Swego czasu działo się - kalendarium

Tydzień 15: 11 kwietnia – 17 kwietnia 2022 r. Wsch. sł. (17 kwietnia) w Kaliszu.: 5.50 Zach. sł.: 19.45

Swego czasu działo się:

1782 – W kaliskiej Szkole Wojewódzkiej – z siedzibą jeszcze na Kolegialnej – rozpoczął pracę pierwszy nauczyciel świecki, Tomasz Paszkiewicz. 

1782 – do ołtarza Przemienienia u Franciszkanów trafia obraz Oblicza Pańskiego – najbardziej chyba tajemnicze dzieło malarskie w tej świątyni. Reprezentuje on tzw. szkołę flamandzką w malarstwie – choć mógł powstać w Hiszpanii. Prawdopodobnie w czasie przenosin z kościoła Duchaków, gdzie znajdował się pierwotnie, domalowano dolną część „dopasowując” rozmiar obrazu do wnęki w ołtarzu. Jest też hipoteza, że w czasie przeprowadzki od duchaków samo oblicze „wycięto z innego obrazu i tu wklejono” . To ołtarz Przemienienia – zwróćmy zatem uwagę, że w tle oblicza – tron a także prorocy Eliasz i Mojżesz – świadkowie Przemienienia na górze Tabor. 
1792 – zakończono – po katastrofie budowlanej z 1783 r. i zawaleniu się znacznej części świątyni – odbudowę kaliskiej kolegiaty, której – miast wcześniejszego – gotyckiego nadano „obowiązujący” wówczas  styl barokowy. Kolegiata została wydłużona (od strony wejścia) o około 8 m, po stronie północno-wschodniej dobudowano także kaplicę św. Józefa oraz wieżę. 

1792 ok. – w Rynku powstaje budynek Dyrekcji Skarbu – później przerobiony na Pałac Biskupów. Część badaczy uznaje ten budynek za pierwszy obiekt klasycystyczny w Kaliszu. Sierpień 1914 r. dopełnił smutnego losu tej, znajdującej się vis a vis wejścia do ówczesnego budynku ratuszowego (czyli z tyłu dzisiejszego magistratu) kamienicy a pamiątką po jej istnieniu i funkcji jest uliczka (obecnie raczej podwórko) Biskupia.

ok. 1792 – w Księstwie Hessen-Kassel urodził się Jerzy (Georg) Lindemann, budowniczy fortepianów. W Kaliszu notowany od 1823 r. Zbudował kilkadziesiąt doskonałej jakości tych instrumentów, na Wystawie Przemysłu Krajowego w Warszawie zaprezentował jeden z nich – fornirowany palisandrem, inkrustowany, z klawiaturą wykładaną macicą perłową. Jeden ze swoich fortepianów dostarczył też do Kaliskiego Towarzystwa Muzycznego. Jego zakład, którego produkcja w 1844 r. wyniosła już 30 a w 1847 – 50 fortepianów, mieścił się w okolicach dzisiejszego placu św. Stanisława. Zatrudniał tam kilku czeladników, jednym z nich był m.in. Fryderyk Gland – późniejszy kolejny potentat z branży „fortepianowej”. Zmarł w maju 1849 r. w Kaliszu. Fortepiany z jego produkcji znajdują się w Kolekcji Zabytkowych Fortepianów Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy a także w zbiorach Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku.

1792 – w Polichnie urodził się Franciszek Ksawery Patek, herbu Prawdzic. Był synem Joachima Patka, chorążego wojsk litewskich i prawdopodobnie bratem przyrodnim Antoniego twórcy słynnej zegarmistrzowskiej firmy Patek Philippe. Pan Franciszek razem z 2 Pułkiem Ułanów Księstwa Warszawskiego walczył w wojnie 1809 r. przeciwko Austrii. Trzy lata później bronił Gdańska, a po jego upadku dostał się do niewoli rosyjskiej. Po powrocie z niewoli, w stopniu kapitana, podjął służbę w armii nowo powstałego Królestwa Polskiego ale po wybuchu powstania listopadowego brał w szeregach powstańczych udział m.in. w bitwach pod Stoczkiem, Grochowem, pod Zbuczynem, Paprotnią oraz w walkach w obronie Warszawy. Za dzielną postawę dwukrotnie został odznaczony orderem Virtutu Militari. Po klęsce powstania internowany, w marcu 1832 r. z żoną i córką Walentyną zamieszkał w Kaliszu przy ulicy Babinej. Zmarł w 1844 r., został pochowany w Kaliszu, na Cmentarzu Miejskim. Jego nagrobek zachował się do dnia dzisiejszego.

1792 – w pobliżu rynku spalił się klasztor Franciszkanek. Zdarzenie miało miejsce w czwartek a ponieważ w tym dniu tygodnia w owym roku przydarzyło się Kaliszowi kilka innych klęsk i nieszczęść pojawił się wtedy termin „feralne czwartki kaliskie”.

1812.04.13 – w Kaliszu przebywał król westfalski Hieronim, brat Napoleona Bonaparte. Wizyta „zacnego” a właściwiej byłoby rzec luksusowego gościa był dla kaliszan, władz a zwłaszcza dla kasy miejskiej, prawdziwym dopustem boskim, jego pobyt kosztował miasto 100 tys. zł.

1862.04 – kościół oo. Franciszkanów otrzymał ambonę w kształcie łodzi według projektu Józefa Łopacińskiego. Płaskorzeźby o przebogatej symbolice wykonał w niej Siecki. Ambon o podobnym kształcie i wymowie zachowało się w polskich świątyniach ponad sześćdziesiąt.