Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się...

Tydzień 12: 17 marca – 23 marca 2025 r.    
Wsch. sł. (23 marca) w Kaliszu: 5.46   
Zach. sł.: 18.03

1695 – burmistrz Adam Czerwieniewicz, z zawodu aptekarz, odbudował z funduszy miasta spaloną wieżę ratusza. Przebieg prac odnotował nieznany kronikarz: „Naprzód wiązania dało się na wieży. Na tej wieży cymbał restaurowany, nowo przelany i na wieżę kwartnikiem wprowadzony. Zygar cum omnibus apartamentis także de novo sporządzony, restaurowany i dobrze z kołami wszystkimi sznurami sporządzony. Kompas w pośrodku wieży nowo zbudowany. Wieżka także nowo wymurowana, nad radziecką izbą stojąca, do dzwonka wydzwaniania, który jest de novo przelany i wyprowadzony, należąca” 

1715 – na ten rok datuje się powstanie w kościele oo. Reformatów (ob. sióstr Nazaretanek) obrazu Adoracja Matki Boskiej z Dzieciątkiem przez św. Paschalisa de Baylon (ówczesnego patrona Kalisza – jego relikwie trafiły do świątyni w 1782 r.), ukazanego na tle panoramy miasta. W czasie jednego z pożarów ten święty miał się ukazać nad miastem i ogień przytłumić. Autorem obrazu (i kilku innych w świątyni reformackiej) był tworzący w Kaliszu w latach 1715-1725 zakonnik Bonifacy Jatkowski. Aby „swój” kościół zmieścić na obrazie, malarz celowo skrócił perspektywę, usuwając koryta Mniszki i dzisiejszego kanału Rypinkowskiego. To najstarsza panorama kaliskiego grodu, na której rozpoznać można niektóre obiekty istniejące w naszym mieście do dziś. Ze względu na sporą wartość oryginał obecnie znajduje się w skarbcu katedralnym a u sióstr podziwiamy kopię przypisywaną się Józefowi Balukiewiczowi.
 
1715 – z czasów jezuitów pochodzi bogato rzeźbiony ołtarz główny obecnego kościoła garnizonowego ale zamiast obrazu  i głowy Chrystusa XIX-wieczni gospodarze świątyni – ewangelicy umieścili w nim obraz Augusta Bertelmanna Wniebowstąpienie Pańskie.
 
1715 – przez ogród klasztorny oo. Bernardynów na Toruńskim Przedmieściu przeszedł huragan. 

1715 – w Miedzianowie (pow. ostrowski) urodził się Andrzej Bogdański h. Prus – dziedzic Kotowiecka, Brzezia, Pawłówka, Sobótki i Twory. Wicesgerens grodzki kaliskiego, komornika ziemski i subdelegat komornika granicznego, i wojski kaliski. W 1779 mianowano go podsędkiem ziemskim kaliskim, a w 1784 został sędzią ziemskim kaliskim. Dużo dóbr i jeszcze więcej synekur. Ale trzeba powiedzieć, że z tych sporych dochodów ufundował kościół w Brzeziu, był też darczyńcą Zgromadzenia oo. Reformatów w Kaliszu, Zmarł w 1789 r. pochowany jest w „swoim” kościele w Brzeziu.

1725 (ok.) – urodził się Franciszek Eytner – snycerz pochodzący ze Śląska, osiadły i aktywny w Kaliszu i d. woj. Kaliskim. W 1751 r. zaangażowany został przez ks. Stanisława Józefa Kłossowskiego, ówczesnego wikariusza kolegiaty pw. Wniebowzięcia NMP (sanktuarium św. Józefa) do prac nad wyposażeniem kaplicy cudownego obrazu. W związku z napływem kolejnych zleceń osiadł w Kaliszu i założył warsztat snycerski który wnet zmonopolizował obszar ówczesnego woj. Kaliskiego. Jego dziełem są, m.in.: wyposażenie kolegiaty pw. Wniebowzięcia NMP, część wyposażenia kościoła pobernardyńskiego (ob. jezuickiego) i wiele innych. Zmarł po 1790 roku. 

1725 – w ołtarzu głównym reformatów znajduje się obraz Św. Rodziny z Nazaretu patronującej dziś całej parafii. Namalowany ze środków Władysława Biernackiego, chorążego sieradzkiego, w latach 1632-40 prawdopodobnie przez malarza wielkopolskiego, uznany za cudowny. Pierwotnie umieszczony był w szczycie krużganków klasztornych, przez pewien czas posiadał srebrne sukienki. Wprawdzie statuty zakonu nakazywały: w wielkim ołtarzu niech góruje znaczny Wizerunek Ukrzyżowanego, bez położonego sukna albo jedwabiu, ale wymóg ten w kaliskim kościele był spełniony tylko do maja 
1784 r., kiedy dawny krucyfiks z 1758-59 r. trafił do krużganków a zastąpiono wizerunkiem św. Rodziny.

1895.03.17 – w Stawiszynie urodził się Emil Sztark – przy ob. Złotej prowadził rodzinną fabrykę mydła, był też współudziałowcem „Ultramaryny” i właścicielem dużej kamienicy przy pl. Św. Józefa. Członek POW, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej, w 1939 r. został  wcielony do 29 Pułku Piechoty Strzelców Kaniowskich w Kaliszu, w którego szeregach walczył w Wojnie Obronnej 1939 r. Walczył nad Bzurą i w obronie Warszawy. Komendant ZWZ – Inspektorat Kalisz – ps. „Mocny”. Aresztowany, zesłany do obozów w Oświęcimiu a następnie Gross-Rosen. Po wojnie był m.in. prezesem Kaliskiego Towarzystwa Wioślarskiego. Zmarł w maju 1972 r., pochowany jest na kaliskim cmentarzu ewangelickim.

1755.03.19 – w Chłapowie (kaliskie) urodził się Józef Seydlitz – powstaniec kościuszkowski, legionista. Uczestniczył w kampanii włoskiej Napoleona następnie został komendantem placu w Kaliszu (po Godebskim). Zmarł w 1835 r. w Warszawie.