Porady prawne za darmo

  Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

  Aby móc w pełni korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej, musimy zapoznać się z podstawowymi prawami przysługującymi wszystkim pacjentom. Jednym z nich jest  prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.   Kto musi przestrzegać praw pacjenta? Do szczególnego poszanowania uprawnień pacjentów zobowiązane są osoby wykonujące zawód medyczny, czyli m.in. lekarze, ratownicy medyczni, pielęgniarki, położne, fizjoterapeuci, a także inne osoby uczestniczące w udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Obowiązek taki ciąży również na podmiotach udzielających świadczeń opieki zdrowotnej (m.in. na szpitalach, ośrodkach zdrowia, poradniach, laboratoriach diagnostycznych) oraz na pozostałych podmiotach opieki zdrowotnej (w szczególności na organach władzy publicznej, NFZ, producentach leków, aptekach).    Z czego możemy skorzystać? Ustawodawca gwarantuje nam równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych niezależnie od sytuacji materialnej. Możemy skorzystać z nich w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, a ich zakres zależy od potrzeby klinicznej.  Do takich usług zaliczymy zarówno działania służące profilaktyce, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, jak i związane z procesem leczenia leki i wyroby medyczne (świadczenia zdrowotne rzeczowe). Ponadto uprawnieni jesteśmy także do tzw. świadczeń towarzyszących, polegających na korzystaniu z transportu sanitarnego oraz zakwaterowania w zakładzie całodobowej opieki zdrowotnej.     Komu przysługuje prawo? Uprawnionymi do świadczeń opieki zdrowotnej są osoby ubezpieczone, osoby poniżej 18. roku życia, kobiety ciężarne i w okresie połogu i porodu, a także osoby nieubezpieczone spełniające kryteria dochodowe do otrzymania świadczeń z pomocy społecznej.   Nie za wszystko musisz płacić Lista gwarantowanych świadczeń opieki zdrowotnej, których pacjent nie musi finansować, publikowana jest w Dzienniku Ustaw oraz na stronach internetowych Narodowego Funduszu Zdrowia i Ministerstwa Zdrowia. Umieszczone na niej usługi medyczne tworzą tzw. pozytywny koszyk świadczeń. Zawiera on świadczenia oferowane w ramach publicznego systemu ubezpieczeń zdrowotnych w całości lub w części finansowanych ze środków publicznych.    Kiedy potrzebujemy skierowania? Skierowania na świadczenia opieki zdrowotnej nie wymagają stany nagłego zagrożenia życia lub zdrowia.   Nie jest ono potrzebne również w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej (udzielanej także w porze nocnej lub dni świąteczne). Możemy więc spokojnie korzystać z opieki lekarskiej i pielęgniarskiej udzielanej bądź w formie ambulatoryjnej, bądź w formie wyjazdowej.  Dodatkowo skierowanie jest zbędne, jeżeli chcemy udać się do dentysty, okulisty, onkologa, ginekologa, psychiatry, dermatologa i wenerologa. Pozostałe usługi medyczne, na które udamy się bez skierowania, obciążą kosztami pacjenta.  Inaczej będzie wyglądała sytuacja, kiedy otrzymamy skierowanie. Wtedy bowiem usługę sfinansuje Narodowy Fundusz Zdrowia. Na podstawie skierowania pacjent może wykonać odpowiednie badania diagnostyczne lub skorzystać z rehabilitacji, leczenia szpitalnego i uzdrowiskowego oraz ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych.   Termin wykonania świadczenia Świadczenia opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych udzielane są według kolejności zgłoszenia. Na listę osób oczekujących można zostać wpisanym tylko w jednej przychodni lub szpitalu (w celu wykonania jednej usługi).  Obowiązkiem podmiotu prowadzącego taką listę jest pisemne poinformowanie pacjenta o planowanym terminie świadczenia, zabiegu czy przyjęcia do szpitala. Wyznaczony termin może być zmieniony przez instytucję medyczną tylko w wyjątkowych przypadkach i wymaga zawiadomienia osoby, która ma skorzystać z usługi. Jeżeli wskazany termin nie odpowiada pacjentowi lub zrezygnował on z zabiegu, niezwłocznie powinien powiadomić o tym szpital lub przychodnię.  Lista pacjentów czekających na świadczenie prowadzona musi być zgodnie kryteriami medycznymi i z zasadą równego, sprawiedliwego i przejrzystego dostępu do danego świadczenia ochrony zdrowia. Żaden pacjent nie może być dyskryminowany. W sytuacji gdy stan zdrowia pacjenta nagle się pogorszył, zyska on prawo do wcześniejszego leczenia niż wynikałoby to ze sporządzonej listy oczekujących. 
Joanna Suszyńska,  aplikantka radcowska