Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się...

Tydzień 21: 19 maja – 25 maja 2025 r.    
Wsch. sł. (25 maja) w Kaliszu: 4.43   
Zach. sł.: 20.46

1845 (ok.) – w Paryżu urodził się Karol Melcer – skrzypek, dyrygent chóru nauczyciel i w latach 1872-88 burmistrz Kalisza. Do naszego grodu, który był rodzinnym miastem matki przybył po śmierci ojca w 1847 r. Uczył się w kaliskiej Szkole Realnej a następnie studiował w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Wrócił do Kalisza, w którym prowadził działalność pedagogiczno-muzyczną. Był organizatorem życia muzycznego w Kaliszu, brał m.in. udział w pracach związanych z reaktywacją Towarzystwa Muzycznego. W 1888 r. przeniósł się do Turku gdzie zmarł trzy lata później i został pochowany na tamtejszym cmentarzu. Jego synem jest Henryk Melcer-Szczawiński – patron kaliskiej Szkoły Muzycznej. 

1845 – na Ziemi Dobrzyńskiej urodziła się Emilia Poszepczyńska pianistka, kompozytorka, pedagog, animatorka życia muzycznego w Kaliszu. Wykształcenie muzyczne zdobyła w warszawskim Instytucie Muzycznym Może była studencką koleżanką wspomnianego wyżej Karola Melcera, z którym zresztą m.in. później koncertowała. Była też kompozytorką. Przy ulicy Mariańskiej w Kaliszu, do którego trafiła wraz mężem w 1875 r., prowadziła prywatną szkołę muzyczną, lekcji gry na fortepianie udzielała do końca życia. Podobnie jak Karol Melcer zaangażowała się w organizowanie i działalność  Towarzystwa Muzycznego. Zmarła w Kaliszu w 1909 r.

1845 – kaliską Szkołę Powiatową przekształcono w  Wyższą Szkołę Realną dającą wykształcenie na poziomie średnim: ogólne i chemiczno-technologiczne na potrzeby tworzącego się wówczas w Kaliszu przemysłu włókienniczego. Była to jedna z trzech szkół tego typu i o tak wysokim poziomie, jakie w Królestwie rząd carski pozwolił otworzyć. To w niej uczył się m.in. Adam Asnyk. W latach 45-54 inspektorem szkoły był Karol Beithel – (epitafium w bazylice) a nauczycielami byli w większości Polacy. 

1845 – cmentarz grecki na Wrocławskim Przedmieściu został okolony nowym murem. Od trzydziestu bez mała lat chowano również na nim rosyjskich oficerów więc zaczęto nazywać go greko-rosyjskim.

1845 – w podkaliskiej Gostyczynie (lub w pobliskim Osieku) wzięli ślub: Tekla Parczewska – córka właściciela majątku i Roman Zmorski – warszawski poeta i „dysydent”. Pan Roman (jego imię nosi schronisko na Ślęży) był ukrywającym się przed władzami (a czasami i przed żoną!) przedstawicielem „cyganerii” i obieżyświatem. Niezrażona tym małżonka jeździła za nim i doglądała go aż do jego śmierci w Dreżnie w 1867 r. No, no…

1845 – do tego roku w ocalałych po spaleniu w 1706 r. przez Kałmuków fragmentach wieży kościoła pw. św. Mikołaja mieściło się miejskie archiwum.

1845 – powstała Resursa Kaliska, Miała charakter elitarnego klubu, skupiającego 200-300 przedstawicieli kół obszarnictwa, wyższych funkcjonariuszy, wolnych zawodów i bogatego mieszczaństwa. Posiadała 100 tomową bibliotekę, jej członkowie prenumerowali 12 czasopism krajowych i zagranicznych. Jej siedzibą był m. In. Hotel Polski Woeffla. Raz po raz zamykana, nie pomogło nawet wyznaczenie na jej prezesa generała-gubernatora warszawskiego. Ostatecznie została zamknięta w kwietniu 1861 r.

1845 (a może nawet nieco przed) – w Szczypiornie stanął murowany dwór, wzniesiony staraniem Macieja Ordęgi a rozbudowany w końcu XIX w. przez Bronikowskich. Obiekt istniał do lat 60. XX w., wspomnienie o nim zawarte jest w albumie „Kalisz, którego nie ma”. 

1965.05.19 – w Warszawie zmarła Maria Dąbrowska, związana z Ziemią kaliską zarówno miejscem urodzenia (Russów 6.10.1889) i spędzenia tu lat młodzieńczych  jak i wybitną twórczością (m.in. oczywiście opisaną w „Nocach i dniach”. O tej, co sławi nasz gród pisaliśmy już w Ż.K. wielokrotnie. Pisarka pochowana jest w Alei Zasłużonych na Powązkach.

1995.05.19 – zmarła – urodzona w 1927 r. – Barbara Wiza z d. Kofler – pisarka i felietonistka związana m.in. z Ziemią Kaliską”. W tym czasopiśmie prowadziła też poradnik dobrych manier i dział kulinarny. Na niwie literackiej zaistniała nagrodzonym przez „Kulturę” opowiadaniem „Babunia”, tematyka kolejnego jej utworu związana była z pobytem jej męża w obozie koncentracyjnym. W późniejszych latach stała się pisarką głównie dla dzieci i młodzieży. Wcześniej w Ostrzeszowie, z którym była związana przez większość życia – i w którym została pochowana – prowadziła – uznany za jeden z najlepszych w Polsce – radiowęzeł zakładowy.