Warto znać prawo podatkowe

Jeśli choć raz ktoś trafił do Urzędu Skarbowego przy ul. Wrocławskiej, to zapewne mógł zapamiętać starszego urzędnika z tajemniczym, ale sympatycznym uśmiechem na twarzy, siedzącego w boksie, na końcu sali obsługi, do którego często podchodzili inni urzędnicy, zapewne wyjaśniać jakieś zawiłości podatkowe. Czasami też mozolnie objaśniał trudniejsze sprawy samym podatnikom. Bolesław Zdun był kierownikiem Sali Obsługi Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kaliszu.

Niedawno przeszedł na emeryturę. Jednak wyjaśnianie zawiłości podatkowych jakby zostało mu we krwi, bo nadal to robi, choć teraz w ramach swojej działalności.
Na jego wizytówce widnieje informacja o pomaganiu przy projektach testamentów, zapisach windykacyjnych, projektach umów darowizn i działu spadku, zgłoszeniach darowizn, spadków, wypełnianiu rocznych PITów, rozliczeń ulgi mieszkaniowej, PCC, a nawet projektach pism do urzędów skarbowych.

Poprosiłem, by teraz wyjaśnił czytelnikom Życia Kalisza niektóre nowości prawne albo zagadnienia najczęściej budzące zdziwienie.

- Panie Bolesławie co to jest "zapis windykacyjny"?
-To jest istotne dla osób które chciałyby przekazać konkretny składnik majątku określonej osobie. Na przykład gdyby chcieli zadysponować swój majątek dzieciom inaczej niż ustawowo, czyli nie po równo. Można wtedy wskazać nieruchomość, która po śmierci spadkodawcy przypadnie tylko tej jednej konkretnej osobie i ta osoba stanie się jej właścicielem natychmiast w chwili śmierci spadkodawcy. Dodam jeszcze, że zapis windykacyjny musi być przeprowadzony u notariusza, a zwykły testament może być spisany u notariusza, ale nie musi.

- A co wtedy się dzieje z zachowkiem?
- To już jest inna sprawa. Zachowek dosyć trudno ominąć, bo trzeba by było wydziedziczyć spadkobierców ustawowych. Czyli ten obdarowany zapisem windykacyjnym musi, o ile ustawowi spadkobiercy wystąpią z takim roszczeniem, jeszcze zapłacić zachowek, ale nie ma tego problemu, że inni nabyli udział w nieruchomości,  w lokalu, czy w domu i nie musi przeprowadzać działu spadku. Dana nieruchomość jest tylko jego, czyli jest to trochę mocniejsze niż zwykły testament.

- Jakie problemy podatkowe pojawiają się w przypadku darowizn?
- Mogę doradzić od strony podatkowej choć jest jeszcze aspekt prawa cywilnego, ale w razie czego, to mam też wsparcie w postaci wykwalifikowanego prawnika, czyli mojej córki, która też się specjalizuje w postępowaniach spadkowych i w obrocie nieruchomościami. Przypomnijmy, że jeżeli darowizna nie jest nieruchomością, bądź jeżeli to jest umowa darowizny inna niż w formie aktu notarialnego, to trzeba ją samemu zgłosić do Urzędu Skarbowego. Jeżeli obdarowanym jest ktoś z najbliższej rodziny, a więc rodzice, rodzeństwo, dzieci, to wtedy zgłoszenie trzeba złożyć w ciągu sześciu miesięcy od daty otrzymania darowizny, aby być objętym zwolnieniem podatkowym. Jeżeli spóźnimy się choćby o jeden dzień, to wchodzi się w zeznanie podatkowe i trzeba płacić podatek. Niestety ludzie często myślą, że mają prawo do złożenia tak zwanego wniosku o przywrócenie terminu do złożenia tego zgłoszenia, ale przywrócenie terminu dotyczy prawa procesowego, a nie materialnego.

- Jest jeszcze inny błąd często popełniany?
-  Na przykład babcia obdarowuje wnuczkę pieniędzmi i tę darowiznę wpłacają w banku, na konto wnuczki. Jednak gdy pracownik banku wpisze jako wpłacającą wnuczkę, a nie babcię, to w takim przypadku, darowizna owszem była, ale w formie gotówkowej, więc trzeba zapłacić podatek. Zatem trzeba dopilnować, żeby jako wpłacający wpisany był darczyńca.
Czasami bezdzietna, samotna ciocia zapisuje siostrzeńcowi, bratankowi czy bratanicy, nieruchomość. Niestety w tym przypadku też występuje obowiązek podatkowy. Można rozważyć inne formy przekazania majątku, aby zmniejszyć obciążenie podatkiem, ale każdy przypadek należy analizować odrębnie.

- Jakie jeszcze problemy związane z przekazywaniem majątku grożą na skutek nieznajomości prawa ?
Na przykład ustanowienie przez obdarowanego służebności mieszkania na rzecz darczyńcy w umowie darowizny. W zależności od stanu faktycznego należy rozważyć inne formy przekazania nieruchomości by lepiej zabezpieczyć interesy potencjalnego darczyńcy.

- Pewną nowością jest działalność nierejestrowana. Na czym to polega?
Właśnie teraz, prowadząc usługi podatkowe korzystam z tej formy działalności. Warunkiem jest, by przez ostatnie 60 miesięcy nie była prowadzona działalność gospodarcza. Drugi warunek - przychód w każdym miesiącu nie może przekroczyć kwoty 75% najniższego wynagrodzenia, czyli teraz nie może przekroczyć kwoty 3499 zł i 50 groszy. Przy działalności nierejstrowanej nie ma możliwości wyboru formy opodatkowania dochodów, gdyż trzeba się opodatkować tylko na zasadach ogólnych. Potrzebne jest także prowadzenie uproszczonej ewidencji, dokumentującej kwotę przychodu. Dla limitu przychodu koszty nie mają znaczenia, ale do opodatkowania na zasadach ogólnych koszty są już istotne. Dochód z działalności nierestrowanej łączy się z innymi dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych i stawka podatku wynosi12% podatku dochodowego albo 32% jeżeli przekroczy się próg 120.000 zł dochodu. Prowadząc działalność nierejestrowaną nie masz obowiązku odprowadzania miesięcznych zaliczek na podatek. Podatek rozlicza się dopiero w zeznaniu rocznym PIT-36 w rubryce „działalność nierejestrowana”, w której wykazujemy przychody, koszty udokumentowane fakturami i osiągnięty dochód.  Jeśli w jakimś miesiącu przekroczy się kwotę limitu przychodu, to powstaje obowiązek zarejestrowania działalności gospodarczej w ciągu siedmiu dni.

Kontakt do pana Bolesława: 509 365-342

Rozmawiał: A.W.