Elektroniczne postępowanie upominawcze (e-sąd)

W celu przyspieszenia postępowań zmierzających do wydania nakazów zapłaty wprowadzono, coraz bardziej popularną, możliwość składania pozwów o zapłatę drogą elektroniczną. Procedura ta skraca etap sądowy windykacji, jest mniej sformalizowana i stanowi alternatywę dla zwykłego (papierowego) trybu postępowania. 

  Czego można dochodzić w e-sądzie? Elektroniczne postępowanie upominawcze przewidziane jest do dochodzenia roszczeń pieniężnych, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu. Wprowadzono je jako odrębne postępowanie wzywające do zapłaty w sprawach, w których stan faktyczny nie jest skomplikowany i nie wymaga od sądu przeprowadzenia skomplikowanego postępowania dowodowego.   System teleinformatyczny Akta spraw prowadzone są w systemie teleinformatycznym, a wszelkie wytworzone dane opatruje się bezpiecznym podpisem elektronicznym. Dokumenty udostępniane są jedynie uprawnionym użytkownikom systemu. Aby mieć w nie wgląd, należy w pierwszej kolejności się zarejestrować i aktywować konto użytkownika. Do jego założenia niezbędne jest podanie: imienia i nazwiska, numeru PESEL, numeru dokumentu tożsamości, miejsca urodzenia, adresu poczty elektronicznej i adresu do korespondencji. Konta osób fizycznych wymagają ponadto pozytywnej weryfikacji danych osobowych w bazie PESEL (trwa to ok. 2-3 dni). Za pośrednictwem systemu można wnieść pozew do tzw. e-sądu lub zapoznać się z pozostałą dokumentacją prowadzonej sprawy. Co ważne – powód składający pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym wybiera zarazem elektroniczną formę komunikacji z sądem i akceptuje postanowienia regulaminu doręczeń elektronicznych.    Nakaz elektroniczny Na skutek wniesionego pozwu powoda w elektronicznym postępowaniu upominawczym sąd wydaje  nakaz zapłaty. Ma on postać wyłącznie elektroniczną. Z jego treścią można zapoznać się po wprowadzeniu specjalnego kodu złożonego z dwudziestu znaków (kod ten zostaje przedstawiony na wydruku weryfikacyjnym). Po uprawomocnieniu się nakazu wydawana jest elektroniczna klauzula wykonalności (z urzędu). Ponadto za pośrednictwem systemu teleinformatycznego http://www.e-sad.gov.pl powód może złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji do wybranego komornika sądowego.   Co ma zrobić dłużnik? Chociaż powód komunikuje się z e-sądem wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, pozwany powiadamiany jest o zapadłym orzeczeniu pocztą tradycyjną. Jeżeli dłużnik otrzyma nakaz zapłaty, co do którego nie ma zastrzeżeń, powinien zapłacić powodowi zasądzoną nakazem kwotę.  W tym momencie sprawa się zakończy. Jeżeli jednak dłużnik uważa, że nakaz został wydany bezpodstawnie, to powinien on w ciągu 2 tygodni złożyć do e-sądu sprzeciw. Podważa on skuteczność wydanego nakazu zapłaty.  W wyniku wniesionego sprzeciwu orzeczenie e-sądu traci moc i nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Następnie akta sprawy zostaną przekazane z e-sądu do sądu właściwego (w okręgu którego pozwany ma miejsce zamieszkania) i będzie rozpatrywana w postępowaniu zwykłym.    Uprawomocnienie W sytuacji gdy dłużnik nie podejmie żadnej czynności w terminie 14 dni od dnia doręczenia nakazu zapłaty, orzeczenie uprawomocni się.  Z urzędu zostanie nadana nakazowi klauzula wykonalności, a powód będzie mógł złożyć do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji.  Może się zdarzyć, iż pozwany nie złoży sprzeciwu w odpowiednim terminie bez swojej winy (pomimo takiego zamiaru). W takim przypadku w ciągu tygodnia od momentu ustania przyczyny uchybienia terminowi powinien złożyć wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu wraz ze sprzeciwem.    Zawieszenie postępowania Na pisemny wniosek dłużnika komornik zawiesi toczące się postępowanie, jeżeli pozwany przedstawi zaświadczenie potwierdzające, że nakaz zapłaty doręczony został na adres inny niż adres zamieszkania dłużnika ustalony w postępowaniu egzekucyjnym. Nie wyklucza to jednak możliwości podejmowania przez komornika czynności, które umożliwiłyby wykonanie tytułu wykonawczego w przyszłości.   Kontakt Rolę e-sądu (jednego dla całego kraju), który rozpoznaje sprawy, pełni Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny, ul. Boczna Lubomelskiej 13, 20-070 Lublin. W razie pytań co do działania systemu teleinformatycznego można skontaktować się z nim telefonicznie pod nr. tel. (81) 535-07-46, a także mailowo:  [email protected].

Joanna Suszyńska,  radca prawny