List przewozowy

Wysyłając paczkę lub inną przesyłkę towarową, przewoźnik sporządza tzw. list przewozowy. Zazwyczaj nie zdajemy sobie jednak sprawy z funkcji i rangi tego dokumentu. Określa on bowiem warunki umowy o przewóz naszej przesyłki, a podczas przyjęcia przesyłki do transportu stwierdza się na nim fakt zawarcia umowy z przewoźnikiem. Ponadto zawiera on dokładny spis inwentarza, który chcemy przesłać drogą lądową, wodną lub powietrzną.

Sposób sporządzenia
List przewozowy sporządzany jest przeważnie przez przewoźnika, który potwierdza na nim przyjęcie przesyłki do transportu, oraz przez nadawcę, któremu wydawana jest kopia listu. Zazwyczaj przygotowuje się cztery egzemplarze tego dokumentu. Pierwszy, oryginał, zatrzymuje przewoźnik, który po dostarczeniu przesyłki wydaje go odbiorcy. Drugi, tzw. grzbiet, przeznaczony jest dla przewoźnika i pozostaje w stacji nadania. Trzeci, czyli ceduła, służy do pokwitowania odbioru , a czwarty, zwany wtórnikiem, to kopia dla nadawcy. 

Jaka jest treść?
Szczegóły dotyczące wymaganej treści  listu przewozowego umieszczone zostały w Ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe. Oprócz nazwy i adresu nadawcy, jego podpisu i wskazania placówki przewoźnika zawierającej umowę przewozu, w omawianym dokumencie zamieszczone zostają informacje o miejscu przeznaczenia przesyłki, nazwie i adresie odbiorcy, a także o rodzaju przesyłki, jej masie, ilości, opakowaniu i oznaczeniu. Ponadto określona zostanie w nim m.in. cena jednostkowa towaru oraz numer referencyjny (np. numer zamówienia). Fakt, że przewoźnik do wykonania zawartej umowy używa swojego pojazdu, także powinien być wskazany w liście przewozowym poprzez umieszczenie na nim pieczęci i numerów rejestracyjnych pojazdu. Dodatkowo wewnętrzna lub zewnętrzna jednostka sprawdzającą może potwierdzić list przewozowy, wystawiając certyfikat zgodności.

Odpowiedzialność
za przesyłkę
Zdarza się, że wysyłamy przesyłkę za granicę. W takich przypadkach zobowiązani jesteśmy do dołączenia do listu przewozowego wszelkich niezbędnych dokumentów do załatwienia formalności celnych. Niezależnie od miejsca przeznaczenia paczki na nadawcy ciąży również odpowiedzialność za wszelkie koszty i szkody, jakie może ponieść przewoźnik na skutek nieścisłości lub mylnych danych w treści listu przewozowego. Przewoźnik odpowiada natomiast za zgubienie tych dokumentów oraz za zagubienie lub uszkodzenie przesyłki. Może on jednak ograniczyć swą odpowiedzialność za ewentualne uszkodzenie przesyłki,  jeśli w liście przewozowym umieszczono informację o tym, że  kierowca nie został dopuszczony do nadzoru nad załadunkiem lub rozładunkiem towaru. Warto wiedzieć, że uprawnienie nadawcy do rozporządzania przesyłką wygasa w chwili, gdy odbiorca wprowadził zmianę umowy przewozu, przyjął list przewozowy lub odebrał przesyłkę. Pamiętajmy także, że sam brak lub utrata listu przewozowego nie wpływa na ważność i istnienie zawartej umowy.

Zalety
Plusem sporządzenia takiego dokumentu  jest niewątpliwie to, że stanowi on dowód zawarcia umowy pomiędzy nadawcą przesyłki i przewoźnikiem. Mówi nam również o jej treści oraz o tym, czy została wykonana. Dodatkowo list przewozowy umożliwia wniesienie reklamacji w sytuacji, gdy faktyczny wynik wykonania umowy różni się od określonego w dokumencie. Zawiera on bowiem wytyczne co do sposobu wykonania przewozu, a dzięki temu możliwe jest skontrolowanie, czy umowa została  prawidłowo wykonania przez przewoźnika.

Wady
Istotną wadą listu przewozowego jest to, że nie może być on przedmiotem obrotu. Ponadto nie jest on papierem wartościowym, a jedynie dokumentem, który musi stale towarzyszyć przesyłce podczas jej przewozu, przez co ryzyko jego zniszczenia lub utraty jest znacznie większe. 

Rada prawnika
Potwierdzony przez przewoźnika list przewozowy jest najważniejszym dowodem zawarcia umowy przewozu i jej brzmienia, dlatego należy go starannie przechowywać. Przydatny będzie bowiem w sytuacjach spornych oraz w razie ewentualnego dochodzenia roszczeń wynikających z tej umowy. Może się jednak zdarzyć, że dokument nam zaginie lub zostanie zniszczony. W takim przypadku fakt zawarcia umowy potwierdzimy przekazem elektronicznym, wydrukiem komputerowym lub innym dokumentem potwierdzonym przez przewoźnika zawierającym informacje charakterystyczne dla listu przewozowego.

Joanna Suszyńska,
aplikantka radcowska