Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się...

Tydzień 19: 5 maja – 11 maja 2025 r.    
Wsch. sł. (11 maja) w Kaliszu: 5.03 
Zach. sł.: 20.25

1825.05.05 – w Sieradzu urodził się Maksymilian Fajans – fotograf, litograf, rysownik, właściciel zakładu litograficzno-fotograficznego w Warszawie, autor litografii według rysunków St. Barcikowskiego do niezwykle dla naszego miasta ważnej pracy  Edmunda Staweckiego „Album Kaliskie” (1858). Studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych a następnie w Paryżu. Po powrocie do Warszawy jako pierwszy odbijał litografie barwne. Specjalizował się w portretowaniu sławnych ludzi, w tym wybitnych Polaków, litografii krajobrazów i rycin polskiego malarstwa. Zmarł w 1890 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej.

1835.05.11 – na polach między Kościelną Wsią a Zagorzynem odbyły się wielkie manewry stanowiące prolog do mającego się odbyć kilka miesięcy później tzw. ”zjazdu cesarzy”. Były to nie tyle rzeczywiste ćwiczenia wojskowe ale raczej pokaz siły zaborców i propagandowa atrakcja dla kaliszan. Łąki pokryły się białymi namiotami wojskowych, zbudowano belweder. Można było podziwiać sprawność kaukaskich kozaków. Sprzymierzeńcy rozbili obóz politycznej przyjaźni, nawet pozorujące walkę oddziały wymieszano narodowo. Kiedy w główny dzień uroczystości wiatr zerwał baner przedstawiający rosyjskie i pruskie wojska podające sobie ręce, „różne czyniono przepowiednie”. Na okoliczność manewrów i zjazdu wydano plan Kalisza z zaznaczeniem na nim rozmieszczonych wojsk pruskich i carskich na polach po obu stronach Prosny. Warto zauważyć, iż grafika dawnych map to oddzielne dzieło sztuki rytowniczej w drewnie i miedzi. Pełne są one herbów, postaci alegorycznych, wyszukanych ozdób i dekoracji. Na pamiątkę wykonano też dwie ponad 2-m wazy (obecnie w muzeum w Poczdamie). 

1865.05.02 – w Kaliszu urodziła się Helena Biernacka h. Poraj – pianistka, literatka, pedagog, działaczka społeczna. Ukończyła studia w Konserwatorium Warszawskim. Udzielała prywatnych lekcji w zakresie gry na fortepianie, Wykształcona także literacko, znała biegle kilka języków obcych. Prowadziła działalność charytatywną – opiekę nad biednymi, wspomaganie matek z małymi dziećmi. Zmarła w 1931 r. w Warszawie, została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim.

1875.05.06 – w kaliskim parku samobójstwo popełnił, urodzony w 1852 r., Zygmunt Zanożyński – redaktor i wydawca. Od 1869 r. zdał w kaliskiej szkole egzamin dojrzałości, pięć lat później podjął współpracę z „Kaliszaninem” zamieszczając tam felietony pod wspólnym tytułem „W domu i na ulicy” oraz recenzję teatralne. Wydał „Noworocznik Kaliski na rok 1875”, planował też wydawanie nowego pisma „Prosna”. Konflikt z redaktorem naczelnym „Kaliszanina” J. Miłkowskim, załamanie nerwowe i zakończyło się tragicznie – co – być może – leżało u podstaw nadania głównej alei parkowej nazwy Aleja Westchnień.

1915.05.09 – w Kaliszu urodził się Jan Dworczyk – drukarz. Naukę zawodu rozpoczął w 1928 w kaliskiej drukarni Beatusa. Karierę zawodową realizował w kilku kaliskich drukarniach w okresie międzywojennym i kontynuował w Kaliskich Zakładach Graficznych. W przekształconej już Kaliskiej Drukarni Akcydensowej sprawował już funkcje kierownicze, Był także aktywnym działaczem sportowym.

1975.05.11 – zmarł, urodzony w Kaliszu w 1886 r., Józef Wanat – malarz. Jako nastoletni chłopiec praktykował w fabryce likierów Tykocinera, następnie u kamieniarza, w cukierni Mystkowskiego oraz u stolarza. Od 1903 działał w partii socjalistycznej. Uciekł przed policją do Niemiec gdzie pracował jako malarz okrętowy, a następnie do Zurychu. Naukę kontynuował w Wiedniu, po I wojnie wrócił do Polski ale ponownie wyemigrował – tym razem do Paryża. Utrzymywał się z prac remontowo-malarskich, po II wojnie osiadł w departamencie Dolina Marny, gdzie powstało wiele jego pejzaży. Po powrocie do Kalisza w 1964 zamieszkał przy ul. Babinej 6/7 i włączył się w tworzenie artystycznego środowiska miasta. Z inicjatywy Wanata i częściowo z jego środków przeprowadzono remont fragmentu murów obronnych na Łaziennej (tzw. baszta Wanatówka) z myślą o stworzeniu pracowni, salonu wystawienniczego i pokoju mieszkalnego. Pierwsza wystawa jego dzieł w rodzinnym Kaliszu odbyła się w 1964 r. W 1966 Wanat przekazał w darze Muzeum Ziemi Kaliskiej 43 obrazy, w tym 29 własnych prac. Malował portrety, kwiaty, martwe natury i pejzaże – w tym kaliskiego Parku. Pochowany jest na Cmentarzu Miejskim.

1995.05.08 – ks. bp Teofil Wilski otrzymał godność biskupa pomocniczego (sufragana) naszej diecezji. Konsekracja odbyła się w kościele katedralnym p.w. św. Mikołaja.