Niezgłoszenie nabycia spadku do opodatkowania

 Nabyłam w spadku mieszkanie po mojej zmarłej babci. Sprawa spadkowa zakończyła się blisko rok temu.  Niestety, nie zgłosiłam nabycia tego majątku do urzędu skarbowego. Obecnie urząd skierował do mnie pismo, w którym domaga się złożenia wyjaśnień. Proszę o informację co mi w takiej sytuacji grozi? Czy będę musiała zapłacić od tego majątku podatek? Słyszałam, że nabycie majątku od osób bliskich jest wolne od opodatkowania?

Nabycie w drodze spadku majątku przez osobę zaliczaną to tzw. I grupy podatkowej, o której mowa w Ustawie o podatku od spadków i darowizn (małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha), podlega zwolnieniu od podatku. Będzie tak, jeśli spadkobierca zgłosi nabycie majątku do urzędu skarbowego w przypisanym terminie. Jeśli doszło do stwierdzenia nabycia spadku w drodze orzeczenia sądowego, przepis wymaga zgłoszenia nabycia w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia orzeczenia sądu. Zwolnieniu podlega wówczas cały nabyty majątek, bez względu na jego wartość.
Niestety, w przypadku przekroczenia wskazanego sześciomiesięcznego terminu nabyty majątek podlega opodatkowaniu. Będzie tak bez względu na to, czy spadkobiercą jest osobą zaliczoną do I grupy podatkowej. Terminu na złożenia zeznania podatkowego nie można wówczas przywrócić na wniosek podatnika.
W razie uchybienia terminowi 6 miesięcy na zgłoszenie majątku do urzędu będzie można jednak skorzystać z pewnych ulg, które dadzą możliwość obniżenia realnego wymiaru grożącego podatku.
W pierwszym rzędzie należy zwrócić uwagę na możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania kwoty 9.637 zł obowiązującej dla osoby zaliczonej do I grupy podatkowej.  Od wartości nabytego majątku można odliczyć wskazaną kwotę, a dopiero nadwyżka liczona jest przy obliczeniu podatku.
W przypadku nabywania w drodze spadku nieruchomości warto także zwrócić uwagę na zwolnienie przewidziane w art. 16 Ustawy o podatku od spadków. Stosownie do ww. przepisu możliwe jest zwolnienie od podatku wartości nabywanego mieszkania/budynku mieszkalnego, odpowiadającej wartości 110 m2 tego budynku. By skorzystać z ulgi, niezbędne jest, by spadkobierca nie był właścicielem/najemcą innego lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego, a w razie posiadania tytułu prawnego do lokalu/budynku, przekazanie go na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego lub też rozwiązanie w tym terminie umowy najmu. Konieczne jest również, by spadkobierca zamieszkał, będąc zameldowanym na pobyt stały, w nabytym lokalu lub budynku oraz by nie dokonał jego zbycia przez okres 5 lat od dnia złożenia zeznania podatkowego.
Od podatku od spadku, niezależnie od dotrzymania terminu na złożenie zeznania podatkowego, podlegają zwolnieniu pewne kategorie rzeczy. Dotyczy do m.in.:
1)    gruntów rolnych stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym,
2)    nabycia praw do wkładów w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub w spółdzielni kółek rolniczych,
3)    praw do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej, jeśli spadkobierca nie jest właścicielem innego lokalu oraz jeśli spółdzielcze prawo do lokalu będzie przysługiwało nabywcy wkładu przez okres co najmniej 5 lat od dnia jego ustanowienia,
4)    przedmiotów wyposażenia mieszkania, pościeli, odzieży, bielizny, narzędzi pracy przeznaczonych do użytku w gospodarstwie domowym,
5)    dzieł sztuki i rękopisów będących przedmiotem twórczości spadkodawcy oraz materiałów bibliotecznych, jeżeli spadkodawca zajmował się twórczością lub działalnością naukową, oświatową, artystyczną, literacką lub publicystyczną,
6)    zabytków ruchomych i kolekcji wpisanych do rejestru zabytków, a także zabytków użyczonych muzeum w celach naukowych lub wystawienniczych na okres nie krótszy niż 2 lata,
7)    pojazdów rolniczych i maszyn rolniczych oraz części do tych pojazdów i maszyn nabytych przez rolnika, pod warunkiem, że te pojazdy i maszyny rolnicze w ciągu 3 lat od daty otrzymania nie zostaną przez nabywcę sprzedane lub darowane osobom trzecim (niedotrzymanie tego warunku powoduje utratę zwolnienia).
Niezgłoszenie do opodatkowania majątku spadkowego może się również wiązać z koniecznością poniesienia odpowiedzialności karnoskarbowej. Odpowiedzialności tej można jednak uniknąć, stosując instytucję czynnego żalu, jak również w razie wykazania braku winy w niezłożeniu w terminie zeznania.