O problemach resocjalizacji w polskim więziennictwie – na konferencji w Kaliszu

15 czerwca br. w Centrum Organizacji pozarządowych w Kaliszu odbyła się konferencja pt. „Aktualne problemy resocjalizacji w polskim więziennictwie”. Organizatorem było Polskie Towarzystwo Penitencjarne oraz Uniwersytecka Klinika art.42 (Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytet Warszawski).

  Wybór Kalisza na miejsce konferencji nie był przypadkowy. W Kaliszu od lat znajduje się siedziba Polskiego Towarzystwa Penitencjarnego.

   W wydarzeniu uczestniczyli naukowcy z różnych uczelni oraz grono praktyków aktualnie lub w przeszłości  pracujących w jednostkach penitencjarnych (dyrektorzy, wychowawcy). Byli też wykładowcy Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej kiedy placówka działała jeszcze w Szczypiornie a także grupa studentów Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości w Warszawie. Władze miasta reprezentował Mateusz Podsadny, wiceprezydent Kalisza.

- Celem konferencji była wymiana informacji na takie tematy jak:  - stan i perspektywy pracy penitencjarnej w polskim więziennictwie,

 - odpowiedź (reakcja) na problemy zgłaszane przez środowiska naukowe, przedstawicieli stowarzyszeń, grono wolontariuszy oraz skazanych odbywających karę pozbawienia wolności i ich rodzin dotyczące m.in.: ograniczania udziału społeczeństwa w wykonywaniu środków skutkujących pozbawieniem wolności (naruszenia zasady demokratyzmu - art. 38-42 kkw.), w tym zwłaszcza działalności stowarzyszeń i wolontariuszy działających na rzecz praw więźniów i ich społecznej readaptacji, ograniczanie i trudności w dostępie przedstawicieli świata nauki (w tym studentów) do badań środowiska więziennego, jednostronnych lub szczątkowych informacji płynących do opinii społecznej ze strony organów resortu sprawiedliwości na temat warunków pobytu w więzieniu oraz rzeczywistych problemów więziennictwa – mówi dr Krzysztof Jędrzejak, były Komendant Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu, prowadzący konferencję.

Referaty wygłosili eksperci w zakresie systemów penitencjarnych, przedstawiciele środowisk akademickich, prowadzący od wielu lat badania rzeczywistości więziennej:

- dr Maria Gordon (Wydział Psychologii UW), wystąpienie na temat: „Wykorzystanie diagnozy i wyników badań psychologicznych w procesie wykonywania kary pozbawienia wolności”,

- dr Maria Niełaczna (IPSiR UW, Klinika art. 42) referat nt. „Zgłoszenia skazanych oraz ich rodzin dotyczące warunków odbywania kary oraz problemów społecznej readaptacji”

- dr Paweł Szczepaniak (IPSiR UW, Polskie Towarzystwo Penitencjarne) referat pt. „Paradoks wychowawcy więziennego czyli o resocjalizacji w izolacji”.

Informacje o prelegentach:

   dr Maria Gordon, psycholog penitencjarny, współtwórca koncepcji oddziałów terapeutycznych w polskim więziennictwie, zwłaszcza dla skazanych z zaburzeniami psychicznymi. W Centralnym Zarządzie Służby Więziennej, zajmowała się organizacją i nadzorem nad wykonywaniem kary wobec osób niepełnosprawnych psychicznie i fizycznie oraz skazanych kobiet, a ponadto szkoleniem kadry penitencjarnej. Do 2015 roku pracowała w oddziale psychiatrii sądowej Szpitala Aresztu Śledczego w Warszawie Mokotowie. Jest biegłym sądowym rekomendowanym przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne. Od 2002 do 2012 pracowała w Uniwersytecie SWPS w Warszawie, aktualnie jest wykładowcą psychologii penitencjarnej na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz prowadzi zajęcia z psychologii sądowej i penitencjarnej na studiach podyplomowych. Opublikowała kilkadziesiąt artykułów w czasopismach naukowych i pracach monograficznych m.in. na temat podkultury więziennej, psychologicznej diagnozy klinicznej, postępowania ze skazanymi niepełnosprawnymi psychicznie, niepełnosprawnymi fizycznie, skazanymi kobietami, na temat psychologicznych mechanizmów zachowania sprawców przestępstw o charakterze agresywnym i przestępców seksualnych. 

