Dramatyczna sytuacja rolników!

Radni Sejmiku Województwa Wielkopolskiego apelują o pomoc

Podczas 51. Sesji Sejmiku Województwa Wielkopolskiego radni dyskutowali nad przyjęciem stanowiska dotyczącego pogarszającej się sytuacji w rolnictwie. Stanowisko zostało przygotowane i zgłoszone do obrad przez radnych Klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego i wywołało długą dyskusję na temat działań rządu, które nie przynoszą pożądanych efektów.

Podczas Sesji Sejmiku Województwa Wielkopolskiego 27 marca 2023 roku radni debatowali nad zgłoszonym stanowiskiem o pogarszającej się sytuacji w rolnictwie. Podkreślali, że dotychczasowe działania rządu i podległych instytucji rolniczych nie powodują poprawy sytuacji w wielu problemowych obszarach, a sytuacja jest coraz trudniejsza. Radni wskazali na postępującą biurokrację i zwiększanie wymagań w programach pozyskiwania środków na rozwój gospodarstw. Podkreślono również brak reakcji oraz wdrażania mechanizmów powodujących zatrzymanie wzrostu kosztów produkcji przy jednoczesnym spadku cen produktów i płodów rolnych zwłaszcza zbóż wytwarzanych przez rolników.
– Rozwój rolnictwa w Województwie Wielkopolskim to kluczowy cel zawarty w Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego, który oddziałuje na inne gałęzie gospodarki i jest zaliczany do najważniejszych elementów w naszym województwie. Ponadto właściwy stan rolnictwa i całego sektora to zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego społeczeństwu. Szczególnie trudna sytuacja jest na rynku zbóż gdzie niekontrolowany import pszenicy, kukurydzy i rzepaku powoduje nie tylko spadki cen ale także trudności ze sprzedażą naszych producentów. Ratunkiem dla tej sytuacji byliby producenci trzody chlewnej jednak ci również ucierpieli w wyniku rozprzestrzeniania się wirusa ASF co doprowadziło do likwidacji wielu stad świń nie tylko w Wielkopolsce ale i całym kraju – mówi Zofia Szalczyk, radna Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, przewodnicząca Rady Społecznej Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu.
Dyskusja radnych podjęła także tematy związane z globalną sytuacją rolnictwa na świecie, gdzie zawirowania związane z wojną na Ukrainie oraz nastrojami panującymi na światowych rynkach oddziałują na poszczególne kraje. 

  – Wiele z obecnych trudności,  które dotknęły nasz kraj można było z wyprzedzeniem przewidzieć i im zaradzić – ocenia Krzysztof Grabowski, wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego. – Sektor rolniczy od dłuższego czasu alarmował i sygnalizował  potrzebę uregulowania i objęcia specjalnym nadzorem importowanych towarów zwłaszcza zbóż, które w ramach pomocy objętej wojną Ukrainie były transportowane przez Polskę do innych państw świata. Zboże to jednak zasypało młyny i magazyny, do których nasi krajowi producenci sprzedawali swoje płody rolne. Wielu rolników zbliża się do granicy opłacalności prowadzonej produkcji, dodatkowo rosnąca inflacja i koszty środków produkcji pogarszają sytuację. Na przestrzeni ostatnich lat wiele kompetencji w zakresie rolnictwa zostały odebrane Samorządom przez rząd. Wielkopolska jako region silnie rolniczy stara się wszelkimi dostępnymi sposobami sygnalizować pogarszającą się sytuację w rolnictwie. Sejmik również może to czynić za pomocą stanowiska, które ma na celu zwrócenie uwagi na szereg problemów, które często pociągają za sobą kolejne, a można im zaradzić już na wczesnym etapie – dodaje Krzysztof Grabowski.

