Swego czasu w Kaliszu się działo. Kalendarium

Tydzień 49: 30 listopada – 6 grudnia 2020 r. Wsch. sł. (6 grudnia) w Kaliszu.: 7.39. Zach. sł.: 15.39

1830.12.03 – do Kalisza dotarła wieść o wybuchu powstania listopadowego. Część ziemian i mieszczan kaliskich wystosowała do Komisji Wojewódzkiej pismo wzywające do rozbrojenia wojska i usunięcia niektórych carskich urzędników a także powstańczej siły zbrojnej. Mimo silnej załogi wynoszącej 700 kozaków i pobliskich posterunków granicznych zaskoczeni Rosjanie złożyli broń. Wielkodusznie darowano im wolność pozwalając im nawet pozostać w mieście. Komendę nad wojskiem polskim stacjonującym w Kaliszu objęli podpułkownik Lanckoroński oraz prezes dyrekcji szczegółowej Józef Gabriel Biernacki, dwa dni później – ukazał się pierwszy numer „Dziennika Wielkopolskiego” – pisma wydawanego w czasie Powstania Listopadowego, redagowanego przez Józefa Zalewskiego. Dziennik ukazywał się do kwietnia 1831.

1920.12.04 – Po zawarciu niekorzystnego dla Ukraińców układu w Rydze – 25 tys. żołnierzy sprzymierzonej z Piłsudskim Armii URL wraz z rodzinami trafiła do Polski, gdzie zostali internowani w kilkunastu obozach, m.in. w Kaliszu i Szczypiornie. Na początku grudnia w  Kaliszu i Szczypiornie pojawili się pierwsi z nich – obóz kaliski miał numer 10 i po pół roku przebywało 4390 internowanych a w obozie szczypiornickim aż 6600. Obozy wizytował m.in. w kwietniu 1921 r. Symon Petlura a miesiąc później marszałek Józef Piłsudski, który przecież właśnie u nas wygłosił do Ukraińców pamiętne: Panowie, ja Was bardzo przepraszam…

1940 – w Kaliszu działała Organizacja Jedności Narodowej, której komendantem był por.  Antoni Strzelczyk – ps. „Kazik” i która m.in. wydawała nielegalne pisma ”Jedność Narodowa” a następnie „Armia Narodowa” oraz Związek Walki Zbrojnej z komendantem Emilem Sztarkiem – ps. „Mocny”. Mimo kilkakrotnych dekonspiracji ruch oporu rozwijał się w Kaliszu aż do 1944 r.

1950 – na terenie Parku Paderewskiego (tzw. „borku-lasku”) założono cmentarz żołnierzy radzieckich poległych i zmarłych w 1945 r. Ostateczny kształt nekropolii nadał Antoni Karolak. Pochowano na niej 317 żołnierzy (choć sam pochówek przebiegał często w warunkach dalekich od tych znanych z wojennych filmów – sztandar na trumnie, poduszka z medalami, salwy honorowe itp.), w tym jedną kobietę i w większości bardzo młodych sołdatów. Cmentarz, według opinii znawców, raczej dobrze się wkomponował w istniejącą architekturę parkową, jego „fotograficzną” atrakcją są też frontowe armaty. Natomiast zapewne kolekcjonerzy złomu  kilkanaście lat zaopiekowali się żeliwnymi tablicami z płaskorzeźbami ukazującymi róże rodzaje wojsk w sowieckiej armadzie.

1990.12.01 – w Kaliszu zmarł Józef Gola, znana w naszym mieście postać – sędzia piłkarski i działacz sportowy. Od 1992 r. odbywają się turnieje piłkarskie jego imienia. Urodził się w 1922 r. Rodzinną, sportowo-woprowską tradycję kontynuuje jego syn – także Józef.