Kalendarium

Przed laty w Kaliszu działo się...

1594.10.23 – król Zygmunt III Waza nadał przywilej zezwalający bernardynom kaliskim na wzniesienie – w miejsce postawionego wiek wcześniej ale zalanego przez wody powodzi kompleksu – nowego kościoła i klasztoru. 

1884 – w Kaliszu coraz modniejsze stają się dwukołowe welocypedy. „Kaliszanin” napisał wtedy: „Zabawa to trochę niebezpieczna, choć zdrowa”. 

1884 – istniała fabryka fortepianów, pianin i melodyków Fryderyka Hintza. Fabrykant produkował także fisharmonie a fortepiany z jego wytwórni zyskały uznanie wśród znawców. Być może właśnie u niego pierwsze nauki pobierał Gustaw Arnold Fibiger. Hintz zmarł w 1891 r. i pochowany został na kaliskim cmentarzu ewangelickim przy murze granicznym z nekropolią katolicką.

1894 – przy ul. Niecałej powstała Fabryka Lalek i Zabawek Drewnianych Adama Szrajera, który wcześniej zdobywał doświadczenia w należącej do teścia – Fingerhuta fabryce na Nowoogrodowskiej (Kościuszki). Pierwotnie gmach na Niecałej, jak opisywał Tadeusz Pniewski w swoich wspomnieniach, nie przypominał fabrycznych zabudowań. Na trzech piętrach urządzono m.in. malarnię, lakiernię, pakownię, wykończalnię, drukarnię i salę maszyn, później firma – znana choćby z produkcji słynnych lalek „shirleyek” rozbudowała się anektując część zabudowań po fabryce Repphanów. Po II wojnie zakład Szrajerów upaństwowiono, dzisiaj „plastikowy” biznes innego rodzaju prowadzi tam Metalplast.

1894 – Asnyk podróżuje do Cejlonu i Indii. Wycieczki zapewne atrakcyjne ale – prawdopodobnie – z jednej z nich poeta „przywiózł” zalążki nie wyleczonego później do końca tyfusu.

1894 – Emil Repphan uczestniczy w pogrzebie Aleksandra III, dwa lata później bierze udział w koronacji cara Mikołaja II. Ten, podyktowany praktycznymi przesłankami – Repphanowie sprzedawali do Rosji niemal całą swoją produkcję sukna –  serwilizm to raczej „ciemna” strona życiorysu kaliskiego fabrykanta i filantropa.

1894 – w kolegiacie miał miejsce gruntowny remont kaplicy Świętej Rodziny (św. Józefa).

1894 – przeprowadzony w Kaliszu spis nieruchomości wykazał 432 zabudowania frontowe, 396 oficyn i 685 budynków gospodarczych.

1904 – utworzono kaliski komitet Polskiej Partii Socjalistycznej. Na jego czele stanął Kazimierz Lipczyński, delegatem z ramienia Centralnego Komitetu PPS ma to inauguracyjne zebranie był Stanisław Jędrzejewski.

1904 – w klasztorze kanoników odsłonięto gotyckie mury zostawiając tynk jedynie na partiach renesansowych I choć budynek na szczęście nadal pozostaje nieotynkowanym to w wyniku kolejnych remontów tego gotyku dostrzec tam można jakby coraz mniej.

1904 – w „parku leśnym” (czyli w przyszłym „borku lasku”) pojawiły się lampy gazowe.

1914.10.22 – na ul. Kościuszki podpalono ostatni dom - to symbolicznie ostatni akt niemieckiego barbarzyństwa w Kaliszu w 1914 r. W 70. Rocznicę tych wydarzeń na Podmiejskiej -  w miejscu skąd podczas I wojny Prusacy ostrzeliwali miasto oraz dokonywali egzekucji odsłonięto pomnik autorstwa Wiesława Andrzeja Oziminy.

1924.10.26 – w Kaliszu urodził się Stanisław Kuczyński, pseud. Cyk, ppor., żołnierz Armii Krajowej, wiceprezes Światowego Związku Żołnierzy AK. W czerwcu 1944 ścigany przez gestapo uciekł z Kalisza do Warszawy. Walczył w powstaniu warszawskim w rejonie ulic Marszałkowskiej, Mokotowskiej i Natolińskiej. Przebywał w obozach jenieckich m.in. w Ożarowie i Hamburgu. Po wojnie wrócił do Polski, poddawany był przesłuchaniom i szykanom. Później aż do przejścia na emeryturę w 1986 r. pracował w kilku kaliskich firmach. Zmarł we wrześniu 2002 w Kaliszu, pochowany jest na cmentarzu Komunalnym

1944.10.21 – zmarł – urodzony w 1870 r. – Wacław Bliziński, ksiądz, działacz społeczny i polityczny, poseł i senator,  twórca wzorowej wsi Lisków. W styczniu 1902 założył tam Spółkę Rolno-Handlową Gospodarz, która stała się zapleczem organizacyjnym i finansowym dla późniejszych przedsięwzięć. A w 1904 (to wszak dziś  też okrągła rocznica) założył tzw. Dom Ludowy. Z chwilą wybuchu II wojny światowej ukrywał się w sierocińcu w Chotomowie k. Warszawy, z którym został w 1944 ewakuowany do Częstochowy gdzie zmarł.

1944.10.27 – w Warszawie zmarła – urodzona w Kaliszu w październiku 1873 r. – Tekla Trapszo-Krywultowa, aktorka teatralna i filmowa. W latach 1891-99 występowała w Teatrze Miejskim w Krakowie, gdzie szybko stała się ulubienicą publiczności. Należała do grona najwybitniejszych polskich aktorek amantek przełomu XIX i XX w. Więcej o pani Tekli pisaliśmy w Ż.K. w maju 2021 r. i równy rok temu z okazji urodzin aktorki.

1994.10.21 – w budynku po dawnym foluszu przy kaliskiej Alei Wolności oddano do użytku Dom Muzyka, będący administracyjną siedzibą kaliskiej filharmonii.