  Poruszono także kwestię rozwoju gospodarstw. Obecne regulacje prawne oraz wymogi formalne dotyczące programów wsparcia powodują, że duża grupa rolników rezygnuje z pozyskiwania środków na zakup maszyn czy modernizację obiektów gospodarskich. Stanowisko zwraca szczególną uwagę na rosnące wymagania dotyczące płatności obszarowych oraz działań jakie muszą spełnić gospodarze by uzyskać je na dotychczasowym poziomie, oraz zapowiedziach mówiących o podniesieniu ich do poziomów jakie są w krajach zachodnich. W dobie wielu trudności oraz licznych formalnych obowiązków komplikujących prowadzenie gospodarstw wielu producentów rezygnuje z inwestycji i zaciąganiu dodatkowych zobowiązań.
– Sektor finansowy również dostrzega pogarszające się nastroje w sektorze rolniczym. Zauważalny jest spadek zainteresowania zaciąganiem kredytów pod realizację inwestycji w gospodarstwach rolnych również tych na zakup ziemi – ocenia radny Sejmiku Województwa Wielkopolskiego Jan Grzesiek.
Ponadto radni Sejmiku wyszli z propozycją zwołania nadzwyczajnej Sesji Sejmiku Województwa Wielkopolskiego poświęconej aktualnej trudnej sytuacji w rolnictwie z udziałem przedstawicieli i ekspertów środowisk rolniczych z Wielkopolski.
Za przyjęciem stanowiska głosowało 23 radnych, z PSL, KO, SLD i niezależny, 4 radnych PIS było przeciw, a 7 radnych z PIS wstrzymało się odgłosu. (opr. pp), foto: UM w Poznaniu

