Kalendarium

Przed laty w Kaliszu działo się...

1703 – grupa kaliskich mieszczan ogłosiła manifest skierowany przeciwko burmistrzowi Janowi Grabskiemu, w którym oskarżano go o sfałszowanie wyborów i finansowe malwersacje. Jeśli to prawda – to bardzo nieładnie panie burmistrzu.

1763 – Wymieniono rury w, założonym ponad dwieście lata wcześniej wodociągu doprowadzającym wodę z przedmieścia Korczak ze zbiorników (o wymiarach 38x14 m.) zbudowanych na strumieniu Krępica. Rurociąg wykonany był z przewierconych pni drzew łączonych żelaznymi obręczami. Do miasta woda płynęła przez kilka studni i kładkę nad Prosną na północny zachód od miasta, dalej wodociąg przekraczał Babinkę, poprzez mur dochodził do studni położonej w tej dzielnicy i do zbiornika na Rynku skąd rozprowadzono wodę po mieście. Wodociąg miał około 1800 m długości i biegł częściowo pod ziemią. Jego odkryte części w okresie zimowym okrywano mierzwą, aby zabezpieczyć wodę przed zamarznięciem. Odkryta niedawno w dzielnicy Korczak, zbudowana z gotyckich cegieł cysterna oraz być może „rząpia” z Rynku były prawdopodobnie częścią owego systemu.

1763 (1764?) – w Rawiczu urodził się Jan Karol Horning, po ukończeniu prawa na Uniwersytecie Wrocławskim i po rozbiorze Polski przybył do Kalisza w 1795 r. Został dyrektorem policji, a w latach 1806 – 1807 i 1807 – 1814 pełnił funkcję prezydenta miasta. Horning dobrze zapisał się w dziejach Kalisza, w 1796 r. sprzeciwił się pruskiemu projektowi zburzenia kościoła św. Mikołaja, przyczynił się do utworzenia kaliskiego parku. W uznaniu zasług dla Kalisza został wybrany prezydentem również w okresie Księstwa Warszawskiego co sprawiło, że m.in. musiał stawić czoło – spowodowanej bardzo kosztowną wizytą Hieronima Bonaparte – katastrofie finansów miasta. Okazał wówczas stanowczość – w maju 1812 r. po odmowie złożenia przez gminę żydowską kolejnej wysokiej daniny pieniężnej na pokrycie kosztów wizyty Hieronima, nakazał zapieczętować drzwi synagogi do chwili uiszczenia żądanej sumy 9030 złotych. Protest Żydów wysłany do stolicy spowodował jednak cofnięcie decyzji ale też i częściowe załamania kariery prezydenta. O tym, że (w odróżnieniu od pana Grabskiego z notatki wyżej): z racji pełnienia ważnej funkcji profitów sobie żadnych nie przysporzył świadczył fakt, że mimo, że u wylotu Poprzeczno Warszawskiej (dziś Chodyńskiego) posiadał kamienicę i plac, to umierając zostawił po sobie nie tylko wdzięczną pamięć kaliszan, ale i... długi, za które dom poszedł na licytację. Zmarł on w Kaliszu w 1814, pochowany został na cmentarzu ewangelickim choć jego grób, niestety, nie zachował się.

1773 – w Kaliszu istniało 11 kościołów, kaplica i synagoga. Jak więc się okazuje spotykane czasami określenie, że Kalisz jest miastem świątyń aktualne już było w wieku XVIII.

1863.05.13 – urodził się Zeejw Wolf Mozes, kupiec, fabrykant, przewodniczący sądu rabinicznego, naczelny rabin miasta Kalisza (1932-35). W latach 1900-04 zajmował się w Kaliszu produkcją i handlem wyrobami hafciarskimi. Zmarł w lutym 1949 r.

 1903.05.10 (16?)  –  z inicjatywy dr. Leona Wernica powstało Kaliskie Towarzystwo Higieniczne jako oddział Warszawskiego Towarzystwa Higienicznego. To z jego inicjatywy powstała m.in. publiczna łaźnia na dzisiejszej ulicy Kopernika. Towarzystwo prowadziło tajną szkołę dla dzieci oraz wypożyczalnię książek i bibliotekę dla najmłodszych. Przy towarzystwie istniała także instytucja filantropijna Kropla Mleka, której celem było zapobieganie śmiertelności wśród dzieci. Kilka lat później kaliscy działacze zorganizowali ogólnopolski zjazd Towarzystwa – wtedy m.in. po raz pierwszy padł projekt zasypania Babinki. (ps)