Stryjas. Urodził się w styczniu 1882 w Popowie k. Szczytni. Był chłopskim katechetą, który po aresztowaniu księży od 1942 prowadził tajne nauczanie religii w kilku podkaliskich parafiach przygotowując dzieci do I Komunii św. Zadenuncjowany i aresztowany – został zakatowany przez gestapo. Pochowany w Godzieszach. W 1999 ogłoszony przez Jana Pawła II błogosławionym. W 2001 relikwie Stryjasa umieszczono w bocznym ołtarzu w kościele św. Mikołaja oraz w świątyni w Chełmcach.