Co zrobić, gdy ukradną Ci dokumenty?

Zgubiłeś dowód? A może ktoś wyrwał Ci torebkę z dokumentami?  Samo okradzenie jest bardzo stresujące, ale pamiętaj, że w takich sytuacjach musisz szybko działać. Od twojego zachowania zależy, czy złodziej zdąży posłużyć się Twoimi dokumentami. Co zrobić, aby strata dowodu nie niosła za sobą także innych konsekwencji, takich jak utrata pieniędzy czy spłata czyjegoś kredytu?

Chroń swoje pieniądze!
Zazwyczaj gdy stracimy dokumenty, swoje pierwsze kroki kierujemy do banku, a dopiero później na policję. Przyspiesza to bowiem proces blokady kart płatniczych i kredytowych, co chroni nas przed działaniem oszustów.
Fakt kradzieży dokumentów bądź kart płatniczych można zgłosić w oddziale najbliższego banku lub telefonicznie. Numery alarmowe, pod którymi można to zrobić, znajdziemy np. na bankomatach lub comiesięcznych wyciągach. Powiadomienie banku polega na złożeniu wniosku o zastrzeżenie naszej karty. Następnie, na podstawie takiej dyspozycji, bank rozsyła tę informację do wszystkich instytucji finansowych w Polsce i do specjalnego systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE, działającego przy Związku Banków Polskich. Niektóre banki przyjmują takie wnioski nawet, jeśli osoba zgłaszająca nie jest jego klientem. Taki wpis natychmiast staje się dostępny dla wszystkich użytkowników systemu. Od tego momentu to bank będzie odpowiadał za wszystkie dokonane zastrzeżoną kartą transakcje.

Koniecznie zgłoś kradzież!
Jeśli dojdzie do kradzieży dokumentów, zawsze musisz zawiadomić o tym policję. Każda jednostka policji musi przyjąć Twoje zgłoszenie, ale jeżeli jest to możliwe, udaj się do komisariatu położonego najbliżej miejsca kradzieży. Gdy funkcjonariusz przyjmie Twoje zgłoszenie i spisze protokół, dopilnuj, by wystawił zaświadczenie o kradzieży dokumentów. Będzie Ci ono potrzebne przy ubieganiu się o wydanie nowego dowodu osobistego lub prawa jazdy, a także podczas kontroli drogowej. Nie odkładaj tej wizyty na później, ponieważ czas jest tutaj niezwykle ważny.  Statystyki wskazują bowiem, że kluczowa jest pierwsza godzina od utraty dokumentów. To wtedy odnotowuje się najwięcej prób dokonania wyłudzeń. 

Nowy dowód osobisty
Po zastrzeżeniu utraconego dokumentu tożsamości i powiadomieniu policji, powinniśmy zawiadomić także  najbliższy organ gminy lub właściwą ze względu na miejsce pobytu polską placówkę konsularną. Powiadomiony organ wydaje zaświadczenie o utracie dowodu osobistego, które jest ważne do czasu wydania nowego dokumentu. Jednocześnie informuje on o tym fakcie organ, który wydał zaginiony dokument, w celu jego unieważnienia.  Musimy pamiętać także o tym, że jeśli utracimy dowód osobisty, zobowiązani jesteśmy niezwłocznie wystąpić do właściwego organu gminy o wydanie nowego dokumentu.

Dlaczego jest to tak ważne?
Codziennie udaje się wykryć około kilkudziesięciu prób posłużenia się cudzym dokumentem. Najczęściej są to próby wyłudzenia pożyczki, kredytu, podpisania umowy z operatorem telefonii komórkowej, wynajęcia luksusowego pokoju w hotelu, wypożyczenia samochodu, a nawet założenia firmy. Dlatego właśnie tak ważne jest zastrzeżenie skradzionych dokumentów. Pozwoli nam to uniknąć niepotrzebnych strat finansowych i wielu problemów.

Po co stworzono system DOKUMENTY ZASTRZEŻONE?
Wdrożono go po to, aby chronić osoby, które utraciły swoje dokumenty tożsamości. Jest to  jedyna ogólnokrajowa i powszechnie dostępna baza danych o zastrzeżonych dokumentach tożsamości w naszym kraju. Dzięki niej wprowadzona do systemu informacja trafia do banków i wszystkich firm, które korzystają z bazy oraz  identyfikują obsługiwane osoby na podstawie dokumentów tożsamości, np. operatorzy telefonii komórkowych, Poczta Polska. Dokumenty powinny być sprawdzane także w innych miejscach, m.in. w hotelach, wypożyczalniach czy biurach pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Tu bowiem także istnieje możliwość wykorzystania przez oszustów zastrzeżonych dokumentów. 

Kiedy dokumenty się odnajdą
Jeżeli okaże się, że po zgłoszeniu utraty dokumentu tożsamości odnajdziemy go, należy niezwłocznie zwrócić go organowi, który wydał ten dokument. Nie można się nim dłużej posługiwać, ponieważ widnieje on w bazie informatycznej jako utracony, a legitymując się nim,  narażamy się na poważne problemy.
Gdy znajdziemy dowód osobisty innej osoby, zobowiązani jesteśmy do niezwłocznego przekazania dokumentu najbliższemu organowi gminy, policji lub innemu organowi administracji publicznej. Oczywiście, możemy także, bez zbędnej zwłoki, zwrócić go właścicielowi.

Joanna Suszyńska, aplikantka radcowska