Kościół ewangelicki w Stawiszynie wystawiony na sprzedaż

1,5 mln złotych to cena za jaką można kupić zabytkowy budynek po kościele ewangelickim w Stawiszynie. Przez dziesięciolecia brakowało pomysłów i pieniędzy na zagospodarowanie opustoszałego budynku, a ten popadał w coraz większą ruinę. Być może, jeżeli dojdzie do sprzedaży, nowy właściciel decydując się na taki krok będzie wiedział jak budynek funkcjonalnie wykorzystać zachowując jego zabytkowy charakter.

Ofertę sprzedaży kościoła zamieszczono na stronie internetowej firmy Biernat Nieruchomości. Czytamy tam - zapraszam do zapoznania się z ofertą sprzedaży nietypowej, zabytkowej nieruchomości o powierzchni użytkowej około 480 m2 (kubatura 5300 m3), na działce o powierzchni 1523 m2. Budynek to kościół po ewangelicki – dawna świątynia protestancka znajdująca się w miejscowości Stawiszyn, w powiecie kaliskim, w województwie wielkopolskim. Wystawiona cena to 1,5 mln zł.

  Swoją świetność kościół ma już dawno za sobą. Jego upadek  zapoczątkowany został z chwilą kiedy w 1985 roku zostało odprawione ostatnie ewangelickie nabożeństwo i  parafię opuścili ostatni wierni.  Po latach popadania w coraz większą ruinę w 2008 roku  został wpisany w rejestr zabytków.  

   Parafię Ewangelicko-Augsburska w Stawiszynie została zlikwidowana w 2014 roku decyzją Wojewody Wielkopolskiego na podstawie stosownej uchwały Konsystorza. Zwierzchnik Diecezji, ks. bp Marcin Hintz, w asyście ks. radcy Janusza Staszczaka oraz gospodarza miejsca ks. Michała Kühna, dotychczasowego proboszcza administratora PEA Stawiszyn, dokonał desakralizacji kościoła.

  Według pastora Kneifla założenie parafii ewangelicko-augsburskiej w Stawiszynie miało miejsce 2 lutego 1777 r. i była to jedna z pierwszych gmin powstałych na terenie późniejszej kaliskiej diecezji ewangelickiej. W tym samym roku utworzono filię w Zbiersku, rok później w Jarantowie, a w 1786 powstają dwie kolejne: na Zamętach i w Danowcu. Do stawiszyńskiej parafii należała także gmina w Prażuchach.

   Warto podkreślić, że ewangelicy z Kalisza dopiero w 1798 r. otrzymali pozwolenie na utworzenie oddzielnej jednostki administracyjnej Kościoła. W 1777 r. ewangelicy otrzymali od starosty stawiszyńskiego Stanisława Łuby, przywilej uprawniający ich do wybudowania kościoła w miejscu zrujnowanego dworu starosty. Jedenaście lat później przystąpiono do budowy świątyni ( za Marta Gołembiewska, Muzeum Zamek w Gołuchowie – Dzieje Parafii  Ewangelicko-Augsburskeij w Stawiszynie w latach 1777-1934 w świetle E. Kneifel…).

  Po desakralizacji kościoła nie było pomysłu na zagospodarowanie obiektu. Wydawało się, że jego losy odmienią się i przestanie popadać w dalszą ruinę kiedy zainteresowanie budynkiem wykazała Fundacji Laera, której go przekazano. Planowano  otworzyć w budynku kawiarnię i salę koncertową i galerię sztuki. Jednak szybko okazało się, że koszty remontu i adaptacji  budynku przerosły możliwości fundacji. Od tamtego czasu nic nie zrobiono a budynek, szczególnie jego wnętrze uległo dalszej degradacji.

O byłej parafii  ewangelicko-augsburskiej w Stawiszynie będzie przypominał nie tylko budynek kościelny ale także położony niedaleko od niego XIX – wieczny cmentarz.  Podobnie jak kościół jest zaniedbany. Zachowało się na nim kilka zabytkowych nagrobków ale wiele z nich jest już bardzo zniszczonych. Miejmy nadzieję, że znajdą się środki na jego utrzymanie i nie podzieli losów zapomnianych i  zdewastowanych cmentarzy ewangelickich jak np. w Kolonii Dębe, Piskorach, czy tym bardziej tego, który w jednej z gmin został zrównwny z ziemią. 

(grz)

foto: autor