Aura w Niedzielę Palmową przepowiadać może pogodę i urodzaj bądź nieurodzaj

Niedziela Palmowa, zwana też Kwietnią lub Kwietną, Wierzbną, a w kalendarzu kościelnym Niedzielą Męki Pańskiej poza nami. Według licznych porzekadeł ludowych aura tego dnia zapowiadać może pogodę i urodzaj - lub nieurodzaj - w nadchodzących miesiącach. Niedziela Palmowa już za nami i jeżeli sprawdzą się przepowiednie to cały rok nie powinien być zły a i o urodzaj nie ma się co martwić. Jednak jeżeli aura nie do końca sprzyjała to były sposoby aby zaradzić urodzajom na polach. Lekiem na przysłowiowe całe zło były poświęcone palmy wielkanocne.

   Jeżeli "Kwietna Niedziela zimna to i listopad zimny" i "Jeżeli Kwietnia Niedziela sucha, rok cały mokry, jeżeli mokra, rok suchy". Inni powiadają, że "Gdy mokro w Kwietną Niedzielę, rok się sucho ściele", "Gdy w niedzielę Męki Pańskiej słotno jest o świcie, wiele żyta tego roku gospodarz nie zmiecie" oraz "Pogoda w Kwietną Niedzielę wróży urodzajów wiele". Optymistyczniej nastraja kolejne przysłowie: "Gdy w Palmową Niedzielę słońce świeci, będą pełne stodoły, beczki i sieci".

    - Bazie z poświęconej palmy wielkanocnej dodawano w czasie wiosennego siewu zbóż i sadzenia ziemniaków. Miały też własności lecznicze. Dlatego połykano je po powrocie ze świątyni, by być zdrowym. Miały leczyć gardło. Dodawano je również do pokarmu krowom i owcom, aby były zdrowe. Poświęconymi palmami kropiono odejście i dom, a także bydło. Palmy przechowywano zatknięte za tzw. świętym obrazem (nie wolno było ich wieszać górą do dołu, gdyż mogło to sprowadzić przypadłości zdrowotne na krowy). Z gałązek tych palm robiono krzyżyk, który zatykano w ziemi przy początku prac polowych. Tymi gałązkami poganiano bydło wypędzane pierwszy raz na pastwisko po zimie. U mnie w rodzinnym domu, witkami wierzbowymi wczesnym rankiem Niedzieli Palmowej smagano domowników (szczególnie dzieci) wygłaszając słowa: "wierba bije nie zabije, wstawaj sie, do kościoła zabieraj sie". Tak było na Białostocczyźnie – mówi Stanisław Małyszko, etnograf.

(grz)

foto: Tryptyk Kazimierza Suchulskiego  - Niedziela Palmowa (1906 rok): I. Dziewczęta huculskie, II. Chłopcy huculscy z baziami, III. Chłopcy huculscy.