Dochody z nieujawnionych źródeł

Obowiązkiem każdego podatnika jest rzetelne wykazywanie uzyskanych dochodów i odprowadzanie należnego Państwu podatku. Zdarzają się jednak sytuacje, że podatnicy nie wykazują wszystkich swoich dochodów. Jakie mogą nastąpić wówczas skutki? Co może grozić nam ze strony fiskusa? Jak się bronić? Przyjrzyjmy się bliżej takiej właśnie sytuacji.

Przyczyna błędu nieistotna
Przyczyny niewykazania organowi skarbowemu wszystkich dochodów mogą być bardzo różne. Powodem mogą być błędy w dokumentacji rachunkowej, brak znajomości przepisów lub też świadoma decyzja podatnika. Z punktu widzenia fiskusa, przyczyna braku ujawnienia mu dochodów jest w zasadzie bez znaczenia. W sytuacji takiej urząd podejmie działania zmierzające do przypisania nam podatku. 

Możliwość uniknięcia sankcji
Zdecydowanie łatwiejsza sytuacja zachodzi, gdy o pomyłce i niewykazaniu dochodów powzięliśmy wiadomość sami. Ordynacja podatkowa oraz kodeks karny skarbowy przewidują rozwiązania, które pozwalają nam wówczas, de facto uniknąć odpowiedzialności. W razie wykrycia błędu, podatnik ma możliwość złożenia korekty uprzednio złożonego zeznania podatkowego. Zeznanie korygujące złożyć należy do urzędu skarbowego, wraz z pismem wskazującym na przyczynę złożenia korekty. Prawidłowe dopełnienie powyższej procedury powoduje, że nie poniesiemy sankcji karno-skarbowych. Oczywiście będziemy musieli zapłacić zaległy podatek. Jedynym negatywnym skutkiem będzie wówczas konieczność zapłacenia odsetek od powstałych zaległości podatkowych.
Jeśli brak zgłoszenia dotyczy dochodów, w stosunku do których nie składaliśmy wcześniej deklaracji podatkowej, zamiast korekty składamy deklarację. Warto dodatkowo załączyć pismo wskazujące na przyczynę uprzedniego niezgłoszenia dochodów, połączone z wnioskiem o niewymierzanie sankcji karno-skarbowych. Wówczas również unikniemy kary.
Trudniej gdy fiskus sam się dowie
Jeśli to organ podatkowy sam uzyska wiedzę o tym, że nie ujawniliśmy dochodów, sytuacja jest, niestety, trudniejsza. W razie wszczęcia przez fiskusa kontroli, uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu. Po drugie, grożą nam sankcje karno-skarbowe. Niepłacenie podatków, może być zakwalifikowane przez organy skarbowe jako przestępstwo uchylania się od opodatkowania. To z kolei zagrożone jest karą grzywny lub nawet karą pozbawienia wolności. Dodatkowo grożą nam dotkliwe konsekwencje podatkowe.

Opodatkowanie nieujawnionych dochodów
Jeśli fiskus zorientuje się, że nie opodatkowaliśmy dochodów, konsekwencją będzie wszczęcie postępowania zmierzającego do wymierzenia podatku. W najlepszym przypadku zapłacimy wówczas podatek wg stawki właściwej dla danego źródła przychodu, powiększony o odsetki za zwłokę. Będzie tak, jeśli wiarygodnie wykażemy i udowodnimy, skąd pieniądze pochodziły.
Jeśli jednak urząd stwierdzi, że uzyskane przez nas dochody nie mogły mieć pokrycia w ujawnionych źródłach dochodów lub pochodzą ze źródeł nieujawnionych, ich opodatkowanie nastąpi przy zastosowaniu stawki sankcyjnej. Podatek od tak ustalonych dochodów wynosić będzie wówczas aż 75%.

Jak urząd ustala dochód z nieujawnionych źródeł.
Urząd ustala dochód z nieujawnionych źródeł dochodów na podstawie dokonanych przez podatnika wydatków i zgromadzonego mienia. Jeśli więc fiskus stwierdzi, że zakupiliśmy wystawny dom czy auto, a z przedstawionych mu deklaracji nie wynika wystarczający dochód, brakująca kwota będzie dochodem nieujawnionym. Od wartości tej będzie ustalany podatek. Pamiętać musimy, że urząd dysponuje o nas wieloma informacjami. Nie tylko na podstawie deklaracji które sami mu składamy. Do urzędu przesyłane są ponadto informacje od notariuszy, z banków, innych instytucji. Częste źródło wiedzy o nielegalnym dochodzie stanowią również donosy.
Metody obrony
Opodatkowanie nieujawnionego dochodu  stawką 75% może być bardzo dotkliwe. Jego zapłata oznacza bowiem oddanie większości dochodu, który udało nam się zgromadzić. W praktyce więc podatnicy stosują różne metody, zmierzające do uniknięcia tak wysokiego podatku. Częstym przypadkiem jest próba wykazania, że dochody pochodziły np. z darowizny od najbliższej rodziny lub też stanowiły pożyczkę. Takie tłumaczenie czasem okazuje się skuteczne. Jednak i wówczas trzeba zapłacić podatek wg. wyższej niż normalnie stawki (20%). Czasem możemy liczyć także na przedawnienie zobowiązania podatkowego. W przypadku nieujawnionych  źródeł  zobowiązanie nie powstaje, jeśli decyzja podatkowa zostanie doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin do złożenia zeznania za rok którego decyzja ta dotyczy. Metody te nie zawsze jednak przynoszą zamierzony skutek. Warto więc pomyśleć zawczasu i odpowiednio wcześnie podjąć działania ograniczające ryzyko przypisania dochodu z nieujawnionych źródeł.

Adw. Maciej Witkowski