Niezwykły album o Powstaniu Styczniowym

„Powstanie Styczniowe. Nieznane obrazy. Zapomniane wiersze” – niezwykła monografia największego polskiego zrywu narodowego

Tak zawsze i wszędzie
Choćby nawet w niebie
O Polsko, bez ciebie
Mnie źle i źle będzie!
Zygmunt KRASIŃSKI
                            
 22 Stycznia minie kolejna rocznica Powstania Styczniowego. Warto przypomnieć to wielkie wydarzenie bo wiedza o tym zrywie narodowym często jest pobieżna i nie zawsze zgodna z rzeczywistością. Pan Wojciech Lizak (urodzony w Chojniku koło Ostrowa Wielkopolskiego!) jest twórcą nadzwyczajnego albumu o tym wielkim i ważnym dla Polaków wydarzeniu. Ta przepięknie wydana książka posiada ponad 300 unikatowych ilustracji pochodzących z gazet francuskich, niemieckich, brytyjskich, włoskich i duńskich z tamtego okresu, więc czytelnik ma możliwość dowiedzieć się co wtedy pisano o tym polskim zrywie w Europie. Jednocześnie pan Lizak obala różne mity i kłamstwa związane z tym powstaniem. Na przykład czy powszechnie wiadomo, że kosami  walczyła inteligencja i drobna  szlachta a nie chłopi? (chłopi nie identyfikowali się z tym zrywem a wręcz go zwalczali!).

Jedną z głównych przyczyn był pomysł caratu żeby zrównać drobną szlachtę z chłopstwem. Dlaczego? Ponieważ Rosja po roku 1831 stwierdziła, że największym wrogiem jest patriotycznie nastawiona drobna szlachta, którą trzeba spacyfikować. Trzeba jasno tu powiedzieć, że Polska zawsze była cierniem w tyłku Rosji, która próbowała różnymi sposobami podporządkować sobie „ten niepokorny naród’’. Wiele prowokacji i szykan spotykało Polaków przed powstaniem (można było być aresztowanym za noszenie stroju narodowego czy też śpiewanie pieśni patriotycznych).
Ten zryw narodowowyzwoleńczy, który trwał ponad rok, objął Królestwo Polskie, część Litwy i Wołyń. Samo Powstanie zostało wymuszone przez Aleksandra Wielopolskiego, który podjął decyzję o poborze do wojska całej patriotycznej młodzieży. Dzisiaj już wiemy, ze w tamtej sytuacji było ono niestety skazane na niepowodzenie. Jednak Powstanie Styczniowe ratowało dla przyszłych pokoleń nasze morale i pokazało emocjonalne zjednoczenie z Zachodem. Wszak Wielkopolski chciał oddać cały kraj i wszystkie warstwy społeczne na pastwę rosyjskiej przemocy gdyż chciał raz na zawsze zjednoczyć polskie sprawy z imperializmem rosyjskim.

A teraz wróćmy do samej książki Wojciecha Lizaka. Pan Lizak jest antykwariuszem i właścicielem Domu Aukcyjnego w Szczecinie. Dzięki swojej uprawianej profesji miał możliwość spotkać Pana Bartosza Borkowskiego i zapoznać się z jego ogromnym zbiorem dotyczącym Powstania Styczniowego. Ten unikatowy zbiór rycin Pan Wojciech z synem Karolem opracowali literacko i przede wszystkim historycznie. Jak wiadomo bibliofile bardzo niechętnie prezentują swoje kolekcje więc mamy tu rzadką możliwość zapoznania się ze zbiorami których nie posiada żadne muzeum! Ale najbardziej niezwykłe jest to że  album jest tak skonstruowany że to tekst jest uzupełnieniem ilustracji a wszystko jest przeplatane cytatami z wierszy Mickiewicza, Słowackiego, Wyspiańskiego, Wincentego Pola i wielu, wielu innych naszych znakomitych poetów. 
Na polskim rynku księgarskim jest to jedna z najlepszych monografii Powstania Styczniowego i jedna z najpiękniej wydanych książek (warto ją mieć bo treść podana jest bardzo przystępnym językiem a obcowanie z jej przepięknym wnętrzem jest nie do opisania…) Tytuł tej książki jest adekwatny do jej zawartości.
Wojciech Lizak, Karol Lizak: „Powstanie Styczniowe. Nieznane obrazy. Zapomniane wiersze”

Poleca: 
Sławomir Gralka