Zasady przyznawania nauczycielom dodatków za pracę w trudnych warunkach

Nauczyciele wykonujący pracę w trudnych warunkach, czyli prowadzący zajęcia dydaktyczne i wychowawcze w specjalnych przedszkolach, szkołach czy ośrodkach, mogą otrzymać dodatki finansowe. Przyznawanie tych środków nie jest zasadne w przypadku, gdy nauczyciele nie sprawują bezpośredniej opieki nad uczniami lub wychowankami, a obowiązki te przejmują rodzice i opiekunowie.

  Taka sytuacja miała miejsce w minionym roku, podczas trwającej pandemii. Ze względu na ograniczenie funkcjonowania placówek oświatowych w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 na obszarze całego kraju od 20 marca 2020 r. do odwołania, nauczyciele nie przebywali w szkołach i ośrodkach, tym samym nie byli narażeni na pracę w trudnych i uciążliwych warunkach. Spoczęły one na rodzicach i opiekunach. Mowa tutaj o pracownikach kaliskich placówek, którzy – mimo, że nie pracowali bezpośrednio w trudnych warunkach – oczekiwali dodatku. Sytuacja dotyczy nauczycieli zatrudnionych w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym nr 1 i nr 2; Szkole Podstawowej Specjalnej nr 19 i nr 20; II Liceum Ogólnokształcącym (klasy dwujęzyczne i przygotowujące do matury międzynarodowej); Szkole Podstawowej nr 18 (klasy autystyczne).

  Zasady przyznawania dodatków nauczycielom za trudne warunki pracy wynikają z przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy Dz.U. z 2014r. poz. 416 ze zm. Szczegóły określają paragrafy 8. i 9. powyższego aktu prawnego.

  Szczegółowe warunki przyznawania dodatku określa organ prowadzący w drodze regulaminu wynagradzania (uchwała Nr IX/107/2011 Rady Miejskiej Kalisza z 26 maja 2011 r. w sprawie ustalenia regulaminu i przyznawania nagród dla nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych prowadzonych przez Miasto Kalisz) Dz.Urz.Woj.Wlkp. z 2011r. Nr 227 poz 3637 ze zm.

  Podobnie stan prawny zinterpretował Związek Powiatów Polskich (opinia z 5 maja 2020 r.), stwierdzając, że za okres pracy zdalnej w dniach, w których nauczyciele świadczyli pracę, otrzymywali wynagrodzenie bez zmian, z wyjątkiem dodatku za warunki pracy, który przysługuje wyłącznie za godziny przepracowane w określonych warunkach. Praca z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość powodowała, że ten składnik wynagrodzenia nauczycielom nie przysługiwał, gdyż nie wykonywali faktycznie pracy w warunkach trudnych i uciążliwych.

  Obowiązkiem osób gospodarujących środkami publicznymi, w tym również środkami na wynagrodzenia pracowników samorządowych, jest przestrzeganie ustawy o finansach publicznych. Osoby gospodarujące finansami - prezydent czy kierownik jednostki oświatowej - w sytuacji braku podstaw do wypłaty dodatku za warunki trudne, postępują w taki sposób, by nie narażać interesu Miasta.

  Podkreślić należy, że nie tylko w Kaliszu, ale także w innych samorządach – we Wrocławiu, Bydgoszczy, Tarnowskich Górach - realizujących zadania powiatowe, uznano brak podstaw do nabycia prawa do dodatku i jego wypłaty w czasie pandemii.

  W sytuacjach spornych, gdy zachodzą wątpliwości, organem rozstrzygającym kwestie dyskusyjne są niezależne sądy. Dlatego pierwszy wyrok, który zapadł w sprawie wypłaty dodatku za warunki trudne w okresie pracy zdalnej dla nauczycieli Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2 w Kaliszu, będzie podstawą do podjęcia odpowiednich działań w pozostałych kaliskich placówkach, w których podobna sytuacja wystąpiła.

  Wczoraj, 23 marca 2021 r. Sąd Okręgowy w Kaliszu, V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, po kilkumiesięcznym postępowaniu w pierwszej instancji, wydał wyrok w sprawie z powództwa nauczycielki Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2 w Kaliszu o zapłatę z tytułu wypłaty za trudne warunki pracy za maj i czerwiec 2020 roku, uznając powództwo za uzasadnione. Proces w Sądzie Okręgowym był prowadzony w trybie postępowania grupowego, w którym powódka działała także w imieniu i na rzecz części innych nauczycieli zatrudnionych w ośrodku. Pozwany (SOSW nr 2), działając w porozumieniu z organem prowadzącym, na tym etapie sprawy podejmie stosowne czynności procesowe i po zapoznaniu się z pisemnym uzasadnieniem wyroku, rozważy możliwość nie wnoszenia środka odwoławczego od wyroku.

Kancelaria Prezydenta Miasta za: Wydział Edukacji Urzędu Miasta Kalisza
fot. pixabay