Swego czasu działo się. Kalendarium kaliskie

Tydzień 32: 8 sierpnia – 14 sierpnia 2022 r. Wsch. sł. (14 sierpnia) w Kaliszu.: 5.28 Zach. sł.: 20.15

1892.08.13 – powstało Kaliskie Towarzystwo Cyklistów. A wielocypedami zaczęto się interesować w Kaliszu już dziesięć lat wcześniej, propagatorem jazdy na bicyklu był Władysław Ehm, w którego kamienicy przy ulicy Warszawskiej (obecnie Zamkowa) w sklepowej  witrynie można było obejrzeć ten wynalazek. Pierwszym prezesem Towarzystwa został radca stanu  dr Oswald Hindemith. 

 1892 (po) – Bronisław Szczepankiewicz sprzedał Jakubowi Kohnowi swoją, istniejącą od 1880 r. także przy Warszawskiej (czyli Zamkowej) 61 drukarnię, w której wydawał m.in. kalendarze oraz Album Kalisza. Być może pan Bronisław – zaangażowany w niezliczone projekty, biznesy i działania społeczne – uznał, że nie jest już czasowo w stanie prowadzić drukarski interes. A zakład Kohna działał do pogromu Kalisza w sierpniu 1914 r. 
1902 – urodził się Chil (Jechiel) Tencer, działacz kaliskiej gminy  żydowskiej, działał też w Poalej Syjon Lewica, Strzesze Robotniczej i robotniczym żydowskim klubie sportowym Jutrzenka. Zmarł (zginął w powstaniu w getcie warszawskim?) w 1943 r., za zasługi położone w walce zbrojnej z okupantem hitlerowskim został pośmiertnie oznaczony Srebrnym Medalem Zasłużony na Polu Chwały.

1902 – pierwsza udokumentowana cegielnia kaliska pojawiła się na Majkowie. Jej współwłaścicielem był Piotr Karśnicki. Kilkanaście lat później ta, i wszystkie pozostałe kaliskie cegielnie przeżywały boom związany z olbrzym zapotrzebowaniem na cegły w związku z odbudową Kalisza po zniszczeniach z sierpnia 1914 r.

1902 – w miejscu drewnianego mostu na Kanale Rypinkowskim przy Częstochowskiej wymurowano nowy most. Nie jest może najatrakcyjniejszą z blisko 50 kaliskich przepraw rzecznych (przypomnijmy, że w przeliczeniu na liczbę mieszkańców to w Polsce najwyższy wskaźnik) ale spełnia ważną rolę w systemie komunikacyjnym miasta. Poza tym jest z niej (z „parzystej” strony) ciekawy widok: po prawej – Ogródek Jordanowski, na wprost – tzw. stawidła i przystanie, po lewej – cmentarz czerwonoarmistów.

1902 – (a może jeszcze tuż przed, choć niektóre źródła podają też datę 1910) przy Józefince (Alei Wolności 21) wybudowano według projektu Aleksandra Hermana, kamienicę dla właściciela fabryki fortepianów Arnolda Fibigera. Budynek posiadał także oficynę i – co ważniejsze – centralne ogrzewanie. Boniowane przyziemie z szerokimi witrynami sklepowymi w całości przeznaczono dla celów handlowych, gdyż pierwotnie mieścił się tam sklep z fortepianami właściciela kamienicy.

1902 – nastąpiła kasata klasztoru franciszkanów. Zanosiło się na nią już po powstaniu styczniowym ale wówczas kaliski dom zakonny został wyznaczony jako etapowy dla zakonników z innych likwidowanych klasztorów franciszkańskich. Dlatego w 1869 r. żyło tu 42 ojców i braci ale kilkanaście lat później liczba ta zmalała do 12. Ostatnim żyjącym wtedy kaliskim franciszkaninem był ojciec Filip Nowakiewicz. Kościół i niewielka część klasztoru przeszła pod jurysdykcję diecezjalną a oo. Franciszkanie powrócili w 1918 r. Te 16 lat to jedyna przerwa w, sięgającej przecież XIII w. trwającej do dziś obecności braci mniejszych nad (niemal dosłownie) nad Prosną.

1902 – pastor Edward Wende zwiększa w kaliskim kościele ewangelickim ilość nabożeństw w jęz. polskim. Nie obyło się wtedy bez protestów części parafian uważających tą świątynię za „jedyne miejsce, gdzie mogą usłyszeć język niemiecki”. Hmm, czyżby?

2012.08 – na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w wiosce olimpijskiej stanęła kaliska rzeźba „Kosmogonia”. Jej wartość kaliszanie docenili szczególnie wtedy kiedy z Londynu, gdzie podziwiał ją cały świat, wróciła do nas. Tym bardziej, że jej treść mile łechce naszą lokalną próżność – nasza staruszka ziemia stanowi tam centrum kosmosu a z kolei jako jej dominantę artysta umieścił…. Kalisię. I jeszcze jeden kaliski wątek i ciekawostka z londyńskich igrzysk – oto tam,  w konkurencji chodu wystartował kaliski nauczyciel Maciej Rosiewicz. Reprezentował on wówczas… Gruzję.