Kalendarium kaliskie

Przed laty w Kaliszu działo się

1634 – zgodnie z zapisami, drukarnia prowadzona od 1602 r. przez Jana Wolraba a później przez Wojciecha  Gedeliusza przeszła bezpośrednio w ręce kaliskich jezuitów. Wymienieni gentelmani, w zamian za pomoc (także finansową) w zorganizowaniu i prowadzeniu w Kaliszu drukarni i tak właściwie pracowali głównie dla jezuitów, ale teraz drukarska działalność nabrała większego rozmachu. Drukarnię przeniesiono do nowego pomieszczenia w skrzydle budowanego kolegium (działała tam do końca XVIII stulecia – a więc do kasacji zakonu). Prowadzili ją prefekci, pomagali im klerycy. Jednym z pierwszych druków z tłoczni jezuickiej były dzieło Piotra Mieszkowskiego Polonus jurus politu z 1637 r. Podstawowym orężem działalności kontrreformacyjnej jezuitów była nauka, toteż do realizacji swoich celów zakonnicy potrzebowali książek. Tłoczni kaliskiej przyznano m.in. prawo wydawania podręczników dla wszystkich szkół Wielkopolski i Prus. Znalazły się wśród nich m.in. książki do nauki historii i geografii powszechnej z rozszerzonym zakresem polskich dziejów czy słowniki polsko-łacińskie. Z pras nad Prosną nadal schodziły żywoty świętych, katechizmy, kazania, modlitewniki, druki łączące treści religijne ze świeckimi, czyli słynne kalendarze kaliskie, ale także zarządzenia urzędowe, mowy sejmowe, dzieła naukowe oraz… sztuki teatralne, wystawiane później przez studentów jezuickiego kolegium. Przez 140 lat swojego istnienia oficyna, prowadzona przez zecerów świeckich i zakonnych wydała ok. 930 druków.

1784.04.05 – w Słupii urodził się Wincenty Wierusz Niemojowski herbu Wieruszowa, działacz polityczny, publicysta, poseł na sejmy Królestwa Polskiego, główny przywódca i teoretyk opozycji liberalnej Kaliszan. Kształcił się u warszawskich pijarów. Później  studiował prawo na uniwersytetach w Halle i Erlangen. Po studiach powrócił do kraju i podjął pracę w kaliskim sądownictwie. Niedługo potem (1806) powołany został na członka Izby Administracyjnej Departamentu Kaliskiego Księstwa Warszawskiego. Był przywódcą legalnej sejmowej opozycji. Razem z bratem Bonawenturą  tworzyli w sejmie ugrupowanie nazywane kaliszanami, ponieważ bracia mieli majątki w województwie kaliskim (Wincenty – Przystajni k. Brzezin, Bonawentura – w Marchwaczu) i w sejmie reprezentowali ten okręg. W roku 1820 kaliszanie wystąpili podczas obrad sejmowych z protestem przeciw wprowadzeniu cenzury oraz z żądaniem ustanowienia, zgodnie z obietnicą cara, sądów przysięgłych. W odpowiedzi imperator przez 5 lat nie zwoływał sejmu. W czasie powstania listopadowego Niemojowski był członkiem Rządu Narodowego Królestwa Polskiego  Po powstaniu aresztowany i skazany na karę śmierci, potem wyrok zamieniono mu na katorgę. Zmarł w drodze na Syberię w więziennym szpitalu w Moskwie w grudniu 1834 r. Do dziś nie wiadomo gdzie został pochowany. Bracia są patronami ulicy na kaliskim Tyńcu.

1864.04.06 – naczelnik wojenny Ballegard zatwierdził stowarzyszenie ochotniczej straży ogniowej a miesiąc później przyklepał jego statut. Pierwszym naczelnikiem wybrano Roberta Puscha a ćwiczenia druhów odbywały się na zapleczu prowadzonego przez niego hotelu Wiedeńskiego przy Garbarskiej.

1874.04.06 – urząd gubernatora w Kaliszu obejmuje  Denis Gawriłowicz Karnowicz. Na tym stanowisku, które w przypadku guberni kaliskiej długo nie stanowiło szczytu marzeń carskich urzędników (zdecydowanie za daleko od petersburskiej koterii i układzików) pozostawał dwa i pół roku.

1904.04.03 – w Moskwie urodziła się Maria Wiłkomirska, córka  wybitnego skrzypka Alfreda, pianistka, pedagog. Studiowała w konserwatorium moskiewskim, w latach 1915-19 wraz z braćmi Kazimierzem i Michałem koncertowała w Rosji i w Polsce, do której rodzina trafiła po odzyskaniu przez nas niepodległości. W 1923 r. rozpoczęła pracę jako nauczycielka gry na fortepianie w szkole muzycznej przy Towarzystwie Muzycznym w Kaliszu. Miasto opuściła w połowie lat 30. XX w. i do wojny pracowała  w Polskim Konserwatorium w Wolnym Mieście w Gdańsku. Po wojnie została profesorem w Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Łodzi, od 1951 – w Warszawie. W tym okresie koncertowała też z siostrą Wandą i Kazimierzem. Często i chętnie przyjeżdżała do Kalisza. Zmarła w 1995 w Warszawie, pochowana jest na Starych Powązkach.

1904.04.04 – w Kaliszu zmarł Fryderyk Wilhelm Rüdiger. Urodzony w 1855 r. w pobliskim Stawiszynie, gimnazjum ukończył w Kaliszu, medycynę w Warszawie. Zamieszkał w Uniejowie, w 1894 r. przeniósł się do Kalisza a później do rodzinnego majątku Góry. Był uznanym diagnostą i terapeutą. Pochowany jest na kaliskim cmentarzu ewangelickim. 

1934.04.05 – przyłączono do Kalisza części gruntów okolicznych wsi – w tym Tyniec.  Powierzchnia miasta wzrosła do  24,13 km2.