Swego czasu działo się. Kalendarium kaliskie

Tydzień 12: 21 – 27 marca 2022 Wsch. sł. (27 marca – po zmianie czasu)  w Kaliszu.: 6.37 Zach. sł.: 19.10

Swego czasu działo się:
1662 – w kościele św. Mikołaja powstał monumentalny, „trzypoziomowy” ołtarz zbudowany specjalnie w celu umieszczenia w nim, sprowadzonego kilka lat wcześniej z Antwerpii, obrazu Rubensa „Zdjęcie z krzyża”. To arcydzieło musiało mieć przecież godną oprawę – a takiej nie gwarantowały wcześniejsze postaci ołtarza: ufundowanej w 1372 r. przez Jakelina Wachsmunta, ani nawet o pół wieku młodszej od tamtej, znacznie  bogatszej wersji (fundatorka Katarzyna przeznaczyła na nią czynsze z 13 domów i 5 jatek). Siedemnastowieczna barokowa – a więc bogata w formę – postać to już – mniej więcej – rzecz oglądana obecnie choć przez kolejne trzy wieki ona też jeszcze cokolwiek się zmieniła – wpływ miały na to zarówno prace remontowe i zabiegi konserwatorskie związane z całą świątynią jak i główną jego ozdobą – wspomnianym dziełem rubensowskiej szkoły, „chude” lata kościoła z przełomu XVIII i XIX w. i pożary – w tym ten sławetny z 1973 r., którego ofiarą padł właśnie obraz. 

1662 – Agnieszka Śleszkowska, wdowa po doktorze medycyny i filozofii Sebastianie, zapisała w testamencie 15 zł pol. na kościół św. Trójcy, a dla szpitala św. Trójcy po sztuce mięsa wołowego na każdą osobę y po bułce chleba y po cebrze piwa na podział dla wszystkich. 

1672  – król Michał Korybut Wiśniowiecki powtórzył i potwierdził artykuły cechu balwierzy ustanowione w jeszcze w XVI w. przez Zygmunta III. Cech otrzymał też statut, według którego nauka trwała trzy lata, a po półrocznym okresie praktyki i takim samym czasie „wędrówki” czeladnik mógł wynająć się u majstra. Wymagana była umiejętność posługiwania się brzytwą i „puszczadłem” krwi. Przypomnijmy, że czynności zawodowe balwierzy obejmowały nie tylko golenie i strzyżenie, ale także takie zajęcia jak: kąpanie, upuszczanie krwi, wyrywanie zębów, stawianie baniek chorym, nastawianie złamanych kości i oczyszczanie czy zszywanie ran.

1672 – statut miasta zakazywał hodowania świń w chlewach na rynku oraz wypuszczania ich na tenże plac (mój Boże, były takie praktyki?), muzykowania w godzinach nocnych, uboju bydła w jatkach rzeźniczych.

1672 – inny dokument władz miejskich z tego roku zawierał przywilej pozwalający utworzyć cech kupiecki. Handlowanie w mieście (zresztą nie tylko naszym) miało tradycję równie starą jak samo istnienie Kalisza ale dopiero przynależność do cechu, który miał elitarny charakter, odpowiednio nobilitowała. Kupcy cechowi rekrutowali się z bogatych rzemieślników, utrzymywali kontakty z kupcami z kraju i… w ogóle.  

1772.03.24  – w Jaworze urodził się Karol Wilhelm Mehwald. Do Kalisza przybył w 1798 r. rozpoczynając działalność typograficzną, uzyskał u nas tytuł uprzywilejowanego drukarza króla pruskiego. Było to w pewnym sensie konsekwencją przeniesienia do Łowicza drukarni pojezuickiej a nowi – po II rozbiorze Polski – gospodarze miasta woleli przecież mieć drukarnię na miejscu. Mehwald od 1808 r. wydawał u nas m.in. „Dziennik Departamentu Kaliskiego”, w 1816 r. (to już czasy Królestwa Polskiego) przemianowany na Dziennik Urzędowy Województwa Kaliskiego. Mehwald drukował też prawdopodobnie kalendarze kaliskiej loży masońskiej Hesperus. Po jego śmierci w lipcu 1824 r. drukarnię prowadziła wdowa Joanna Zuzanna Mehwald a w 1835 r. zakład przeszedł w ręce zięcia Mehwaldów (p. Stanisław Małyszko notuje, że był to ich siostrzeniec) Karola Wilhelma Hindemitha. Dodajmy, że wszyscy „bohaterowie” tego wspomnienia po zakończeniu pracowitego żywota spoczęli na kaliskim cmentarzu ewangelickim. 

1932.03.21 – zmarł kaliski nadrabin Jechaskiel Lipszyc. Pisaliśmy o nim – w związku z przypadającą 14 marca okrągłą 160 rocznicą urodzin – raptem tydzień temu. Tu dodam więc ciekawostkę związaną z pogrzebem Lipszyca – uczestniczyło w nim m.in. 10 nadrabinów i 30 rabinów z całego kraju i takie tłumy, że – jak napisała prasa: kiedy mary były już na cmentarzu (na Podmiejskiej) – koniec konduktu znajdował się dopiero przy ratuszu. Daje to – jak by nie liczyć – ponad 4 kilometrowy odcinek.

1992.03.25 – decyzją papieża Jana Pawła II powołana została Diecezja Kaliska a kościół pw. św. Mikołaja został podniesiony do rangi katedry. O Kaliszu jako stolicy diecezji piszemy więcej w dziale historia.