Stanowisko Sejmiku Województwa Wielkopolskiego w odniesieniu do pogarszającej się sytuacji w rolnictwie.
Sejmik Województwa Wielkopolskiego, kierując się troską o sytuację ekonomiczną rolników województwa wielkopolskiego, apeluje do Rządu RP o:
1. Podjęcie skutecznych działań w celu zahamowania spadku cen produktów rolnych, a w szczególności: pszenicy, rzepaku i kukurydzy na ziarno oraz ograniczenia wzrostu kosztów środków do produkcji rolnej.
2. Zahamowanie drastycznego spadku produkcji trzody chlewnej.
3. Uproszczenie dokumentacji składanej przez rolników o wsparcie finansowe przyznawane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
4. Spełnienie obietnic wyborczych dot. dopłat bezpośrednich dla rolników na poziomie deklarowanym przez Prawo i Sprawiedliwość w kampanii wyborczej do Parlamentu w 2015 roku.
1. Podjęcie skutecznych działań w celu zahamowania spadku cen produktów rolnych, a w szczególności: pszenicy, rzepaku i kukurydzy na ziarno oraz ograniczenia wzrostu kosztów środków do produkcji rolnej.
Ceny wielu produktów rolnych w 2023 roku są na dużo niższym poziomie niż w analogicznym okresie w 2022 roku. Potwierdzają to notowania cen publikowane np. na portalu cenyrolnicze.pl. Wystąpił drastyczny spadek cen: pszenicy konsumpcyjnej, pszenicy paszowej, kukurydzy i rzepaku. Spadek ten rok do roku, na dzień 13 marca, wyniósł (za tonę): pszenica konsumpcyjna -566 zł; pszenica paszowa -522 zł; kukurydza -421 zł; rzepak -1833 zł. Odnotowuje się również spadek cen skupu innych produktów rolnych.
Wg GUS, inflacja w lutym 2023 roku wyniosła 18,4%, co oczywiście miało duży wpływ na wzrost cen podstawowych środków do produkcji rolnej w 2023 r. Ceny pasz wzrosły w stosunku do ubiegłego roku dla bydła o 16%, trzody o 18%, drobiu o 23 %.
Spadek cen produktów rolnych i równocześnie wzrost kosztów produkcji wpłynęły na znaczący spadek dochodowości gospodarstw rolnych. Wielu gospodarstwom rolnym grozi bankructwo, są też poważne obawy o kryzys finansowy w sektorze rolno-spożywczym, zwłaszcza w regionach o intensywnej produkcji rolnej w województwie wielkopolskim.
Sejmik Województwa Wielkopolskiego, troszcząc się o byt ekonomiczny ok. 120 tys. gospodarstw rolnych w województwie wielkopolskim, wnosi o wykorzystanie przez Rząd RP wszelkich dostępnych mechanizmów rynkowych i finansowych w celu poprawy sytuacji dochodowej wielkopolskich rolników i zapobieżenia ich bankructwu.
2. Zahamowanie drastycznego spadku produkcji trzody chlewnej.
W grudniu 2022 r. wg danych GUS, pogłowie świń w Polsce liczyło ok. 9,6 mln. sztuk i było niższe o 0,6 mln szt. od stanu notowanego w analogicznym okresie 2021 roku. Stado loch na chów zmniejszyło się w porównaniu z grudniem 2021 r. o 61,4 tys. sztuk (spadek o 9,4%) do poziomu 592 tys. sztuk. W porównaniu do 2015 r stan pogłowia świń zmalał o 2 mln sztuk, w tym loch o 355 tys. szt. Szczególnie wysoki spadek produkcji w tej branży rolnictwa występuje w województwie wielkopolskim.
Sejmik Województwa Wielkopolskiego apeluje do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej o podjęcie szybkich i skutecznych działań w celu zahamowania spadku produkcji trzody chlewnej i zapewnienia stabilizacji jej opłacalności.
3. Uproszczenie dokumentacji składanej przez rolników o wsparcie finansowe przyznawane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Opublikowana ustawa z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 oraz rozporządzenia wykonawcze Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawach związanych z przyznawaniem wsparcia finansowego w ramach Planu Strategicznego dla WPR 2023-2027, np.:
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty podstawowego wsparcia dochodów, płatności redystrybucyjnej, płatności dla młodych rolników, płatności związanych z produkcją do powierzchni upraw i płatności związanych z produkcją do zwierząt i przejściowego wsparcia krajowego w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (27 stron),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (9 stron),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (50 stron),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie w sprawie norm oraz szczegółowych warunków ich stosowania (10 stron),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie w sprawie szczegółowych warunków uznawania gruntów za kwalifikujące się hektary (2 strony),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie trwałych użytków zielonych wrażliwych pod względem środowiskowym (2391 stron),
wskazują na zastosowanie bardzo drobiazgowych regulacji, związanych z zasadami oraz warunkami przyznawania pomocy rolnikom ze środków Wspólnej Polityki Rolnej.
Sejmik Województwa Wielkopolskiego dostrzegając wyjątkowo skomplikowany system regulacji prawnych w zakresie Planu Strategicznego WPR 2023-2027, rosnące bariery administracyjne i utrudnienia w przyznawaniu dotacji unijnych rolnikom postuluje do Rządu RP o maksymalne ograniczanie i upraszczanie przepisów regulujących przyznawanie tej pomocy.
4. Spełnienie obietnic wyborczych dot. dopłat bezpośrednich dla rolników na poziomie deklarowanym przez Prawo i Sprawiedliwość w kampanii wyborczej do Parlamentu w 2015 roku.
W programie Prawa i Sprawiedliwości z 2014 roku czytamy „Polski rolnik nie jest gorszy od francuskiego czy niemieckiego, dlatego nie ma zgody, żeby otrzymywał znacznie niższe, w porównaniu z tamtymi rolnikami, dopłaty bezpośrednie”. Po siedmiu latach sprawowania władzy przez PiS, nadal polski rolnik nie ma takich samych dopłat bezpośrednich, jak rolnicy francuscy czy niemieccy.
Sejmik Województwa Wielkopolskiego wnosi o poinformowanie o ile zostały zwiększone środki z UE na WPR w perspektywie finansowej 2021-2027, w stosunku do minionej perspektywy. W obecnej kryzysowej sytuacji w rolnictwie dodatkowe wsparcie unijne, ponad kwotę wynegocjowaną przez Rząd PO-PSL, uważa się za bardzo celowe.
Ponadto Sejmik Województwa Wielkopolskiego apeluje o zwiększenie dla Samorządu Województwa Wielkopolskiego limitu środków finansowych na inwestycje na terenach wiejskich w zakresie kanalizacji, budowy i rozbudowy dróg z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020.
W województwie wielkopolskim zabrakło środków na sfinansowanie 20 operacji w zakresie gospodarki wodnościekowej (12,8 mln euro) oraz 7 operacji z zakresu budowy i modernizacji dróg (ok. 2,4 mln euro). Wobec braku wsparcia w Planie Strategicznym WPR 2023-2027 tego typu inwestycji na obszarach wiejskich. Sejmik Województwa Wielkopolskiego uważa za konieczne zwiększenie limitu środków dla województwa wielkopolskiego o wyżej wymienione kwoty.