Noc Nietoperzy – chronimy latające ssaki

Za nami Noc Nietoperzy – wyjątkowe wydarzenie edukacyjne, które 30 sierpnia odbyło się w Ośrodku Kultury Leśnej w Gołuchowie

Wszystkie inicjatywy zorganizowane w ramach przedsięwzięcia to aktywna edukacja na temat biologii i zachowań nietoperzy. Opowiedzieliśmy o działaniach na rzecz czynnej ochrony gatunku. Przygotowaliśmy prelekcje i zajęcia połączone z aktywnościami na świeżym powietrzu.

Gości powitali Adam Kozyra, dyrektor Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie oraz Alicja Antonowicz, kierownik Działu Edukacji Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie.

– mówił dyrektor Adam Kozyra. – Dzisiejsze działanie przypada podczas Międzynarodowej Nocy Nietoperzy. W całej Polsce trwa jednocześnie akcja Lasów Państwowych Las do góry nogami, podczas której leśnicy na przełomie sierpnia i września zapraszają na spacery, prezentacje i warsztaty. Nietoperze i ludzie są dziś w centrum naszej uwagi.

Wydarzenie zostało zrealizowane w ramach projektu edukacyjnego „NIETOPERZYMY, który w Ośrodku trwa przez cały rok. Przygotowaliśmy wiele atrakcji dla każdego.

Agata Lichocka z Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych omówiła założenia projektu LIFE Podkowiec Towers +.

Chiropterolodzy zaprosili na edukacyjne spacery po parku-arboretum. Poprowadzili je przedstawiciele Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Nietoperzy – prezes Błażej Wojtowicz i dr Anna Bator-Kocoł. Uczestnicy spaceru mieli okazję obserwować nietoperze w ich naturalnym środowisku, słuchając dźwięków echolokacji za pomocą detektorów ultradźwiękowych. Prezes Błażej Wojtowicz zaprezentował także projekt Nocne życie lasu.

O gołuchowskich nietoperzach opowiedział Radosław Jaros z Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”.

Prof. UPP dr hab. inż. Andrzej Węgiel, Profesor Uczelni z Katedry Urządzania Lasu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu przekazał cenną wiedzę na temat ochrony nietoperzy w Polsce.

Nie zabrakło zabaw dla rodzin z dziećmi, które wzięły  udział w quizie pt. „BatBitwa, czyli niesieni na skrzydłach wiedzy” oraz grze terenowej. Teatr Kulturka zaprezentował spektakl „Nietoperz niezły akrobata”. Piotr Firlej z Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody „pro Natura” przedstawił nietoperze na wesoło w formie prezentacji z niespodzianką. Przygotowaliśmy także „Leśne kino” i zabawę taneczną silent disco. W Muzeum Leśnictwa – Powozowni można było zwiedzać wystawy stałe oraz czasową „NIETOPERZyMY – natura i kultura”. Nie zabrakło oczywiście również stoisk edukacyjnych.

Wydarzenie honorowym patronatem objął Wielkopolski Kurator Oświaty.

Wspólnie z nami Noc Nietoperzy przygotowali:

Wydział Leśny i Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy

Polskie Towarzystwo Ochrony przyrody SALAMANDRA

Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych w Warszawie

Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych w Warszawie

Nadleśnictwo Kalisz

Nadleśnictwo Oborniki

Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Gostyniu

Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody pro NATURA

Kraina Podkowca

Sekcja Teriologiczna Koła Naukowego Wydziału Leśnego w Poznaniu

Ośrodek Rozwojowo-Wdrożeniowy Lasów Państwowych, który rejestruje filmowo wydarzenie.

Jak informują Lasy Państwowe na swojej stronie internetowej:

„Las do góry nogami” to akcja edukacyjna Lasów Państwowych , która odbywa się na przełomie sierpnia i września, obejmując kilkadziesiąt nadleśnictw w różnych częściach kraju. W programie przewidziano m.in.: wykłady otwarte, zajęcia przyrodnicze dla najmłodszych, wieczorne spacery po lesie, obserwacje nocnych wylotów nietoperzy, wykrywanie i analizowanie ultradźwięków emitowanych przez nietoperze za pomocą specjalnych detektorów.

Nietoperze od zawsze fascynowały ludzi i wywoływały skrajne emocje. Zawdzięczają to swojej niezwykłej zdolności echolokacji, dzięki której potrafią unikać przeszkód i skutecznie polować w ciemności. To właśnie one zjadają ogromne ilości owadów – w tym uciążliwych komarów i szkodników leśnych.

Są jedynymi ssakami, które – obok ptaków – nauczyły się aktywnego lotu. Ich przednie kończyny przekształciły się w błoniaste skrzydła, pozwalające na niezwykle sprawne manewrowanie w powietrzu. Podczas lotu nietoperze wysyłają ultradźwięki, które odbijają się od przeszkód i wracają do ich uszu, tworząc akustyczny obraz otoczenia.

W Polsce nietoperze nie budują własnych kryjówek. Wybierają naturalne dziuple, jaskinie, specjalne budki, a także chętnie korzystają z przestrzeni tworzonych przez człowieka – strychów, piwnic, opuszczonych domów czy wież. To sprzymierzeńcy człowieka: kiedy śpimy, one pilnują równowagi ekosystemu, ograniczając liczebność owadów.

W Polsce występuje 28 gatunków nietoperzy. Lasy Państwowe we współpracy z chiropterologami - ekspertami od nietoperzy, od lat podejmują liczne inicjatywy mające na celu ich ochronę.

Od października 2021 roku wspólnie z Polskim Towarzystwem Przyjaciół Przyrody „pro Natura” realizujemy międzynarodowy projekt „LIFE PODKOWIEC PLUS: powrót do lasu – ochrona siedlisk rozrodczych nietoperzy w ujęciu całościowym” LIFE20 NAT/PL/001427”, którego działania na rzecz nietoperzy są podejmowane równolegle w czterech krajach jednocześnie: Polsce, Czechach, Słowacji i Rumunii. Głównym celem projektu jest zachowanie krajowych populacji najbardziej zagrożonych gatunków nietoperzy, ze szczególnym uwzględnieniem: podkowca małego, nocka orzęsionego i nocka dużego poprzez stworzenie warunków do wzrostu ich liczebności. Dlatego w ramach projektu m. in.  w różnych miejscach w Polsce zbudujemy wieże z podziemnymi zimowiskami oraz schronienia przejściowe dla nietoperzy. Projekt finansowany jest ze środków Programu LIFE oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.”

fot. OKL oraz Magdalena Stępińska, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych

Anna Błaszczyk