   dr Maria Niełaczna, prawnik i kryminolog. Adiunkt w IPSiR UW oraz pełni funkcję opiekuna Uniwersyteckiej Kliniki art. 42 k.k.w. Kieruje badaniami dotyczącymi wykonania kary dożywotniego więzienia nagrodzonymi grantem NCN. Była ekspertem Narodowego Centrum Nauki oraz NIK. Działa na rzecz więźniów i jest członkiem Komisji Ekspertów Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur  (KMPT) przy Rzeczniku Praw Obywatelskich. W swoich badaniach koncentruje się na karierach kryminalnych, zbrodni zabójstwa, społecznym klimacie więzienia, karach skrajnie długoterminowych oraz prawach człowieka. Jej książka „Sprawiedliwość skrajna. Dożywotnie więzienie, maksymalne zabezpieczenie” (2014) jest zwieńczeniem badań o wykonaniu najsurowszej kary i najsurowszego reżimu więziennego w Polsce. Redaktor naukowy monografii „Dożywotnie pozbawienie wolności. Zabójca, jego zbrodnia i kara”, która dotyczy sprawców zabójstw skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności – ich charakterystyk, czynów i reakcji wymiaru sprawiedliwości.

   dr Paweł Szczepaniak, pedagog resocjalizacyjny, adiunkt w Uniwersytecie Warszawskim (Instytucie Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji). Pomysłodawca i przewodniczący komitetu organizacyjnego Pierwszego Polskiego Kongresu Penitencjarnego (we współpracy z ONZ - 1996 r.). Działa na rzecz rozwoju mediacji w Polsce. Ekspert OBWE ds. reformy systemu szkolenia personelu więziennego w Azerbejdżanie (2001 r.). Członek grupy inicjatywnej na rzecz skonsolidowania działań pracowników socjalnych, kuratorów oraz więziennictwa na rzecz wsparcia dla osób skazanych i zagrożonych patologią społeczną (2003). Udział w Forum Debaty Publicznej Prezydenta RP (2012). Powołany w 2012 r. do Zespołu ds. przygotowania oceny funkcjonowania probacji i więziennictwa. Jako doradca Dyr. Generalnego SW (2009- 2012) przygotował m.in. Rozporządzenie w sprawie szkolenia funkcjonariuszy SW i Zarządzenie w sprawie programów szkolenia w Służbie Więziennej. Członek założyciel Polskiego Towarzystwa Penitencjarnego (obecnie Członek Zarządu) i stowarzyszenia mediatorów Pro Consensu, Absolwent Helsińskiej Szkoły Praw Człowieka, Członek Rady Doradczej Polskiego Centrum Mediacji, Członek Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Ważniejsze opracowania: Kara pozbawienia wolności a wychowanie (2003); Terapia w resocjalizacji Część I Ujęcie teoretyczne Red. A. Rejzner, P., Szczepaniak (2009); Terapia w resocjalizacji Część II Ujęcie praktyczne Red. A. Rejzner, P. Szczepaniak (2009); Profilaktyka społeczna i resocjalizacja w nurtach inkluzji Doświadczenia, problemy, perspektywy międzynarodowe Red. B. Jezierska, A. Rejzner, P. Szczepaniak, A. Szecówka (2013), Polski system penitencjarny Ujęcie integralno-kulturowe Red. P. Szczepaniak (2013),  Sprawiedliwość naprawcza w resocjalizacji więźniów (2016).

(grz)