Pechowy sklep przy Kilińskiego

Aktualnie okna po byłym lokalu są zabite. Aż starach się bać czy kolejny pomysł na zagospodarowanie pomieszczeń sprawdzi się. Przez ostatnie blisko 30 lat nie udało się to kolejnym inwestorom. A wcześniej w szczególności przed wojną, lokal przeżywał swoje najlepsze lata. Mieścił się tam ekskluzywny sklep, w którym sprzedawano produkty kolonialne a także broń i amunicję. Mowa o pomieszczeniach parteru budynku położonego bezpośrednio przy skrzyżowaniu Placu Kilińskiego z ulicą Babina w Kaliszu.

Na uruchomienie prawdziwie włoskiej restauracji, jak reklamowano „Lewy Profil Asnyka”,  zainwestowano niemałe pieniądze. Ale lokal nie stał się na tyle popularny by zagwarantować jego rentowność. W końcu restauracja zakończyła  działalność podobnie jak przed laty stworzony tutaj Bilard Club. Nie bawiąc się w szczegółowe analizy można stwierdzić, że  po1989 roku przez większość lat lokal ten nie był zagospodarowany. Tymczasem  przez dziesięciolecia PRL – u w pełnym rozkwicie funkcjonował tutaj Bar AS. Cieszył się bardzo dobrą opinią i był popularny. Preferowano w nim serwowanie dań domowych a i ceny były na każdą kieszeń. Nawet dzisiaj przedstawiciele starszego pokolenia kaliszan  określając ten budynek nie powiedzą inaczej jak - ten gdzie był Bar As.

                                   Po dobrą kawę, herbatę i broń do sklepu Rydzewskiego

Jednak świetlane lata lokalu a tym bardziej  jego właściciela przypadały na okres międzywojenny. Mieścił się tam ekskluzywny sklep kolonialny, którego właścicielem był Stefan Rydzewski. Urodził się 4 września 1883r. w miejscowości Brdów k/Koła. W połowie 1915r. przybył wraz z rodziną do Kalisza i zamieszkał przy pl. Kilińskiego 1. W wyniku działań sanacyjnych przejął sklep swojego szwagra, który znajdował się w tym samym budynku. Założył firmę pod nazwą „Stefan Rydzewski, skład win i towarów kolonialnych w Kaliszu”. - Sklep składał się z dużego lokalu handlowego (pow. 50 m²) z dwoma oknami wystawowymi i telefonem (nr 258), pakamery oraz czterech piwnic. Głównym asortymentem, który oferowano w sprzedaży były towary kolonialne, delikatesowe a także spirytualia.  Mieszanki herbat były sporządzane na miejscu z gatunków bezpośrednio importowanych z Cejlonu i Indii, a kawa była wypalana we własnej palarni. W sprzedaży dostępne były wina francuskie, węgierskie, burgundzkie, krymskie i inne. Po I wojnie światowej dziadek  rozszerzył asortyment o skład broni i amunicji. Dobrze prosperujący interes pozwolił dziadkowi na rozpoczęcie budowy okazałej jak na ówczesne lata willi przy ul. Łódzkiej. Jest to budynek o pow. około 200 m², składający się z 5-ciu pokoi, kuchni, służbówki, werandy i innych pomieszczeń gospodarczych oraz z mieszkania dla ogrodnika. W domu dziadka aktualnie w nim mieszkam – mówiła  Helena Radziłowicz (z domu Siarkiewicz), najmłodsza wnuczka Stefana Rydzewskiego.

            W czasie wojny  sklep z towarem i kasą zajął Niemiec Bałtycki

Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej na polecenie Starostwa posiadaną na składzie broń wraz z amunicją S. Rydzewski wywiózł za Wartę, do miejscowości Poddębice w celu zabezpieczenia jej przed nieprzyjacielem i ewentualnego wykorzystania przez Wojsko Polskie. Wybuch wojny nie przerwał handlowej działalności właściciela sklepu. Wraz z innymi kupcami podjął czynności aprowizacyjne dla ludności miasta i powiatu. W tym celu za własne środki  uruchomił hurtownię oraz sieć sklepów detalicznych. Działalność ta zakończyła się z dnia na dzień. 8 sierpnia 1940r. sklep wraz z całym towarem i kasą został zajęty przez tzw. Niemca Bałtyckiego. S. Rydzewski został pozbawiony środków do życia. 19 maja 1941r. wraz z rodziną został wysiedlony do Warszawy.

                                           Stop dla prywatnego handlu  

Do Kalisza powrócił na początku 1945r. Od razu przystąpił do odbudowy swojego sklepu i rozpoczęcia działalności handlowej. 9 listopada 1945r. na podstawie postanowienia Sądu Okręgowego w Kaliszu do rejestru handlowego wpisana została firma „Hurtownia Kolonialno – Spożywcza Stefan Rydzewski w Kaliszu” z kapitałem własnym w wysokości 30.000 zł. Na przełomie 1946/47r. zatrudnionych było w niej 3-ch pracowników. - Prokurentem została jego córka Krystyna Siarkiewicz. Handel obejmował detaliczną i hurtową sprzedaż towarów pierwszej potrzeby, kolonialnych a później sportowych. Narastające restrykcje, przede wszystkim finansowe, spowodowały, że w połowie lat pięćdziesiątych dziadek zaprzestał działalności gospodarczej. Niemożność przystosowania się do nowej rzeczywistości bardzo zniechęciły go do kontynuowania działalności na jakimkolwiek polu. Ponadto straty wojenne, które wycenił na 400 tys. zł w złocie i brak możliwości odzyskania ich chociażby w części definitywnie zakończyła jego aktywność handlową i społeczną – kontynuowała H. Radziłowicz.  Z czasem lokal zajął Bar As, co w porównaniu z marką przedwojennego sklepu a nawet tego, który S. Rydzewski prowadził po wojnie, to spadek o kilka klas. Ale ten sam bar ma się całkiem inaczej gdy porównamy go do lokalu, którego okna co rusz zabijane są dechami.

Grzegorz Pilecki

Na zdjęciach: 1. S. Rydzewski z rodziną i pracownikami sklepu, 2. Widok budynku, w którym mieścił się sklep, 3. Drzwi wejściowe sklepu, 4. Cennik produktów dostępnych w sklepie.