Kalendarium

Przed laty w Kaliszu działo się...

1884.11.06 – w Turku urodził się Mieczysław Cichocki, chirurg. Szkołę średnią skończył w Piotrkowie, studia medyczne w Odessie. W czasie I wojny  więziony w niemieckich obozach jenieckich. Po jej zakończeniu pracował w szpitalu św. Trójcy oraz w kaliskim więzieniu. Wykładał anatomię i chirurgię na kursach dla pielęgniarek, był skarbnikiem w Kaliskim Towarzystwie Lekarskim. Zmarł w Kaliszu w styczniu 1940, pochowany został na cmentarzu Miejskim.

1914 – na Stawiszyńskiej (ob. nr 102) zbudowano  budynek stacji kolejki wąskotorowej, której wagony kursowały w stronę Żelazkowa, Zbierska, nieco później do Opatówka i Turku. Budynek istnieje nadal ale linię zamknięto w Kaliszu w 2001 r., po kilku latach zdemontowano też tory.

1914 ok. – zbudowano cenne organy, których fragmenty (piszczałki) pamiętają jeszcze wiek XVIII. Po II wojnie trafiły z Sulechowa do kościoła w Chełmcach, gdzie, po kilku zabiegach konserwatorskich, koją swoją muzyką dusze parafian i odwiedzających świątynię turystów.
 
1914 – w Kaliszu zmarł, urodzony w 1849 r. w Łęczycy, Feliks Drecki – lekarz, społecznik. W 1874 r. osiadł w Kaliszu, w którym przez blisko 30 lat pełnił funkcję lekarza powiatowego. Był niezwykle czynnym członkiem Towarzystwa Dobroczynności – m.in. zorganizował tanią kuchnię dla zubożałej inteligencji, działał w też w Towarzystwie Higienicznym (współorganizował w 1911 r. zjazd tej organizacji w Kaliszu) i w Straży Pożarnej. Był też współzałożycielem Towarzystwa Wioślarskiego. Działał wreszcie w Kaliskim Towarzystwie Lekarskim. Publikował na tematy zawodowe i regionalne. W części źródeł podaje się jako datę jego zgonu marzec 1915.

1914 – przed zburzeniem miasta (temat ten jeszcze wciąż powraca w naszym rocznicowym Kalendarium) Kalisz liczył ponad 65 tys. mieszkańców. Działało 16 instytucji społeczno-dobroczynnych, 25 kulturalno-oświatowych, 12 finansowo-przemysłowych. Funkcjonowały fabryki nici, pluszu, trykotaży, 5 fabryk pończoch i rękawiczek, 3 fabryki fortepianów, 2 fabryki lalek, browar, 2 rektyfikacje spirytusu, 7 drukarń, 4 garbarnie, 4 cegielnie, 5 młynów, 62 fabryczki haftów oraz 8 fabryk koronek. Po sierpniu 1914 w Kaliszu pozostało – z ponad 60 tys. – zaledwie ok. 5 tys. mieszkańców.

1924 – w rządzie zwanym gabinetem naprawy skarbu Władysława Grabskiego zasiadło dwóch wychowanków szkół kaliskich – Ministrem Kolei został Kazimierz Tyszko natomiast Ministrem Sprawiedliwości – Władysław Wyganowski.

1924 – ukazał się znaczek o wartości 1 zł z podobizną prezydenta – kaliszanina Stanisława Wojciechowskiego.

1924 – władze Stawiszyna kupują budynek na rynku tegoż miasteczka w którym wcześniej mieścił się hotel Wyrębowskich i urządza w nim ratusz. Wnet do budynku dostawiono, przydającą dostojeństwo, wieżę a kiedy do Stawiszyna przyjechał z małżonką ówczesny premier Składkowski, stawiszynianie  nakłonili panią premierową do zakupienia do ratuszowej wieżyczki zegara.

1924 – z kolei na wieży budowanego ratusza kaliskiego zamontowano ruchomą metalową chorągiewkę - wiatrownicę z herbem miasta. W czasie remontu w 1991/92 wstawiono tam nową jej postać, choć ta – zdaje się – nie wszystkim przypadła do gustu.

1924 – zakończenie budowy kościoła w Dębe i w Rajsku. Ta pierwsza świątynia – wzniesiona przy pomocy finansowej Pawła Repphana na miejscu rozebranej w 1913 r siedemnastowiecznej świątyni – jest szczególnie interesującym  obiektem i zasługuje na osobne omówienie w jednym z kolejnych numerów „Ż.K.”. Natomiast pierwotny późnogotycki kościół św. Michała i Macieja w Rajsku  został wzniesiony w XVII w. na szczycie najwyższego w okolicach Kalisza wzniesienia (178 m. npm.) a w 1924 zakończono jego gruntowną rozbudowę w stylu neogotyckim. Dobudowano wówczas prezbiterium i od zachodu transept, w fasadzie wschodniej wybito portal, a nad dawnym prezbiterium umieszczono chór muzyczny. 

1924 – w Kaliszu  działały: Bank Handlowy, Bank dla Przemysłu i Handlu, Bank Kredytowy, Polski Bank Komercyjny, Bank Polski Kupców i Przemysłowców Chrześcijan, Bank Budowlany, Bank Ziemiański, Bank Przemysłowców Poznańskich oraz Bank Ziemi Kaliskiej. Od tego też roku kredytów na dużą skalę zaczął też udzielać Bank Gospodarstwa Krajowego. Dużo? Zapewne. Kalisz wciąż dźwigał się z ruin i  potrzeba pożyczania pieniędzy na odbudowę była spora, Choć… przypomnijmy, że przed wybuchem I wojny instytucji bankowych w naszym mieście było jeszcze więcej, bo aż 13.

1994.11.09 – w czasie robót ziemnych w pobliżu mostu Kamiennego, odkryto fragmenty fundamentów bramy Wrocławskiej z zachowaną tzw. szyją bramną. Wydobyto także resztki drewnianego mostu (zwanego „W młyny”) sprzed 1824 r. Obecnie obrys bramy zaznaczono na za pomocą odmiennego koloru kostek brukowych.

Foto: Budynek kolejki wąskotorowej przy Stawiszyńskiej