Świadczenia z funduszu alimentacyjnego

Fundusz alimentacyjny jest instytucją wspierającą osoby uprawnione do otrzymywania alimentów, które nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb bytowych. 

Szczegółowe zasady pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego w przypadku bezskuteczności egzekucji oraz działania podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych określa Ustawa z dnia  7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U.  z 2009 r. nr 1, poz. 7 z późn. zm.).   Kto może się ubiegać? Prawo do pobierania świadczenia z funduszu alimentacyjnego ma osoba uprawniona do otrzymywania alimentów od rodzica, na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna. Pomoc z funduszu  przysługuje zarówno obywatelom polskim, jak i  cudzoziemcom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej  przez okres świadczeniowy, w którym otrzymują świadczenia  z funduszu alimentacyjnego (chyba że dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej). Co ważne – osoba uprawniona traci prawo do pobierania świadczenia, jeżeli zawarła związek małżeński, została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej.  Cudzoziemcy W przypadku cudzoziemców chcących skorzystać ze wsparcia funduszu, dodatkowo musi wystąpić jedna  z trzech okoliczności. Pierwsza – uprawnienie do pobierania świadczeń wynika z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym, druga – osoba przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej oraz zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego ze względu na sytuacje wymienione w art. 186 ust. 1 pkt 3 Ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach. Trzecia okoliczność uprawniająca do uzyskania świadczenia to przebywanie na terytorium naszego kraju w związku z przyznaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.    Kryterium wieku Świadczenia mogą być pobierane przez uprawnionego  do ukończenia przez niego 18. roku życia, a jeżeli uczy się w szkole (np. w szkole podstawowej, gimnazjum, szkole ponadpodstawowej i ponadgimnazjalnej albo szkole artystycznej, w której jest realizowany obowiązek szkolny) lub studiuje – do ukończenia przez nią 25. roku życia. W przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności prawo do korzystania z pomocy funduszu jest bezterminowe.   Wysokość świadczenia Świadczenia wypłacane przez fundusz alimentacyjny opiewają na kwotę bieżąco ustalonych alimentów, jednak nie wyższą niż 500 zł miesięcznie. Ich przyznanie uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego – przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza 725 zł. Podczas ustalania prawa do świadczeń do dochodu rodziny nie wlicza się kwot otrzymanych świadczeń z tego funduszu. Wysokość wypłacanych świadczeń z funduszu alimentacyjnego ulega zmianie na skutek zmiany wysokości zasądzonych alimentów (od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana wysokości zasądzonych alimentów).  Dokonuje się tego po wpływie tytułu wykonawczego do komornika sądowego, który prowadzi postępowanie egzekucyjne. Osoba, która pobrała nienależne świadczenia, zobowiązana jest do ich zwrotu wraz  z odsetkami ustawowymi. Wypłacone uprawnionemu przez fundusz alimentacyjny środki finansowe podlegają zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji.    Bezskuteczność egzekucji Przepisy szczegółowo określają przypadki, w jakich zachodzi bezskuteczność egzekucji będąca podstawą po wypłaty świadczeń. Mamy z nią do czynienia, gdy w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych lub zachodzi niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi przebywającemu za granicą, np. z powodu nieustalenia miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą. Do ubiegania się o pomoc z funduszu niezbędne jest posiadanie zaświadczenia stwierdzającego bezskuteczność egzekucji zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podjętych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów. Sporządza je komornik sądowy.   Joanna Suszyńska,  radca prawny kancelariasuszynska.pl