Uczcili Żołnierzy Wyklętych

1 marca, w sobotę, kaliszanie oddali hołd żołnierzom podziemia niepodległościowego, prześladowanym po wojnie przez reżim komunistyczny. Uroczystości odbyły się przed gmachem byłego Zakładu Karnego przy ulicy Łódzkiej

– W tym gmachu w latach 1945 – 49 życie oddało wielu żołnierzy, którzy walczyli o wolną Polskę, nie tylko dla siebie ale dla przyszłych pokoleń – powiedziała Grażyna Schlender dyrektor Archiwum Państwowego w Kaliszu. – Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych obchodzimy 1 marca bowiem w tym dniu w 1951 roku po pokazowym procesie zostało rozstrzelanych siedmiu członków 4 Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, które było kontynuacją Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj powołanej w maju 1945 roku przez generała Władysława Andersa. 1 marca 2011 roku, został przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowiony Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych z inicjatywy prezydenta Lecha Kaczyńskiego – dodała dyrektor AP w Kaliszu. Przypomniała, że Archiwum Państwowe w Kaliszu wraz z Komisją Pamięci Historycznej Miasta Kalisza zadbało o to aby nazwiska ludzi, którzy walczyli z komunistycznym reżimem w latach 40. XX w Kaliszu nie zostały wymazane z pamięci. Dlatego na murze byłego kaliskiego Zakładu Karnego pojawiła się tablica z ich nazwiskami. - To żołnierze Stanisława Spaleniaka, ucznia kaliskiego gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki, który w grudniu 1945 roku założył kilkunastoosobowy oddział złożony z chłopców w wieku od 17 do 25 lat. Spaleniak, dowódca oddziału, miał lat 18. Grupa miała charakter dywersyjno – sabotażowy, działała głównie w powiecie kaliskim na terenie Koźminka, Radliczyc, Rajska, Liskowa, Koralewa. 15 czerwca 1946 roku, on i jego trzech kolegów zostało skazanych przez komunistyczny sąd na karę śmierci – poinformowała dr G. Schlender. 
Natomiast Tomasz Ławniczak, radny Sejmiku Województwa Wielkopolskiego przypomniał postać Danuty Siedzikówny, „Inki”, niespełna 18-letniej sanitariuszki 5 Wileńskiej Brygady AK zamordowanej przez komunistycznych oprawców w sierpniu 1946 roku. 
W uroczystości pod murem byłego Zakładu Karnego wzięli udział przedstawiciele kaliskich władz, służb mundurowych,  parlamentarzyści, NSZZ Solidarność, organizacji kombatanckich, partii politycznych oraz delegacje kaliskich szkół. Pod tablicą upamiętniającą młodych kaliskich bojowników zostały złożone wiązanki kwiatów oraz zapłonęły znicze. 
Kaliskie uroczystości są celebrowane pod gmachem byłego więzienia od 2018 roku. 

Dlaczego czcimy Żołnierzy Wyklętych 1 marca?
Nie przypadkowo Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych wyznaczono na 1 marca. Ponieważ tego dnia w 1951 roku w więzieniu mokotowskim wykonano wyrok śmierci na ostatnich przywódcach organizacji Wolność i Niezawisłość. Strzałem w tył głowy zamordowano: pułkownika Łukasza Cieplińskiego oraz majorów Mieczysława Kawalca, Adama Lazarowicza, Franciszka Błażeja, Józefa Rzepkę, Józefa Batorego i Karola Chmiela.  
Za ostatniego żołnierza  powojennego podziemia niepodległościowego uznaje się Józefa Franczaka ps. „Lalek” z oddziału kpt. Zdzisława Brońskiego ps.   „Uskok”, który zginął w obławie w Majdanie Kozic Górnych pod Piaskami 21 października 1963 roku, 18 lat po wojnie.  
Szacuje się, że po wojnie niepodległościowe podziemie stawiające opór sowietyzacji Polski liczyło około 180 tys. żołnierzy.   (pp)