Wielkie zwycięstwo kaliskich rycerzy

W międzynarodowym XI Turnieju Rycerskim na Zamku Książąt Mazowieckich w Czersku drużyna Bractwa Rycerskiego Ziemi Kaliskiej zajęła I i III miejsce w turnieju lekkozbrojnych 5 na 5. W skład zwycięskiej drużyny weszli: Marcin Matusiak, Krzysztof Fornalczyk, Emil Wudziński, Marcin Molski i Igor Mikołajczyk. III miejsce zajęli: Michał Orczykowski, Rafał Mokrzan, Piotr Szpera, Wojciech Witczak i Paweł Stodolny.

W dniach 11-12 maja tego roku Bractwo Rycerskie Ziemi Kaliskiej brało udział w największym w Polsce trzynastowiecznym turnieju rycerskim na zamku w Czersku pod Górą Kalwarią. Impreza po raz kolejny przyciągnęła wielu zainteresowanych średniowieczem. W programie były walki rycerskie, pokazy sokolnicze grupy Vamcos z Czech, pokazy konne książecej drużyny, turniej łuczniczy w fosie zamku oraz koncert muzyki dawnej zespołu „Viatores”. Odbył się bieg dam, spektakl Teatru Trójkąt, jarmark historyczny, zabawy plebejskie i kramy dawnego rzemiosła. Można było się posilić w karczmach serwujących jadło oraz zimne i gorące napitki. Walki rycerskie rozegrano w kategoriach: 1 na 1 – miecz i tarcza, 1 na 1 - lekkozbrojne, ciężkozbrojne 5 na 5 oraz walki drużyn lekkozbrojnych 5 na 5. Michał Prokopiak z Bractwa Rycerskiego Smocza Kompania, współorganizator turnieju, powiedział: "Na turniej przyjechało przeszło 300 odtwórców historycznych, głównie z Polski, ale także z Łotwy, Węgier, Czech i Rosji. Turniej z Czerska jest największą w Polsce imprezą datowaną na XIII w. My jako organizatorzy stawiamy na realizm. Przyjeżdżają do nas ludzie z pasją, którzy poświęcili sporo czasu, żeby zająć się rekonstrukcją historyczną."

Bractwo Rycerskie Ziemi Kaliskiej zrzesza rekonstruktorów epoki średniowiecza z terenu południowej Wielkopolski (głównie z Kalisza i Krotoszyna). Bractwo Rycerskie Ziemi Kaliskiej (łac. Convictus Equester Terrae Calisiensis, CETC) – jest stowarzyszeniem non profit, założonym w 2000 roku w Kaliszu. Skupia prawie 40 członków. Prezes stowarzyszenia Andrzej Gałdusiński: "Nasza grupa rekonstrukcyjna działa od 20 lat. Braliśmy udział w setkach imprez, pokazach, jarmarkach, turniejach, festiwalach, nie tylko w kraju ale także m.in. w Niemczech, Rosji, Czechach, we Włoszech. Od lat współpracujemy z samorządami miast Kalisza i Krotoszyna. Jesteśmy grupą ludzi, którą łączy wspólna pasja i zamiłowania do historii i tradycji."

Głównym celem Bractwa jest rekonstrukcja dorobku kulturalnego średniowiecza w ramach dwóch drużyn, działających w odrębnych terytorialnie grupach. W Kaliszu działa grupa Księstwa Kaliskiego, która zajmuje się rekonstrukcją pocztów rycerskich na służbie księcia Władysława Odonica z początku i pierwszej połowy XIII w. W Krotoszynie pasjonaci historią odtwarzają poczet Wierzbięty herbu Łodzia z przełomu XIV i XV stulecia. Członkowie Bractwa reprezentowali miasto Kalisz na imprezach ogólnokrajowych takich jak: rekonstrukcje bitew pod Cedynią i Grunwaldem, na zamku Czocha, w Biskupinie oraz Festiwalu Wikingów na wyspie Wolin. Stowarzyszenie współpracuje z Muzeum Okręgowym Ziemi Kaliskiej. Organizuje liczne pokazy na terenie kaliskiego grodziska na Zawodziu, których celem jest umożliwienie mieszkańcom żywego kontaktu z historią.

Turnieje rycerskie rozpowszechniono w XI w. Jako element średniowiecznej i renesansowej kultury wykształciły się w ramach ewolucji kultury rycerskiej. Były formą zawodów i sprawdzania umiejętności rycerza. Do turnieju dopuszczano jedynie rycerzy „bez skazy i zmazy”, którzy walczyli o możliwość zdobycia sławy i bogactwa. Walki rozgrywano według ściśle określonych zasad, często na dworach królewskich i książęcych. Herold nadzorował cały przebieg zawodów. Pierwszy turniej na ziemiach polskich zorganizował Bolesław Rogatka w 1243 roku w Lwówku Śląskim. Popularnym rodzajem turnieju była walka dwóch konnych przy użyciu kopii, a po ich skruszeniu – na broń ręczną. Turnieje przekształciły się w kosztowne widowiska. Na widowni zasiadały damy, o względy których walczyli rycerze. Ostrą broń zastępowano stopniowo bardziej bezpiecznymi narzędziami walki. W Królestwie Polskim zasłużoną sławą niepokonanego w licznych turniejach cieszył się rycerz Zawisza Czarny z Garbowa herbu Sulima, żyjący na przełomie XIV i XV w. Turnieje zaczęły zanikać w XVI w.

Obecnie turnieje rycerskie w Polsce stają się coraz bardziej popularne. W naszym kraju jest znacznie więcej tego typu turniejów niż w Europie Zachodniej. W 2015 r. w Malborku odbyły się Rycerskie Mistrzostwa Świata. Z ważniejszych turniejów rycerskich oraz pokazów historycznych w Polsce w 2019 r. można wymienić: III Turniej Polskiej Ligi Walk Rycerskich (Niepołomice), Turniej Rycerski w Opolu, Konny Turniej Rycerski na zamku w Iłży, Międzynarodowy Turniej Rycerski w Byczynie (Biskupice), XVI Turniej Rycerski na Zamku Królewskim w Będzinie, III Turniej Rycerski o Miecz Sołtysa Krzyżowej, XI Turniej o Grzywnę Władyki z Marcińskiej Góry (Tarnów), VIII Turniej Rycerski w Strzegomiu, Legnickie Pole 1241, XXVI Międzynarodowy Turniej Rycerski Króla Jana III (Gniew), Inscenizacja bitwy pod Grunwaldem, Oblężenie Malborka, II Turniej Rycerski pod Zamkiem Cisy (Świebodzice), Obrona Zamku Tenczyn przed Szwedem 1655 (Rudno), VIII Turniej Rycerski w Siewierzu, XXII Międzynarodowy Turniej Rycerski o Miecz Kasztelana Zamku Ogrodzienieckiego, Święto Gryfa. II Turniej Rycerski o Puchar Gryfitów (Szczecin). Obecnie globalnie działają 2 międzynarodowe federacje rycerskie: IMCF – International Medieval Combat Federation oraz HMBIA – Historical Medieval Battle International Association (Bitwa Narodów). W Polsce istnieje Polska Liga Walk Rycerskich. Organizuje pełnokontaktowe turnieje walk rycerskich. Wyłaniają one ligowego mistrza Polski oraz Rycerską Kadrę Polski, która reprezentuje nasz kraj w walkach na mistrzostwach międzynarodowych.

Przemysław Świątek

Zdjęcia udostępnił Ośrodek Kultury w Górze Kalwarii