Kalendarium

Przed laty w Kaliszu działo się...

Tydzień 1: 1 stycznia – 5 stycznia 2025 r.    
Wsch. sł. (5 stycznia) w Kaliszu: 7.54   
Zach. sł.: 15.51

1075 – scholastyk bamberski Herbord w dziele „Dialog o życiu św. Ottona biskupa bamberskiego” opisując podróż biskupa Ottona zanotował, że po przekroczeniu granicy polsko-czeskiej jechał on „...per tres episcopatus Poloniae, Brezlavensem videlicet et Calissiensem atque Pozenanensem usque ad archiepiscopatum Gneznensem...” (przez trzy biskupstwa polskie, mianowicie wrocławskie i kaliskie oraz poznańskie, aż do arcybiskupstwa gnieźnieńskiego). Biskupstwo kaliskie mógł powołać Bolesław Szczodry wraz z diecezjami w Kruszwicy, Płocku, Sieradzu i Zawichoście ale sprawa jego istnienia od 1075 r. nie jest jednak ostatecznie i jednoznacznie wyjaśniona.

1125 – urodził się Mieszko III Stary – choć jako daty urodzenia tego wybitnego księcia podaje się także lata 1121 lub 1122. O tym walczącym o likwidację rozdrobnienia dzielnicowego, uważanym za ostatniego przedstawiciela rządów silnej ręki w Polsce władcy a także twórcy potęgi piastowskiego grodu na kaliskim Zawodziu pisaliśmy sporo w Ż.K. w  sierpniu 2018 r. Książę roztropny (określenie Długosza) zmarł w 1202 r. i pochowany został w wybudowanej przez siebie w 1155 r. (to też okrągła dziś rocznica) kolegiacie pw. św. Pawła na Zawodziu. O którym to obiekcie napiszemy nieco więcej wkrótce.                                

1165 (około) – druga żona wspomnianego Mieszka Starego Eudoksja urodziła syna – takoż Mieszka. Ten Mieszkowic miał już wprawdzie trójkę starszych braci ale to właśnie raczej jego faworyzował ojciec wyznaczając go najpierw namiestnikiem dzielnicy mazowieckiej i kujawskiej, a kiedy Kazimierz Sprawiedliwy „podziękował mu” za tą – sprawowaną w sposób despotyczny – funkcję, uposażając Mieszkowica księstwem kaliskim. I tą władzą młody ale i – jak wynika z kart  historii – zapalczywy i czasem okrutny książę nie nacieszył się zbyt długo. Zmarł w sierpniu 1193 r. i został pochowany – jeszcze przed ojcem – w kolegiacie w kaliskim grodzie.  

1195 – mini sagi rodzinnej Mieszka III ciąg dalszy – w stoczonej w ramach walki Piastów o władzę bitwie pod Mozgawą zginął – „przeszyty dzidą” – starszy brat Mieszka Mieszkowica Bolesław. Urodzony w 1159 r., „przymierzany” przez Mieszka do objęcia stolca w Krakowie – ale i jego przedwczesną śmierć przyszło opłakiwać zmarłemu dopiero w 1202 r. (stąd przydomek „Stary”) ojcu.

1225 (około) – urodził się Władysław – syn księcia Kazimierza Opolskiego, w latach 1234-1244 książę kaliski (w rządzeniu młokosowi „pomagała” matka Viola) a także książę rudzki  i opolsko-raciborski. Dość długie jak na owe czasy życie (zmarł w 1282 r.) upłynęło mu – a jakże – na walkach o władzę i staraniami o dobre ożenki dla córki i czterech synów. Ale fundował też liczne klasztory i ustanawiał prawa (magdeburskie) dla kilku powstających wówczas miast. I mimo, że jego związki z Kaliszem później osłabły, tego Piasta (ostatniego już wymienionego w dzisiejszym odcinku) nie mamy prawa źle wspominać.

1675.01.01 – w Kruszwicy urodził się Bolesław Jaśniewicz. Po ukończeniu nauki w szkole średniej wstąpił do seminarium w Gnieźnie a następnie wyjechał na studia teologiczne do Rzymu. Tam zajmował się historią Zakonu Kanoników Ducha św. de Saxia. Wpisy i odpisy aktów duchaków przywiózł ze sobą do Polski. W wieku 25 lat wstąpił do zakonu i przyjął habit Kanoników i imiona Bolesław Gwidon. Posługę pełnił w szpitalu dla ubogich i chorych. Po powrocie do Polski mieszkał m.in. Kaliszu i – najdłużej – w podkaliskim Stawiszynie. Zmarł we wrześniu 1710 r., pochowany został w – nieistniejącym już dzisiaj – kościele duchaków w Stawiszynie. We 1992 r przeprowadzono prace wykopaliskowe, dzięki którym odkryto zbiorową mogiłę zakonników w tym prawdopodobnie o. Bolesława. W kościele św. Bartłomieja została odprawiona msza św. za zmarłych zakonników, a ich szczątki złożono w krypcie kaplicy M. B. Częstochowskiej. Dwa lata wcześniej, z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Stawiszyna została ufundowana tablica pamiątkowa poświęcona O. Jaśniewiczowi, wmurowano ją w kapliczkę, stojącą w miejscu, gdzie onegdaj znajdował się stawiszyński klasztor duchaków.
 
1885.01.01 – oficjalnie (choć pochówków ofiar zarazy dokonywano już tam wcześniej) zaczął funkcjonować cmentarz  Tyniecki. Sporo o tej nekropolii pisaliśmy już w Ż.K. w czerwcu 2022 r.                                                                                

1925.01.02 – do drzwi nowo postawionego kaliskiego ratusza zakołatali pierwsi petenci. Budowę obiektu zakończono wprawdzie ostatecznie kilka lat później ale to w obecnym roku obchodzimy okrągły jubileusz stulatka. Szampany mrożą się zapewne w ratuszowych piwnicach.

1975.01.01 – okrągłym jubilatem jest też województwo kaliskie. W wyniku „gierkowskiej” reformy administracyjnej pół wieku temu Kalisz stał się stolicą jednego z 49 nowych województw. Taki stan utrzymał się – niestety, tylko – do 31 grudnia 1998 r.