82 rocznica zamordowania ks. Romana Pawłowskiego

18 października 1939 roku na Placu św. Józefa ( róg ulicy Chodyńskiego) w Kaliszu został rozstrzelany ks. Roman Pawłowski, proboszcz parafii w Choczu koło Kalisza.

    Mord był zemstą za postawę ks. R. Pawłowskiego w przedwojennej batalii o zachowanie polskiego charakteru szkoły w Józefowie. Podczas procesu w 1938 w sprawie przejęcia przez miejscowych Niemców szkoły w Józefowie na terenie (parafia chocka), ks. R. Pawłowski wsparł swoich polskich parafian. We wrześniu 1939 gdy wojska niemieckie zajęły Wielkopolskę, kapłana aresztowano w wyniku donosu i prowokacji. Oskarżono go o przechowywanie na plebanii amunicji i broni. Został dotkliwie pobity podczas przesłuchań, a następnie rozstrzelany w egzekucji publicznej na placu św. Józefa w Kaliszu 18 października 1939 .

     Egzekucja ks. proboszcza była jedną pierwszych w rejonie kaliskim w czasie II wojny światowej. O bestialskim mordzie przypomina tablica umieszczona w miejscu gdzie zastrzelono kapelana. W szczycie tablicy wykuta jest twarz ks. R. Pawłowskiego a poniżej widnieje napis - „W tym miejscu 18 października 1939 roku został rozstrzelany przez hitlerowców Kapłan Katolicki ŚP. Ks. Roman Pawłowski Proboszcz Parafii w Choczu/k Kalisza. Aby posiew Jego krwi wydał stokrotny plon wiary i miłości Ojczyzny w idących przez Polskę pokoleniach”.

    Ks. R. Pawlowski urodził się 26 listopada 1878 w Warszawie. Po święceniach kapłańskich (22 lutego 1903 r.), pracował jako wikary w parafiach: Bogdanów (1903–1904, diecezja kujawsko-kaliska), Morzysław (1904), Chełmo (1904–1907), św. Barbary w Częstochowie (1907–1908). W 1908 został rektorem kościoła podominikańskiego, prefektem gimnazjum i kapelanem szpitala w Sieradzu. W latach 1909–1910 był rektorem kościoła klasztornego i prefektem średniej Szkoły Handlowej w Kaliszu. W latach 1910–1912 był proboszczem w Krępej, w latach 1912–1913 pracował w Sędziejowicach. W latach 1913–1924 proboszczował w parafii w Świnicach Warckich, gdzie w 1914 z jego rąk przyjęła pierwszą komunię świętą św. Faustyna Kowalska. W tym czasie pełnił też obowiązki wicedziekana dekanatu Uniejów. W latach 1924–1926 ks. Pawłowski był proboszczem w parafii w Dębem i jednocześnie dziekanem dekanatu Koźminek. W latach 1926–1936 był proboszczem kolejno w parafiach: Brzeźno, Złoczew, Iwanowice, Radziejów oraz Pyzdry. W 1936 mianowano go proboszczem w Choczu w ówczesnym dekanacie stawiszyńskim (diecezja włocławska).

(grz)

foto: Archiwum w Kaliszu, życiorys  ks. R. Pawłowskiego – Wikipedia